معنی جمع کل به انگلیسی

وبسایت بیاموز، توسط مجموعه ای از کارشناسان زبان با هدف کمک به یادگیری زبان های مختلف برای فارسی زبانان طراحی شده است. تمام تلاش ما در طراحی این وبسایت ایجاد یک محیط کامل آموزشی برای یادگیری به ویژه برای نوآموزان بوده. محصولات گروه آموزشی بیاموز در حال حاضر شامل این وبسایت، اپلیکیشن و دیکشنری آموزشی بیاموز است.

از طریق معرفی ما به دوستان یا لینک کردن وبسایت ما، به ما در انتشار محتوای بهتر کمک کنید.

اپلیکیشن “زبان بیاموز” با هدف بهبود فضای یادگیری و دسترسی پذیری بهتر برای زبان آموزان توسط تیم بیاموز ایجاد شده است. این اپلیکیشن در حال حاضر شامل محتوای بسیار وسیعی برای زبان های انگلیسی، آلمانی و فرانسه است. ما به صورت دائم در تلاش برای بهبود محتوا و امکانات این اپلیکیشن هستیم.

اپلیکیشن زبان بیاموز را می توانید از طریق این صفحه دانلود کنید.

تمام مطالب این وبسایت به وسیله نویسندگان وبسایت ترجمه، تالیف یا آماده سازی شده و هرگونه کپی برداری یا استفاده تجاری از آن ممنوع است.

حال، آیا کسی از شما تا کنون دنبال این کلمه گشته است؟
منظورم در لغت‌نامه است؟ (خنده) بله، همانطور که فکر می‌کردم.
این کلمه چطور؟
اینجا، به شما نشان می‌دهم:
فرهنگ‌نویسی: عمل گردآوری کردن لغت‌نامه‌ها.
توجه کنید — خیلی اختصاصی کار می‌کنیم. واژه «گردآوری.»
لغت‌نامه از یک سنگ گرانیتی و یا یک پاره سنگ
تراشیده نشده است. بلکه از بسیاری تکه‌های کوچک ساخته شده است.
تکه‌های گسسته —
اینگونه هجی می‌شود تکه‌های گ-س-س-ت-ه.
و آن تکه‌ها واژه نام دارند.

حال یکی از افتخارات فرهنگ‌نویس بودن —
علاوه بر راه پیدا کردن به TED — این است که می‌توانید کلمه‌های جالبی بگویید،
مثل فرهنگ‌نویسانه.
این واژه الگوی جالبی دارد —
که هجای دوگانه نامیده می شود. و با گفتن هجای دوگانه،
به آخرین درجه گیکی بودن رسیده‌ام.
اما «فرهنگ نویسانه» با «دن دن دی دی دانه» الگوی یکسانی دارد.
درست است؟ گفتن این کلمه سرگرم کننده است،
و من آن را زیاد تکرار می‌کنم.
حال یکی از معایب فرهنگ‌نویس بودن
این است که افراد غالبا تصویر گرم و دوستانه‌ای از لغت‌نامه در ذهن‌شان ندارند.
درست است؟ هیچکس لغت‌نامه خود را در آغوش نمی‌گیرد.
اما چیزی که اغلب افراد درباره فرهنگ لغت فکر می‌کنند، بیشتر اینگونه فکر می‌کنند.
فقط برای اینکه بدانید، من سوت فرهنگ‌نویسی ندارم.
اما افراد تصور می‌کنند که کار من راه دادن کلمات خوب است
تا جای خود را در لغت‌نامه باز کنند،
و به کلمات بد اجازه ورود ندهم.

اما مسئله این است که من نمی‌خواهم پلیس راهنمایی باشم.
یکی به این دلیل که من اونیفرم ندارم.
و دیگر اینکه — تشخیص اینکه چه واژگانی خوب هستند
و چه واژگانی بد هستند اصلا کار آسانی نیست.
و زیاد هم جالب نیست. و وقتی که کارتان جالب و آسان نباشد،
دنبال بهانه می‌گردید که به نحوی آن را انجام ندهید.
پس اگر می خواستم شغلی را انتخاب کنم
که استعاره برای شغل من باشد، ترجیح می‌دادم که ماهیگیر باشم.
می خواهم تور بزرگم را درون اقیانوس آبی و عمیق زبان انگلیسی بیاندازم
و ببینم که چه موجودات خارق‌العاده‌ای را از کف آن بالا می‌آورم.
پس چرا از من می‌خواهند که عبور و مرور را کنترل کنم، وقتی که ترجیح می‌دهم ماهیگیری کنم؟
خوب، ملکه را سرزنش می‌کنم.
چرا ملکه را سرزنش می‌کنم؟
ملکه را سرزنش می‌کنم، اولا به این خاطر که خنده دار است.
و ثانیا ملکه را سرزنش می‌کنم چون
لغت‌نامه ها هیچ تغییر نکرده‌اند.

تصور ما از اینکه یک لغت‌نامه چیست از دوران سلطنت اوعوض نشده است.
تنها چیزی که ملکه ویکتوریا در لغت‌نامه‌های مدرن از آن خوشش نخواهد آمد
گنجاندن واژگان رکیک است، که این اتفاق
از سال ۱۹۶۵ در لغت‌نامه‌های آمریکایی افتاد.
خوب، این فرد را ببینید. عصر ویکتوریا.
جیمز موری، اولین ویراستار لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد.
من کلاه او را ندارم. ای کاش آن کلاه را داشتم.
خب او مسئول بسیاری از چیزهایی است که
ما در لغت نامه‌های امروزی، نوین به حساب می‌آوریم.
وقتی شخصی شبیه این — با آن کلاه —
چهره مدرنیته است، مشکل‌ساز است.
و امروز جیمز موری می‌توانست دارای شغلی در هر لغت‌نامه‌ای باشد.
و هیچ منحنی یادگیریی نیز وجود ندارد.

و البته برخی از ما می‌گویم: رایانه‌ها!
رایانه‌ها! رایانه‌ها چی؟
مسئله‌ای که در مورد رایانه‌ها وجود دارد اینست که — من عاشق رایانه هستم.
منظورم این است که دیوانه آن هستم. عاشق رایانه‌ام.
حتی حاضرم برای اینکه جستجوی کتاب گوگل را از من نگیرید اعتصاب غذا کنم.
اما رایانه‌ها کار خاصی به جز
سرعت بخشیدن به فرآیند گردآوری لغت‌نامه‌ها نمی‌کنند.
نتیجه نهایی را تغییر نمی‌دهند.
چون یک لغت‌نامه،
طرحی ویکتوریایی با نفوذ ترکیبی مدرن است.
خیلی تخیلی است، ما اینجا یک دوچرخه الکتریکی داریم.
می‌بینید، طرحی داریم ویکتوریایی با یک موتور روی آن. همین!
طرح تغییر نکرده است.
معنی جمع کل به انگلیسی

و بله، پس لغت‌نامه‌های آنلاین چی؟ صحیح؟
لغت‌نامه‌های آنلاین بایستی متفاوت باشند.
این لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد آنلاین است، یکی از بهترین لغت‌نامه‌های آنلاین.
در ضمن، این کلمه مورد علاقه من است:
Erinaceous: متعلق به خانواده خارپشت؛ ماهیت خارپشتی داشتن.
بسیار کلمه پرکاربردی است. حال به آن نگاه کنید.
لغت‌نامه‌های آنلاین در حال حاضر همان کاغذ هستند که روی صفحه نمایش آمده‌اند.
خیلی ساده است. ببینید در یک مدخل چند پیوند وجود دارد: دو!
درست؟ آن کلیدهای کوچک —
همه آنها را به جز نمودار تاریخ باز کرده‌ام.
پس اینجا زیاد اتفاق خاصی نیافتاده است.
جاهای زیادی برای کلیک کردن وجود ندارد.
در حقیقت لغت‌نامه‌های آنلاین دارای تمام
معایب نسخه‌های چاپی هستند به جز قابلیت جستجوی آنها.
و وقتی که قابلیت جستجوی آن را ارتقا دهیم،
در حقیقت به مزیتی برتر از نسخه چاپی دست یافته‌ایم، و آن دستیابی غیر مترقبه است.
دستیابی غیر مترقبه وقتی اتفاق می‌افتد که چیزی را پیدا می‌کنید که به دنبال آن نیستید
چون یافتن چیزی که به دنبال آن هستید بسیار دشوار است.

پس — (خنده) — حال، وقتی که به این مسئله فکر می‌کنید،
با مشکل Ham Butt (ته گوشت) مواجه می‌شویم.
آیا کسی می‌داند مشکل Ham Butt چیست؟
خانم‌ها برای شام یک خانواده بزرگ گوشت درست می‌کنند.
آنگاه قسمت پایین گوشت را جدا می‌کنند و به دور می‌اندازند،
و به این تیکه گوشت جدا شده نگاهی می‌اندازند و می‌گویند:
«این یک تکه گوشت بسیار عالی است. چرا آن را دور می اندازم؟»
با خود فکر می‌کند: «خوب مادرم همیشه همین کار را می‌کرد.»
سپس به مادرش زنگ می‌زند و می‌گوید:
«مامان، چرا وقتی گوشت می‌پزی تهش را جدا می‌کنی؟»
مادرش می‌گوید: «نمی‌دانم، مادرم همیشه این کار را می‌کرد!»
در نتیجه به مادربزرگ زنگ می‌زنند و او پاسخ می‌دهد:
«ماهیتابه‌ام خیلی کوچک بود!» (خنده)

پس مسئله این نیست که ما کلمات خوب یا کلمات بد داریم —
بلکه ماهیتابه‌ای داریم که بسیار کوچک است!
می‌دانید که ته گوشت نیز لذیذ است! هیچ دلیلی وجود ندارد که آن را دور بیاندازید.
کلمات بد — می‌بینید، وقتی مردم در فکر جایی هستند
و آن مکان را روی نقشه نمی‌یابند،
می‌گویند: «این نقشه مزخرف است!»
وقتی که کلوپ یا کافه‌ای پیدا می‌کنند که در کتاب راهنما نیست،
می گویند: «اوه، اینجا باید خیلی جالب باشه! توی کتاب راهنما نیست.»
وقتی با کلمه‌ای برخورد می‌کنند که در لغت‌نامه وجود ندارد با خود می‌گویند،
«حتما این کلمه بدی است.» چرا؟ بیشتر ممکن است آن لغت‌نامه بد باشد.
چرا به جای ماهیتابه، از گوشت ایراد می‌گیرید که بزرگ است؟
خوب می‌توانید گوشتی کوچکتر انتخاب کنید.
زبان انگلیسی به همان بزرگی است که هست.

پس اگر مشکل ته گوشت دارید،
و دارید به مشکل ته گوشت فکر می‌کنید،
نتیجه‌ای که به آن راه خواهی یافت بسیار نرمش‌ناپذیر و غیر شهودی خواهد بود:
کاغذ دشمن واژگان است.
چطور ممکن است؟ منظورم این است که من عاشق کتابم. من واقعا عاشق کتابم.
بعضی از بهترین دوستان من کتاب هستند.
اما کتاب بهترین شکل یک لغت‌نامه نیست.
ممکن است با خود بگویند: «اوه، پسر.
اونا می‌خواند لغت‌نامه‌های قشنگ چاپی منو ازم بگیرند؟»
خیر. هنوز لغت‌نامه‌های چاپی وجود دارند.
وقتی اتومبیل‌دار شدیم — وقتی که اتومبیل تبدیل به غالب‌ترین شکل حمل و نقل شد،
اسب‌ها را یک جا جمع نکردیم که آنها را بکشیم.
می‌دانید، هنوز قرار هست که لغت‌نامه‌های چاپی وجود داشته باشند،
اما دیگر لغت‌نامه غالب نخواهند بود.
از این به بعد لغت‌نامه کتابی-شکل تنها شکلی نیست که
لغت‌نامه‌ها دارند. همچنین قرار نیست
شکل الگو برای لغت‌نامه‌های آینده باشد.

پس اینگونه به مسئله نگاه کنید: اگر محدودیت مصنوعی داشته باشید،
محدودیت‌های مصنوعی منجر می‌شوند به
تمایزات دلبخواهی و جهانبینی نامتوازن.
چه اتفاقی می‌افتاد اگر زیست‌شناسان تنها به مطالعه حیواناتی می‌پرداختند
که باعث می‌شد مردم بگویند، «اوووو.» صحیح؟
اگر به حیوانات از دیدگاه زیباشناسانه نگاه می‌کردیم چه اتفاقی می‌افتاد،
آنگاه فقط آنهایی که بامزه بودند مورد مطالعه قرار می‌گرفتند؟
در نتیجه درباره جانواران محبوب اطلاعات زیادی می‌داشتیم،
و راجع به دیگر حیوانات خیلی کم.
و به نظر من این یک مشکل است.
به نظر من باید همه واژگان را بررسی کنیم،
چون وقتی به کلمات می‌اندیشید، می‌توانید اصطلاحات زیبایی بسازید
از اجزای بسیار بی‌ارزش.
فرهنگ‌نویسی بیشتر درباره علم مواد است.
مورد مطالعه ما مقاومت موادی است که
شما در ساختن ساختار اصطلاح خود استفاده می‌کنید:
کلام و نوشتار شما. و اغلب افراد به من می‌گویند،
«بسیار خوب، چگونه بفهمم که این واژه واقعی است؟»
آنها فکر می‌کنند، «اگر واژگان را ابزاری فرض کنیم
که در بیان افکارمان مورد استفاده قرار می‌گیرند،
چگونه می‌توان گفت پیچ‌گوشتی از چکش بهتر است؟
چگونه می‌توان گفت که چکش آهنگری از چکش صنعتی بهتر است؟
هر کدام از آنها مناسب کار خود هستند.»

همه از من می‌پرسند: «از کجا بدانیم که کلمه‌ای واقعیست؟»
ببینید، هر کس که کتاب‌های کودکان را خوانده باشد
می‌داند که عشق همه چیز را واقعی می‌کند.
اگر واژه‌ای را دوست دارید، بکارش ببرید. و واژه واقعی می‌شود.
وجود واژه در لغت‌نامه تنها تمایزی مصنوعی است.
باعث نمی‌شود کلمه را واقعی‌تر از هر روش دیگر جلوه دهد.
اگر کلمه ای را دوست دارید، واقعی می‌شود.
پس اگر نگران هدایت عبور و مرور نباشیم،
اگر از کاغذ جلوتر رفته‌ایم، اگر نگرانی کمتری داریم
راجع به کنترل کردن و بیشتر درباره توضیحات،
آنگاه می‌توانیم زبان انگلیسی را مثل
این متحرک زیبا فرض کنیم.
و هرگاه یکی از قسمت‌های کوچک این متحرک تغییر کند،
لمس شود — هر گاه کلمه‌ای را لمس کنید،
آن را در بافت جدیدی بکار برده‌اید، معنای جدیدی به آن داده‌اید،
آن را فعل می‌کنید — باعث حرکت متحرک می‌شوید.
آن را نشکسته‌اید؛ بلکه فقط در موقعیتی تازه است،
و این موقعیت تازه می‌تواند به همان اندازه زیبا باشد.

پس اگر دیگر پلیس راهنمایی نیستید —
مشکل پلیس راهنمایی بودن این است
تنها چند پلیس می‌توانند در یک چهارراه باشند،
وگرنه اتومبیل‌ها گیج می‌شوند.
ولی اگر هدف شما هدایت عبور و مرور نباشد،
مثلا شمردن اتومبیل‌ها باشد، آنگاه هر چه چشم بیشتری باشد بهتر است.
می‌توانید درخواست کمک کنید!
اگر درخواست کمک کنید، کار بیشتری انجام می‌شود. و واقعا ما نیازمند کمک هستیم.
کتابخانه مجلس: ۱۷ میلیون کتاب.
که نصف آنها به انگلیسی هستند.
اگر از ۱۰ کتاب تنها یکی
حاوی کلمه‌ای خارج از لغت‌نامه باشد،
معادل با بیش از دو لغت‌نامه جامع خواهد بود.

و من کلمه‌ای لغت‌نامه‌ای نشده —
مثلا کلمه «لغت‌نامه‌ای نشده» —
را تقریبا در هر کتابی که می‌خوانم می‌بینم. روزنامه‌ها چطور؟
بایگانی روزنامه‌ها به سال ۱۷۵۹ برمی‌گردد.
۵۸.۱ میلیون صفحه روزنامه. اگر از ۱۰۰ تا تنها یکی
از آن صفحات کلمه‌ای لغت‌نامه‌ای نشده داشته باشد،
یک فرهنگ آکسفورد کامل می‌شود.
یعنی پانصدهزار کلمه دیگر. پس آن بسیار زیاد است.
و من هنوز مجلات را به حساب نیاورده‌ام، وبلاگ‌ها را نیز حساب نکرده‌ام —
و من در یک هفته نشریه بوینگ‌بوینگ کلمات بیشتری می‌بینم
تا نیوزویک یا تایم.
اتفاقات زیادی درحال رخ دادن است.

و حتی تعدد معانی را هم در نظر نگرفته‌ام،
چون عادت حریصانه بعضی از واژگان است که
بیشتر از یک معنی را به خود می‌گیرند.
حال اگر کلمه «Set» را در نظر بگیرید — می‌تواند به معنی محل دستفروشی باشد،
می‌تواند چین‌چین‌های یقه لباس‌های دوره الیزابت باشد —
و معانی بسیار دیگری در لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد هست.
لغت‌نامه آکسفورد ۳۳ شماره مجزا برای واژه «set» دارد.
این کلمه بسیار کوچک، ۳۳ معنی مختلف.
برچسب یکی از آنها اینگونه است: «معانی اختصاصی متفرقه.»
می‌دانید یاد چه چیزی می‌افتم؟
یاد عصر جمعه می‌افتم که کسی می‌خواهد به سمت یک کافه برود.
یک پلیس واژه‌ها بیرون ایستاده،
و می‌گوید: «معانی اختصاصی متفرقه.»

پس ما همه این واژگان را داریم، و واقعا به کمک نیاز داریم!
و مسئله این است که می‌توانیم تقاضای کمک کنیم —
کمک خواستن آنقدرها هم دشوار نیست.
یعنی که، فرهنگ‌نویسی موشک هواکردن که نیست.
می‌بینید، من فقط یک سری کلمات و اعداد به شما دادم،
و این فراتر از توضیح بصری است.
اگر لغت‌نامه را نقشه زبان انگلیسی بدانیم،
چیزهایی که بلدیم این نقاط روشن هستند
و جاهایی که در تاریکی قرار داریم نقاط تیره هستند.
اگر این نقشه تمام کلمات انگلیسی آمریکایی بود، ما چیزی بلد نبودیم.
و حتی قالب زبان را نیز نمی‌دانیم که به چه شکل است.
اگر این لغت‌نامه بود — اگر این نقشه انگلیسی آمریکایی بود —
ببینید، ما تصوری قلنبه از فلوریدا داریم،
ولی کالیفرنیایی وجود ندارد!
جای کالیفرنیا در انگلیسی آمریکایی خالی است.
ما به قدر کافی نمی‌دانیم، و حتی نمی‌دانیم که جای کالیفرنیا خالی است.
حتی آن جای خالی را هم روی نقشه نمی‌بینیم.

پس دوباره، فرهنگ‌نویسی موشک هواکردن نیست.
ولی حتی اگر به همان سختی هم بود، دانش موشکی امروزه در حال انجام است
توسط آماتورهای علاقمند. می‌دانید؟
پیدا کردن چند کلمه هم نمی‌تواند زیاد سخت باشد!
پس، تعداد کافی از دانشمندان در رشته های دیگر
واقعا از مردم می‌خواهند تا کمک کنند، و آنها دارند خوب کار می‌کنند.
به عنوان مثال: eBird را در نظر بگیرید، جاییکه علاقمندان به پرندگان می‌توانند
اطلاعات خود را از مشاهده پرنده‌ها آنجا بارگذاری کنند.
و آنگاه پرنده‌شناسان می‌توانند با مراجعه به آن
به ردیابی جمعیت‌ها، مهاجرت‌ها و غیره کمک کنند.

این مایک اوتس است. مایک اوتس در پادشاهی متحده زندگی می‌کند.
او مدیر یک شرکت آبکاری الکتریکی است.
او بیش از ۱۴۰ ستاره دنباله‌دار پیدا کرده است.
او ستاره‌های زیادی پیدا کرده، یکی از آنها را به اسم او نامگذاری کرده‌اند.
کمی بعد از مریخ است — یک پیاده‌روی.
فکر نمی‌کنم که به این زودی عکسش را در آنجا بگیرد.
اما او ۱۴۰ ستاره دنباله‌دار را بدون تلسکوپ پیدا کرده است.
او اطلاعات را از ماهواره NASA SOHO دانلود کرده بود،
و بدین طریق آنها را پیدا کرد.
اگر می‌توانیم بدون تلسکوپ ستاره پیدا کنیم،
نبایستی که بتوانیم واژه‌ها را هم پیدا کنیم؟

اکنون همه شما می‌دانید که از اینها چه منظوری دارم.
چون من اینترنت می‌روم، که جایی است که همه می‌روند.
و اینترنت برای جمع‌آوری لغات عالی است،
چون اینترنت پر از گردآوردندگان است.
و این یکی از فناوری‌های کمترشناخته شده اینترنت است،
البته اینترنت در حقیقت تشکیل شده است از واژگان و شور و شوق.
و واژگان و شور و شوق در حقیقت می‌توانند
دستورکار فرهنگ‌نویسی باشند. این عالی نیست؟
بنابراین در حال حاضر سایت‌های خیلی خوب زیادی برای جمع‌آوری کلمات وجود دارند،
اما مشکل بعضی از آنها این است که زیاد علمی نیستند.
آنها کلمه را نشان می‌دهند، ولی زمینه آن را نشان نمی‌دهند:
از کجا آمده است؟ چه کسی آن را گفته است؟
در کدام روزنامه بوده است؟ چه کتابی؟

چون یک کلمه همانند یک اثر باستان‌شناسی است.
اگر زادگاه یا خاستگاه اثر را ندانید،
دیگر علم نیست — فقط یک شی زیبا برای دیدن است.
پس واژهٔ بدون ریشه مانند گلی بریده است.
همانطور که می‌دانید — برای مدتی دیدنی است، ولی زود پژمرده می‌شود.
بسیار سریع می‌میرد.
پس همه این مدت می‌گفتم،
«لغت‌نامه، لغت‌نامه، لغت‌نامه، لغت‌نامه.»
نه «یک لغت‌نامه» یا «لغت‌نامه‌ها.» و به این دلیل است که —
خوب، مردم لغت‌نامه را به منزلهٔ کل زبان می‌گیرند.
آن را به صورت جزئی از کل به کار می‌برند.
و یکی از مشکلات دانستن واژهٔ «هم‌دریافتی»
این است که شما دنبال بهانه‌ای برای گفتن این واژه می‌گردید.
تمام سخنرانی من بهانه‌ای بود تا به این نقطه برسم
که بتوانم جزئی را به عنوان یک کل به شما ارائه کنم.
پس واقعا متاسفم. ولی وقتی بخشی از چیزی را بکار می‌برید —
مثل لغت‌نامه که بخشی از زبان است،
یا یک پرچم که نشانه کشور آمریکاست، نماد یک کشور —
شما آن را جزئی از کل در نظر گرفته‌اید.
اما مسئله این است که ما می‌توانیم لغت‌نامه را کل زبان فرض کنیم.
اگر ظرف بزرگتری داشته باشیم می‌توانیم تمام لغات را درون آن بگذاریم.
می‌توانیم تمام معانی را بگنجانیم.
آیا این نیست که همه معانی بیشتری در زندگی خود می‌خواهند؟
و ما می‌توانیم لغت‌نامه را نه تنها به نماد یک زبان —
بلکه به کل زبان تبدیل کنیم.

می‌دونین، من بسیار امیدوارم که پسرم —
که این ماه ۷ ساله می‌شود — دوست دارم که چیزی را به یاد داشته باشد
که این زمانی شکل عمده لغت‌نامه‌ها بوده است.
لغت‌نامه‌ها زمانی این شکلی بودند.
من می‌خواهم که او اینطور لغت‌نامه را مثل نوار ۸-ترانه‌ای در نظر بگیرد.
غالبی بود که بدلیل کارآمد نبودن از بین رفت.
واقعا چیزی نبود که مردم نیاز داشتند.
و مسئله این است که، اگر ما بتوانیم تمام لغات را بگنجانیم،
دیگر آن تمایز مصنوعی خوب و بد را ندارد،
و می‌توانیم زبان را همچون دانشمندان تعریف کنیم.
می‌توانیم نقدهای زیباشناختی را به عهده نویسندگان و سخنرانان بگذاریم.
اگر بتوانیم این کار انجام دهیم، پس من هم می‌توانم تمام وقتم را ماهیگیری کنم
و دیگر مجبور نیستم پلیس ترافیک باشم.
از توجه شما بسیار سپاسگزارم.

TED.com translations are made possible by volunteer
translators. Learn more about the
Open Translation Project.

© TED Conferences, LLC. All rights reserved.

حال، آیا کسی از شما تا کنون دنبال این کلمه گشته است؟
منظورم در لغت‌نامه است؟ (خنده) بله، همانطور که فکر می‌کردم.
این کلمه چطور؟
اینجا، به شما نشان می‌دهم:
فرهنگ‌نویسی: عمل گردآوری کردن لغت‌نامه‌ها.
توجه کنید — خیلی اختصاصی کار می‌کنیم. واژه «گردآوری.»
لغت‌نامه از یک سنگ گرانیتی و یا یک پاره سنگ
تراشیده نشده است. بلکه از بسیاری تکه‌های کوچک ساخته شده است.
تکه‌های گسسته —
اینگونه هجی می‌شود تکه‌های گ-س-س-ت-ه.
و آن تکه‌ها واژه نام دارند.

حال یکی از افتخارات فرهنگ‌نویس بودن —
علاوه بر راه پیدا کردن به TED — این است که می‌توانید کلمه‌های جالبی بگویید،
مثل فرهنگ‌نویسانه.
این واژه الگوی جالبی دارد —
که هجای دوگانه نامیده می شود. و با گفتن هجای دوگانه،
به آخرین درجه گیکی بودن رسیده‌ام.
اما «فرهنگ نویسانه» با «دن دن دی دی دانه» الگوی یکسانی دارد.
درست است؟ گفتن این کلمه سرگرم کننده است،
و من آن را زیاد تکرار می‌کنم.
حال یکی از معایب فرهنگ‌نویس بودن
این است که افراد غالبا تصویر گرم و دوستانه‌ای از لغت‌نامه در ذهن‌شان ندارند.
درست است؟ هیچکس لغت‌نامه خود را در آغوش نمی‌گیرد.
اما چیزی که اغلب افراد درباره فرهنگ لغت فکر می‌کنند، بیشتر اینگونه فکر می‌کنند.
فقط برای اینکه بدانید، من سوت فرهنگ‌نویسی ندارم.
اما افراد تصور می‌کنند که کار من راه دادن کلمات خوب است
تا جای خود را در لغت‌نامه باز کنند،
و به کلمات بد اجازه ورود ندهم.

اما مسئله این است که من نمی‌خواهم پلیس راهنمایی باشم.
یکی به این دلیل که من اونیفرم ندارم.
و دیگر اینکه — تشخیص اینکه چه واژگانی خوب هستند
و چه واژگانی بد هستند اصلا کار آسانی نیست.
و زیاد هم جالب نیست. و وقتی که کارتان جالب و آسان نباشد،
دنبال بهانه می‌گردید که به نحوی آن را انجام ندهید.
پس اگر می خواستم شغلی را انتخاب کنم
که استعاره برای شغل من باشد، ترجیح می‌دادم که ماهیگیر باشم.
می خواهم تور بزرگم را درون اقیانوس آبی و عمیق زبان انگلیسی بیاندازم
و ببینم که چه موجودات خارق‌العاده‌ای را از کف آن بالا می‌آورم.
پس چرا از من می‌خواهند که عبور و مرور را کنترل کنم، وقتی که ترجیح می‌دهم ماهیگیری کنم؟
خوب، ملکه را سرزنش می‌کنم.
چرا ملکه را سرزنش می‌کنم؟
ملکه را سرزنش می‌کنم، اولا به این خاطر که خنده دار است.
و ثانیا ملکه را سرزنش می‌کنم چون
لغت‌نامه ها هیچ تغییر نکرده‌اند.

تصور ما از اینکه یک لغت‌نامه چیست از دوران سلطنت اوعوض نشده است.
تنها چیزی که ملکه ویکتوریا در لغت‌نامه‌های مدرن از آن خوشش نخواهد آمد
گنجاندن واژگان رکیک است، که این اتفاق
از سال ۱۹۶۵ در لغت‌نامه‌های آمریکایی افتاد.
خوب، این فرد را ببینید. عصر ویکتوریا.
جیمز موری، اولین ویراستار لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد.
من کلاه او را ندارم. ای کاش آن کلاه را داشتم.
خب او مسئول بسیاری از چیزهایی است که
ما در لغت نامه‌های امروزی، نوین به حساب می‌آوریم.
وقتی شخصی شبیه این — با آن کلاه —
چهره مدرنیته است، مشکل‌ساز است.
و امروز جیمز موری می‌توانست دارای شغلی در هر لغت‌نامه‌ای باشد.
و هیچ منحنی یادگیریی نیز وجود ندارد.

و البته برخی از ما می‌گویم: رایانه‌ها!
رایانه‌ها! رایانه‌ها چی؟
مسئله‌ای که در مورد رایانه‌ها وجود دارد اینست که — من عاشق رایانه هستم.
منظورم این است که دیوانه آن هستم. عاشق رایانه‌ام.
حتی حاضرم برای اینکه جستجوی کتاب گوگل را از من نگیرید اعتصاب غذا کنم.
اما رایانه‌ها کار خاصی به جز
سرعت بخشیدن به فرآیند گردآوری لغت‌نامه‌ها نمی‌کنند.
نتیجه نهایی را تغییر نمی‌دهند.
چون یک لغت‌نامه،
طرحی ویکتوریایی با نفوذ ترکیبی مدرن است.
خیلی تخیلی است، ما اینجا یک دوچرخه الکتریکی داریم.
می‌بینید، طرحی داریم ویکتوریایی با یک موتور روی آن. همین!
طرح تغییر نکرده است.
معنی جمع کل به انگلیسی

و بله، پس لغت‌نامه‌های آنلاین چی؟ صحیح؟
لغت‌نامه‌های آنلاین بایستی متفاوت باشند.
این لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد آنلاین است، یکی از بهترین لغت‌نامه‌های آنلاین.
در ضمن، این کلمه مورد علاقه من است:
Erinaceous: متعلق به خانواده خارپشت؛ ماهیت خارپشتی داشتن.
بسیار کلمه پرکاربردی است. حال به آن نگاه کنید.
لغت‌نامه‌های آنلاین در حال حاضر همان کاغذ هستند که روی صفحه نمایش آمده‌اند.
خیلی ساده است. ببینید در یک مدخل چند پیوند وجود دارد: دو!
درست؟ آن کلیدهای کوچک —
همه آنها را به جز نمودار تاریخ باز کرده‌ام.
پس اینجا زیاد اتفاق خاصی نیافتاده است.
جاهای زیادی برای کلیک کردن وجود ندارد.
در حقیقت لغت‌نامه‌های آنلاین دارای تمام
معایب نسخه‌های چاپی هستند به جز قابلیت جستجوی آنها.
و وقتی که قابلیت جستجوی آن را ارتقا دهیم،
در حقیقت به مزیتی برتر از نسخه چاپی دست یافته‌ایم، و آن دستیابی غیر مترقبه است.
دستیابی غیر مترقبه وقتی اتفاق می‌افتد که چیزی را پیدا می‌کنید که به دنبال آن نیستید
چون یافتن چیزی که به دنبال آن هستید بسیار دشوار است.

پس — (خنده) — حال، وقتی که به این مسئله فکر می‌کنید،
با مشکل Ham Butt (ته گوشت) مواجه می‌شویم.
آیا کسی می‌داند مشکل Ham Butt چیست؟
خانم‌ها برای شام یک خانواده بزرگ گوشت درست می‌کنند.
آنگاه قسمت پایین گوشت را جدا می‌کنند و به دور می‌اندازند،
و به این تیکه گوشت جدا شده نگاهی می‌اندازند و می‌گویند:
«این یک تکه گوشت بسیار عالی است. چرا آن را دور می اندازم؟»
با خود فکر می‌کند: «خوب مادرم همیشه همین کار را می‌کرد.»
سپس به مادرش زنگ می‌زند و می‌گوید:
«مامان، چرا وقتی گوشت می‌پزی تهش را جدا می‌کنی؟»
مادرش می‌گوید: «نمی‌دانم، مادرم همیشه این کار را می‌کرد!»
در نتیجه به مادربزرگ زنگ می‌زنند و او پاسخ می‌دهد:
«ماهیتابه‌ام خیلی کوچک بود!» (خنده)

پس مسئله این نیست که ما کلمات خوب یا کلمات بد داریم —
بلکه ماهیتابه‌ای داریم که بسیار کوچک است!
می‌دانید که ته گوشت نیز لذیذ است! هیچ دلیلی وجود ندارد که آن را دور بیاندازید.
کلمات بد — می‌بینید، وقتی مردم در فکر جایی هستند
و آن مکان را روی نقشه نمی‌یابند،
می‌گویند: «این نقشه مزخرف است!»
وقتی که کلوپ یا کافه‌ای پیدا می‌کنند که در کتاب راهنما نیست،
می گویند: «اوه، اینجا باید خیلی جالب باشه! توی کتاب راهنما نیست.»
وقتی با کلمه‌ای برخورد می‌کنند که در لغت‌نامه وجود ندارد با خود می‌گویند،
«حتما این کلمه بدی است.» چرا؟ بیشتر ممکن است آن لغت‌نامه بد باشد.
چرا به جای ماهیتابه، از گوشت ایراد می‌گیرید که بزرگ است؟
خوب می‌توانید گوشتی کوچکتر انتخاب کنید.
زبان انگلیسی به همان بزرگی است که هست.

پس اگر مشکل ته گوشت دارید،
و دارید به مشکل ته گوشت فکر می‌کنید،
نتیجه‌ای که به آن راه خواهی یافت بسیار نرمش‌ناپذیر و غیر شهودی خواهد بود:
کاغذ دشمن واژگان است.
چطور ممکن است؟ منظورم این است که من عاشق کتابم. من واقعا عاشق کتابم.
بعضی از بهترین دوستان من کتاب هستند.
اما کتاب بهترین شکل یک لغت‌نامه نیست.
ممکن است با خود بگویند: «اوه، پسر.
اونا می‌خواند لغت‌نامه‌های قشنگ چاپی منو ازم بگیرند؟»
خیر. هنوز لغت‌نامه‌های چاپی وجود دارند.
وقتی اتومبیل‌دار شدیم — وقتی که اتومبیل تبدیل به غالب‌ترین شکل حمل و نقل شد،
اسب‌ها را یک جا جمع نکردیم که آنها را بکشیم.
می‌دانید، هنوز قرار هست که لغت‌نامه‌های چاپی وجود داشته باشند،
اما دیگر لغت‌نامه غالب نخواهند بود.
از این به بعد لغت‌نامه کتابی-شکل تنها شکلی نیست که
لغت‌نامه‌ها دارند. همچنین قرار نیست
شکل الگو برای لغت‌نامه‌های آینده باشد.

پس اینگونه به مسئله نگاه کنید: اگر محدودیت مصنوعی داشته باشید،
محدودیت‌های مصنوعی منجر می‌شوند به
تمایزات دلبخواهی و جهانبینی نامتوازن.
چه اتفاقی می‌افتاد اگر زیست‌شناسان تنها به مطالعه حیواناتی می‌پرداختند
که باعث می‌شد مردم بگویند، «اوووو.» صحیح؟
اگر به حیوانات از دیدگاه زیباشناسانه نگاه می‌کردیم چه اتفاقی می‌افتاد،
آنگاه فقط آنهایی که بامزه بودند مورد مطالعه قرار می‌گرفتند؟
در نتیجه درباره جانواران محبوب اطلاعات زیادی می‌داشتیم،
و راجع به دیگر حیوانات خیلی کم.
و به نظر من این یک مشکل است.
به نظر من باید همه واژگان را بررسی کنیم،
چون وقتی به کلمات می‌اندیشید، می‌توانید اصطلاحات زیبایی بسازید
از اجزای بسیار بی‌ارزش.
فرهنگ‌نویسی بیشتر درباره علم مواد است.
مورد مطالعه ما مقاومت موادی است که
شما در ساختن ساختار اصطلاح خود استفاده می‌کنید:
کلام و نوشتار شما. و اغلب افراد به من می‌گویند،
«بسیار خوب، چگونه بفهمم که این واژه واقعی است؟»
آنها فکر می‌کنند، «اگر واژگان را ابزاری فرض کنیم
که در بیان افکارمان مورد استفاده قرار می‌گیرند،
چگونه می‌توان گفت پیچ‌گوشتی از چکش بهتر است؟
چگونه می‌توان گفت که چکش آهنگری از چکش صنعتی بهتر است؟
هر کدام از آنها مناسب کار خود هستند.»

همه از من می‌پرسند: «از کجا بدانیم که کلمه‌ای واقعیست؟»
ببینید، هر کس که کتاب‌های کودکان را خوانده باشد
می‌داند که عشق همه چیز را واقعی می‌کند.
اگر واژه‌ای را دوست دارید، بکارش ببرید. و واژه واقعی می‌شود.
وجود واژه در لغت‌نامه تنها تمایزی مصنوعی است.
باعث نمی‌شود کلمه را واقعی‌تر از هر روش دیگر جلوه دهد.
اگر کلمه ای را دوست دارید، واقعی می‌شود.
پس اگر نگران هدایت عبور و مرور نباشیم،
اگر از کاغذ جلوتر رفته‌ایم، اگر نگرانی کمتری داریم
راجع به کنترل کردن و بیشتر درباره توضیحات،
آنگاه می‌توانیم زبان انگلیسی را مثل
این متحرک زیبا فرض کنیم.
و هرگاه یکی از قسمت‌های کوچک این متحرک تغییر کند،
لمس شود — هر گاه کلمه‌ای را لمس کنید،
آن را در بافت جدیدی بکار برده‌اید، معنای جدیدی به آن داده‌اید،
آن را فعل می‌کنید — باعث حرکت متحرک می‌شوید.
آن را نشکسته‌اید؛ بلکه فقط در موقعیتی تازه است،
و این موقعیت تازه می‌تواند به همان اندازه زیبا باشد.

پس اگر دیگر پلیس راهنمایی نیستید —
مشکل پلیس راهنمایی بودن این است
تنها چند پلیس می‌توانند در یک چهارراه باشند،
وگرنه اتومبیل‌ها گیج می‌شوند.
ولی اگر هدف شما هدایت عبور و مرور نباشد،
مثلا شمردن اتومبیل‌ها باشد، آنگاه هر چه چشم بیشتری باشد بهتر است.
می‌توانید درخواست کمک کنید!
اگر درخواست کمک کنید، کار بیشتری انجام می‌شود. و واقعا ما نیازمند کمک هستیم.
کتابخانه مجلس: ۱۷ میلیون کتاب.
که نصف آنها به انگلیسی هستند.
اگر از ۱۰ کتاب تنها یکی
حاوی کلمه‌ای خارج از لغت‌نامه باشد،
معادل با بیش از دو لغت‌نامه جامع خواهد بود.

و من کلمه‌ای لغت‌نامه‌ای نشده —
مثلا کلمه «لغت‌نامه‌ای نشده» —
را تقریبا در هر کتابی که می‌خوانم می‌بینم. روزنامه‌ها چطور؟
بایگانی روزنامه‌ها به سال ۱۷۵۹ برمی‌گردد.
۵۸.۱ میلیون صفحه روزنامه. اگر از ۱۰۰ تا تنها یکی
از آن صفحات کلمه‌ای لغت‌نامه‌ای نشده داشته باشد،
یک فرهنگ آکسفورد کامل می‌شود.
یعنی پانصدهزار کلمه دیگر. پس آن بسیار زیاد است.
و من هنوز مجلات را به حساب نیاورده‌ام، وبلاگ‌ها را نیز حساب نکرده‌ام —
و من در یک هفته نشریه بوینگ‌بوینگ کلمات بیشتری می‌بینم
تا نیوزویک یا تایم.
اتفاقات زیادی درحال رخ دادن است.

و حتی تعدد معانی را هم در نظر نگرفته‌ام،
چون عادت حریصانه بعضی از واژگان است که
بیشتر از یک معنی را به خود می‌گیرند.
حال اگر کلمه «Set» را در نظر بگیرید — می‌تواند به معنی محل دستفروشی باشد،
می‌تواند چین‌چین‌های یقه لباس‌های دوره الیزابت باشد —
و معانی بسیار دیگری در لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد هست.
لغت‌نامه آکسفورد ۳۳ شماره مجزا برای واژه «set» دارد.
این کلمه بسیار کوچک، ۳۳ معنی مختلف.
برچسب یکی از آنها اینگونه است: «معانی اختصاصی متفرقه.»
می‌دانید یاد چه چیزی می‌افتم؟
یاد عصر جمعه می‌افتم که کسی می‌خواهد به سمت یک کافه برود.
یک پلیس واژه‌ها بیرون ایستاده،
و می‌گوید: «معانی اختصاصی متفرقه.»

پس ما همه این واژگان را داریم، و واقعا به کمک نیاز داریم!
و مسئله این است که می‌توانیم تقاضای کمک کنیم —
کمک خواستن آنقدرها هم دشوار نیست.
یعنی که، فرهنگ‌نویسی موشک هواکردن که نیست.
می‌بینید، من فقط یک سری کلمات و اعداد به شما دادم،
و این فراتر از توضیح بصری است.
اگر لغت‌نامه را نقشه زبان انگلیسی بدانیم،
چیزهایی که بلدیم این نقاط روشن هستند
و جاهایی که در تاریکی قرار داریم نقاط تیره هستند.
اگر این نقشه تمام کلمات انگلیسی آمریکایی بود، ما چیزی بلد نبودیم.
و حتی قالب زبان را نیز نمی‌دانیم که به چه شکل است.
اگر این لغت‌نامه بود — اگر این نقشه انگلیسی آمریکایی بود —
ببینید، ما تصوری قلنبه از فلوریدا داریم،
ولی کالیفرنیایی وجود ندارد!
جای کالیفرنیا در انگلیسی آمریکایی خالی است.
ما به قدر کافی نمی‌دانیم، و حتی نمی‌دانیم که جای کالیفرنیا خالی است.
حتی آن جای خالی را هم روی نقشه نمی‌بینیم.

پس دوباره، فرهنگ‌نویسی موشک هواکردن نیست.
ولی حتی اگر به همان سختی هم بود، دانش موشکی امروزه در حال انجام است
توسط آماتورهای علاقمند. می‌دانید؟
پیدا کردن چند کلمه هم نمی‌تواند زیاد سخت باشد!
پس، تعداد کافی از دانشمندان در رشته های دیگر
واقعا از مردم می‌خواهند تا کمک کنند، و آنها دارند خوب کار می‌کنند.
به عنوان مثال: eBird را در نظر بگیرید، جاییکه علاقمندان به پرندگان می‌توانند
اطلاعات خود را از مشاهده پرنده‌ها آنجا بارگذاری کنند.
و آنگاه پرنده‌شناسان می‌توانند با مراجعه به آن
به ردیابی جمعیت‌ها، مهاجرت‌ها و غیره کمک کنند.

این مایک اوتس است. مایک اوتس در پادشاهی متحده زندگی می‌کند.
او مدیر یک شرکت آبکاری الکتریکی است.
او بیش از ۱۴۰ ستاره دنباله‌دار پیدا کرده است.
او ستاره‌های زیادی پیدا کرده، یکی از آنها را به اسم او نامگذاری کرده‌اند.
کمی بعد از مریخ است — یک پیاده‌روی.
فکر نمی‌کنم که به این زودی عکسش را در آنجا بگیرد.
اما او ۱۴۰ ستاره دنباله‌دار را بدون تلسکوپ پیدا کرده است.
او اطلاعات را از ماهواره NASA SOHO دانلود کرده بود،
و بدین طریق آنها را پیدا کرد.
اگر می‌توانیم بدون تلسکوپ ستاره پیدا کنیم،
نبایستی که بتوانیم واژه‌ها را هم پیدا کنیم؟

اکنون همه شما می‌دانید که از اینها چه منظوری دارم.
چون من اینترنت می‌روم، که جایی است که همه می‌روند.
و اینترنت برای جمع‌آوری لغات عالی است،
چون اینترنت پر از گردآوردندگان است.
و این یکی از فناوری‌های کمترشناخته شده اینترنت است،
البته اینترنت در حقیقت تشکیل شده است از واژگان و شور و شوق.
و واژگان و شور و شوق در حقیقت می‌توانند
دستورکار فرهنگ‌نویسی باشند. این عالی نیست؟
بنابراین در حال حاضر سایت‌های خیلی خوب زیادی برای جمع‌آوری کلمات وجود دارند،
اما مشکل بعضی از آنها این است که زیاد علمی نیستند.
آنها کلمه را نشان می‌دهند، ولی زمینه آن را نشان نمی‌دهند:
از کجا آمده است؟ چه کسی آن را گفته است؟
در کدام روزنامه بوده است؟ چه کتابی؟

چون یک کلمه همانند یک اثر باستان‌شناسی است.
اگر زادگاه یا خاستگاه اثر را ندانید،
دیگر علم نیست — فقط یک شی زیبا برای دیدن است.
پس واژهٔ بدون ریشه مانند گلی بریده است.
همانطور که می‌دانید — برای مدتی دیدنی است، ولی زود پژمرده می‌شود.
بسیار سریع می‌میرد.
پس همه این مدت می‌گفتم،
«لغت‌نامه، لغت‌نامه، لغت‌نامه، لغت‌نامه.»
نه «یک لغت‌نامه» یا «لغت‌نامه‌ها.» و به این دلیل است که —
خوب، مردم لغت‌نامه را به منزلهٔ کل زبان می‌گیرند.
آن را به صورت جزئی از کل به کار می‌برند.
و یکی از مشکلات دانستن واژهٔ «هم‌دریافتی»
این است که شما دنبال بهانه‌ای برای گفتن این واژه می‌گردید.
تمام سخنرانی من بهانه‌ای بود تا به این نقطه برسم
که بتوانم جزئی را به عنوان یک کل به شما ارائه کنم.
پس واقعا متاسفم. ولی وقتی بخشی از چیزی را بکار می‌برید —
مثل لغت‌نامه که بخشی از زبان است،
یا یک پرچم که نشانه کشور آمریکاست، نماد یک کشور —
شما آن را جزئی از کل در نظر گرفته‌اید.
اما مسئله این است که ما می‌توانیم لغت‌نامه را کل زبان فرض کنیم.
اگر ظرف بزرگتری داشته باشیم می‌توانیم تمام لغات را درون آن بگذاریم.
می‌توانیم تمام معانی را بگنجانیم.
آیا این نیست که همه معانی بیشتری در زندگی خود می‌خواهند؟
و ما می‌توانیم لغت‌نامه را نه تنها به نماد یک زبان —
بلکه به کل زبان تبدیل کنیم.

می‌دونین، من بسیار امیدوارم که پسرم —
که این ماه ۷ ساله می‌شود — دوست دارم که چیزی را به یاد داشته باشد
که این زمانی شکل عمده لغت‌نامه‌ها بوده است.
لغت‌نامه‌ها زمانی این شکلی بودند.
من می‌خواهم که او اینطور لغت‌نامه را مثل نوار ۸-ترانه‌ای در نظر بگیرد.
غالبی بود که بدلیل کارآمد نبودن از بین رفت.
واقعا چیزی نبود که مردم نیاز داشتند.
و مسئله این است که، اگر ما بتوانیم تمام لغات را بگنجانیم،
دیگر آن تمایز مصنوعی خوب و بد را ندارد،
و می‌توانیم زبان را همچون دانشمندان تعریف کنیم.
می‌توانیم نقدهای زیباشناختی را به عهده نویسندگان و سخنرانان بگذاریم.
اگر بتوانیم این کار انجام دهیم، پس من هم می‌توانم تمام وقتم را ماهیگیری کنم
و دیگر مجبور نیستم پلیس ترافیک باشم.
از توجه شما بسیار سپاسگزارم.

TED.com translations are made possible by volunteer
translators. Learn more about the
Open Translation Project.

© TED Conferences, LLC. All rights reserved.

فارسی و انگلیسی به عنوان دو زبان هندواروپایی واژگان بسیاری از زبان نیاهندواروپایی به ارث برده‌اند. بسیاری از این واژگانِ همانند شکل مشابهی نیز دارند. اما موضوع این مقاله فقط وام‌واژه‌هایی است که از فارسی به انگلیسی وارد شده‌اند. چه به‌طور مستقیم و چه از طریق یک یا چند زبان واسط.

بسیاری از واژه‌های با ریشهٔ فارسی از مسیرهای متفاوتی به انگلیسی راه پیدا کرده‌اند. برخی از آن‌ها مانند پردیس (paradise) در دوران روابط فرهنگی میان ایرانیان و یونیان و رومیان باستان به زبان‌های یونانی و لاتین راه یافته و راه خود را تا انگلیسی ادامه داده‌اند. فارسی به عنوان زبان دوم جهان اسلام بسیاری از زبان‌های دنیای مسلمان‌نشین را تحت تأثیر خود قرار داده و واژه‌های آن وارد جهان اسلام شده‌اند.

ایران تا سدهٔ نوزدهم تا حد زیادی برای جهانگردان انگلیسی‌زبان کشف نشده باقی‌مانده بود. جاده‌های زمینی تجاری‌ای که ایران و اروپا را بهم متصل می‌کرد از سرزمین‌هایی نامهربان با بیگانگان می‌گذشت و این موضوع ایران را را از اروپا جدا نگاه می‌داشت. همچنین تجارت در بندرهای ایرانی شاخاب پارس نیز در اختیار محلی‌ها بود. در مقابل فعالیت تجار متهور انگلیسی در بنادر شرق مدیترانه موجب شد تا برخی واژه‌های مرتبط با فرهنگ عثمانی راه خود را به زبان انگلیسی باز کنند. از همین رو بسیاری از واژه‌های این فهرست هرچند در اصل از فارسی‌اند اما از طریق زبان واسط ترکی عثمانی به انگلیسی وارد شده‌اند.

بسیاری از واژه‌های فارسی-عربی هم به واسطهٔ زبان اردو در دوران استعمار بریتانیا در هند وارد انگلیسی شدند. زیرا فارسی زبان بین‌المللی هندوستان (پاکستان امروزین و شمال غربی هند امروزین) پیش از حکومت انگلیسی‌ها بود.

برخی واژه‌های فارسی نیز در دوران روابط فرهنگی مورها و مسیحیان در شبه‌جزیره ایبری در سده‌های میانه وارد زبان‌های اروپایی (و در بعضی موارد زبان انگلیسی) شدند و به همین دلیل از زبان عربی به عنوان زبان واسط عبور کرده‌اند.
معنی جمع کل به انگلیسی

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Babouche

ریشه‌شناسی: از فارسی «پاپوش».

Babul

ریشه‌شناسی: فارسی گیاه «بابُل»، هم‌ریشه با سنسکریت babbula, babbla (درخت صمغ عربی). این درخت احتمالاً بومی سودان است اما از شمال آفریقا تا آسیا و هند گسترده شده.

Badian

ریشه‌شناسی: فرانسوی badiane، از فارسی گیاه «بادیان».

Baghdad

از فارسی میانه «بغداد»Bhagadad به معنای “هدیهٔ خداً.

Bakhtiar

ریشه‌شناسی: فارسی «بختیار» Bakhtyr، شاید از «بخت یار» به معنای «خوشبخت». عضوی از مردم بختیاری.

Baksheesh

از فارسی «بخشش» از فعل «بخشیدن». در انگلیسی به معنای انعام.

Balaghat

ریشه‌شناسی: شاید از هندی، از فارسی «بالاً (از فارسی میانه) + هندی gaht» گذشتن”. فلات برفراز کوه‌ها.

Baluchi

ریشه‌شناسی: فارسی «بلوچ»، «بلوچی». از اقوام هندوایرانی که در ناحیهٔ بلوچستان زندگی می‌کنند.

Baluchistan

ریشه‌شناسی: ناحیه‌ای در آسیای غربی، از فارسی «بلوچستان». قالیچه‌ای با رنگ‌های تیره که توسط چادرنشینان بلوچی و سیستانی بافته می‌شود.

Ban (title)

فرماندار کرواسی، از صربو-کرواتی. «ارباب، فرماندار، حکمران»، از فارسی «بان».

Barbican

ممکن است از فارسی «خانه» یا «برج و بارو» باشد.

Barsom

ریشه‌شناسی: فارسی «بَرسم»، از فارسی میانه bursam، از اوستایی barsman. چوبی مقدس در آیین زرتشتی.

Bas

ریشه‌شناسی: هندی bas، از فارسی «بس» به معنای «کافی و اندازه».

Bazaar

از فارسی «بازار»، از فارسی میانه bahâ-zâr به معنای «جای قیمت».

Bazigar

ریشه‌شناسی: هندی bazigar، از فارسی «بازیگر». برای نامیدن چادرنشینان دوره گرد مسلمان در هند به کار می‌رود.

Bedeguar

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه bedegard، از فارسی «باداورد». نوعی گیاه.

Begar

معنی جمع کل به انگلیسی

ریشه‌شناسی: هندی begaar، از فارسی «بیکار».

Begari

بنگرید به بالا.

Beige

ریشه‌شناسی: فرانسوی، شاید از ایتالیایی پنبه bambagia، از لاتین میانه bambac-,bambax، از یونانی میانه bambak-,bambax، احتمالاً از واژه‌ای ترکی که اکنون پنبه pamuk می‌خوانند و احتمالاً با منشأ فارسی «پنبه». پارچه ساخته شده با پنبه با رنگ قهوه‌ای مایل به زرد خاکستری.
این واژه شاید هم از cam byses گرفته شده باشد (یونانی byssos لباس فاخر، bysses یا byses به نخ درجه یک می‌گفتند که لباس شاهزادگان پارسی بود) فارسی «کمبوجیه»، بابلی kam buzi، نام شاه ایران که به لباسش تعمیم داده شده.

Belleric

ریشه‌شناسی: فرانسوی، از عربی «بَلیلَج»، از فارسی گیاه «بَلیله». میوه‌ای از خانوادهٔ بادام هندی.

Bellum

ریشه‌شناسی: از فارسی «بَلَم»، قایق هشت‌نفره.

Benami

ریشه‌شناسی: هندی benaam، از فارسی «به نام» + «ـ ی».

Bezoar

از «پادزهر». که بیشتر در پزشکی و رنگ‌سازی شرقی کاربرد دارد.

Bheesty

ریشه‌شناسی: از فارسی «بهشتی». در هند: حمل‌کنندهٔ مخصوص آب برای خانه یا هنگ.

Bhumidar

ریشه‌شناسی: هندی bhumidar، از «بوم» زمین (از سنسکریت و ایرانی Bumi و فارسی باستان Bum) + «دار» (پسوند فارسی). در هند: زمیندار بزرگ.

Bibi
ریشه‌شناسی: هندی bibi، از فارسی.

Bildar

ریشه‌شناسی: هندی beldar، از فارسی «بیل دار». در کاربرد حفار و حفرکننده.

Biryani

ریشه‌شناسی: هندی و اردو biryaan، از فارسی «بِریان». غذایی هندی مخلوطی از:گوشت یا ماهی، سبزیجات، برنج همراه با زعفران و زردچوبه.

Bobachee

ریشه‌شناسی: هندی babarchi، از فارسی «باورچی» آشپز مرد.

Bombast

ریشه‌شناسی:از فرانسوی میانه bombace، از لاتین میانه bombac-، از لاتین bombyc-، ابریشم و کرم ابریشم، از یونانی bombyk-، ابریشم و جامهٔ ابریشمین؛ احتمالاً از ریشهٔ فارسی «پنبه».

Borax

ریشه‌شناسی: از فارسی «بوره».sodium borate.

Bostanji

ترکی bostanci، به معنای باغبان. از bostan از فارسی «بوستان»: «بو» عطر + «ستان» جایگاه. شغلی درباری در باغ‌های سلطنتی عثمانی.

Bronze

ریشه‌شناسی: شاید از فارسی فلز «برنج».

Brinjal

ریشه‌شناسی: از فارسی «بادنجان»، احتمالاً از سنسکریت vaatingana.

Buckshee

ریشه‌شناسی: هندی bakhsis، از فارسی «بخشش».

Budmash

ریشه‌شناسی: فارسی «بدمعاش»، «بد» (از فارسی میانه vat) + معاش (عربی). در هند به شخص بدسیرت و هرزه گویند.

Bukshi

ریشه‌شناسی: فارسی «بخشی» (بخشنده). در هند: مأمور پرداخت.

Bulbul

ریشه‌شناسی: از ریشهٔ ایرانی و گرفته‌شده از عربی. فارسی «بلبل».

Bund

ریشه‌شناسی: هندی band، از فارسی «بند». درهند: سدی برای جلوگیری از نفوذ آب.

Bunder Boat

ریشه‌شناسی: هندی bandar، از فارسی «بندر». قایق ساحلی در خاور دور.

Bundobust

ریشه‌شناسی: هندی band-o-bast، از فارسی «بند و بست». در هند: مرتب یا تسویه کردن جزییات.

Burka

ریشه‌شناسی: روسی، احتمالاً از buryi «قهوه‌ای تیره» (اسب). احتمالاً از ریشهٔ ترکی burقرمز روباهی؛ این واژه احتمالاً از فارسی گرفته شده «بور» (قهوه‌ای مایل به سرخ).

Burkundaz

ریشه‌شناسی: هندی barqandz، از فارسی «برق انداز». «برق» (عربی) + «انداز». نیروهای مسلح یا پلیس هند در سدهٔ ۱۸ و ۱۹ میلادی.

Buzkashi

از فارسی «بز کشی».

Caftan

ریشه‌شناسی: روسی kaftan، از ترکی، از فارسی «خفتان». ردایی نظامی، تا قوزک پا و آستین‌های بسیار بلند و پرشده از پنبه یا ابریشم و یراق کمربندی رایج در سده‌های میانی اسلام.

Calabash

احتمالاً از فارسی «خربزه».

Calean

ریشه‌شناسی: از فارسی «قلیان».

Calender

ریشه‌شناسی: فارسی «قلندر»، از عربی، از فارسی kalandar(کلندر؟) انسان ژولیده، یکی از فرقه‌های صوفیه که درویشانه زندگی می‌کردند.

Camaca

ریشه‌شناسی: انگلیسی میانه، از فرانسوی میانه camocas یا لاتین میانه camoca، از عربی «کمخا، از فارسی» کَمخا پارچه‌ای منقش از ابریشم یا موی شتر.

Cambodia

فارسی باستان Kabujia. فارسی «کمبوجیه». نام کشور کامبوج بنگرید به Kamboh.

Candy

از عربی «قندی»، از فارسی «قند».

Carafe

از عربی «قرافه»، «پاشیدن»، از فارسی «قرابه».

Caravan

ریشه‌شناسی: ایتالیایی caravana, carovana، از فارسی «کاروان».

Caravansary

ریشه‌شناسی: فارسی “کاروانسراً.

Carcass

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانهcarcasse، از فرانسوی باستان carcois، شاید از carquois, carquais به معنای ترکش، از تغییر tarquais، از لاتین میانه tarcasius، از عربی «ترکَش»، از فارسی «ترکش». از تیر (از فارسی باستان tigra «نوک‌تیز») + -کش (از «کشیدن»، از اوستایی karsh-).

Carcoon

ریشه‌شناسی: هندی kaarkun، از فارسی «کارکُن». در هند: دفتردار، منشی.

Cash

ریشه‌شناسی: از سنسکریت karsa، واحدی در وزن طلا و نقره، هم‌ریشه با فارسی باستان karsha-، واحد پولی ایران هخامنشی.

Cassock

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه casaque، از فارسی «کژاکند» (قزاگند). «کژ» (کج) ابریشم کم بها + «آگند» (از آکندن: پر کردن). لباسی که درون آن را با ابریشم و پنبه پر می‌کردند.

Caviar

از فرانسوی caviar، از ایتالیایی یا ترکی وارد انگلیسی شده، از فارسی «چاو-دار» به معنی «تکه‌ای از قدرت». به دلیل اینکه ایرانیان باستان کاملاً از خواص مفید و نیروبخش آن آگاه بوده‌اند.[۱]

Ceterach

لاتین میانه ceterah، از «شیطرگ»، فارسی «شاه تره». گیاهی از خانوادهٔ سرخس.

Chador

هندی caddar، از فارسی «چادر». پوشش رایج میان بانوان مسلمان و هندو، به ویژه در ایران و هند.

Chakar

هندی chakor، از فارسی «چاکِر». در هند: خادم و نوکر خانه و دفتر.

Chakari

«چاکری». در هند: خادم خانگی و عمومی.

Chakdar

از پنجابی chakdar، از chak(«حق تصدی» از سنسکریت cakra) + «دار». در هند: مالک دارای زمین‌های اجاره‌ای و برزگران.

Chalaza

اسلاوی باستان zledica «باران منجمد»، فارسی «ژاله» (در معنای تگرگ).

Chappow

فارسی «چپاو» یا «چپاول».
Charka

هندی carkha، از فارسی «چرخه». چرخ (از فارسی میانه chark، اوستایی chaxra-، سنسکریت cakra). دستگاهی که در هند برای ریسیدن پنبه استفاده می‌کنند.

Charpoy

از فارسی «چارپای». رختخواب طنابی در هند.

Chawbuck

هندی cabuk، از فارسی «چابک». در هند: تازیانهٔ بزرگ.

chemical

از فارسی «کیمیا»

Cheque

از فارسی «چِک». ایرانیان برای نخستین بار چک را اختراع کردند. بانک‌ها در امپراتوری ساسانی در سده نخست پ. م اوراق بهاداری را به کار می‌بردند به نام «چک». که پایهٔ چک‌های امروزی است.

Check

از فرانسوی باستان eschequier «جلوگیری کردن» (در شطرنج)، از eschec، از لاتین میانه scaccus، از فارسی «شاه» (در شطرنج). در سدهٔ هفده این کلمه معنای عمومی «ممانعت کردن از دزدی» را گرفت و سرانجام در ۱۷۹۸ نام نخستین چک‌های بانکی را به خود گرفت.

Checkmate

از فرانسوی میانه eschec mat، از فارسی «شاه‌مات» (شاه نمی‌تواند بگریزد)، شطرنج.

Chess

از روسی shach، از فارسی «شاه»، مختصر «شاه‌مات»، شطرنج.

Cheyney

ریشه‌شناسی: احتمالاً از فارسی «چینی». پارچه‌ای پشمی در سده‌های ۱۷ و ۱۸.

Chick

هندیciq، از فارسی chiq. پرده و محافظی برای ورودی ساختمان در هند و آسیای شرقی.

Chillum

ریشه‌شناسی:هندیcilam، از فارسی «چَلَم».

Chilamchi

ریشه‌شناسی:هندیcilamci، از فارسی «چَلَمچی». در هند:ظرف فلزی شستشو.

China

از فارسی «(ظرف) چینی»، از چینی.

Chinar

هندی chinar، از فارسی «چنار». گونه‌ای درخت آسیایی.

Chobdar

هندی cobdar، از فارسی «چوبدار». «چوب» (از فارسی میانه chup) + «دار».

Cinnabar

احتمالاً از عربی «زنجَفر»، از فارسی «شنگرف».

Coomb

انگلیسی میانه combe، از انگلیسی باستان cumb، واحد اندازه‌گیری مایعات؛ وابسته با آلمانی میانهٔ جنوبی kump قدح، کاسه و آلمانی میانهٔ شمالی kumpf، فارسی «گنبد».

Culgee

ریشه‌شناسی: هندیkalg، از فارسی «کلگی» پر تزیینی. پری که هندیان بر دستار سرخود ی زدند.

Cummerbund

هندی kamarband، از فارسی «کمربند».

Cushy

هندی khush، از فارسی «خوش».

Daeva

Daeva, deva از اوستایی daevo؛ فارسی «دیو». روح شیطانی در آیین زرتشتی.

dafadar

از فارسی «دفعه دار». «دفعه» (عربی)+ «دار».

Daftar

هندی daftar، از فارسی «دفتر»، از عربی «دِفتر»، از یونانی diphtheria(چرم، پارچه نوشتنی).

Daftardar

ریشه‌شناسی: هندی daftardar، از فارسی «دفتردار».

Dakhma

ریشه‌شناسی: فارسی «دخمه»، از فارسی میانه dakhmak، از اوستایی daxma-(مکان جنازه).

Daroga

ریشه‌شناسی:هندی daroga، از فارسی «داروغه». در هند: رئیس افسران.

Darvesh

از فارسی «درویش».

Darzi

هندی darzi، از فارسی «درزی». خیاط یا صنف خیاطان هندو در هند.

Das

سنسکریت dassa دشمن، بنده، احتمالاً وابسته با فارسی «داه» غلام، اوستایی dahyn-, dainhu-, danghu- سرزمین، فارسی باستان dahyn- سرزمین، ایالت، سنسکریت dasyu بیگانه. خادم هندویی در هند.

Dastur

هندی dastur سنت، از فارسی «دستور». هزینهٔ عمومی.

Dastur

از فارسی «دستور». موبد موبدان در کیش زرتشتیان هند.

Dasturi

هندی dasturi، از فارسی «دستور». پاداش.

Defterdar

ترکی، از فارسی «دفتردار». در ترکیه: مأمور حساب‌های مالی.

Dehwar

فارسی «دِه وَر». ارباب دارای بنده و غلام.

Del

فارسی «دل».

Dervish

از فارسی «درویش»، از فارسی میانه darweesh.

Dewan

ریشه‌شناسی: هندی diwan، از فارسی «دیوان». کتاب محاسبات.

Demitasse

از فرانسوی «نیم فنجان» demi+tasse. فرانسوی باستان وام گرفته از عربی «تسَه» از فارسی «تشت».

Div

از فارسی «دیو».

Divan

از فارسی «دیوان»، از فارسی باستانdipi («نوشته»)+ vahanam(«خانه»).

Doab

ریشه‌شناسی: فارسی «دوآب». سرزمینی در میان دو رودخانه.

Dogana

ریشه‌شناسی: از فارسی «دوگانه»، دیوان محاسبه. گمرگ ایتالیایی.

Douane

ریشه‌شناسی: از فارسی «دیوان». گمرک.

Dubber

ریشه‌شناسی: از فارسی «دبه». بطری چرمی در هند برای نگهداری روغن و مایعات.

Duftery

ریشه‌شناسی: از «دفتر» + «ـ ی». پسر پادو در ادارات و دفاتر.

Dumba

ریشه‌شناسی: فارسی «دُمب». گوسفند دُم‌پهن بخارایی و قرقیزی.

Durbar

ریشه‌شناسی: از فارسی «دربار». حضار در برابر شاه.

Durwan

ریشه‌شناسی: از فارسی «دربان». «در» (از فارسی میانهdar، از فارسی باستان duvar-)+ «بان».

Dustuck

ریشه‌شناسی: هندی dastak، از فارسی «دستک/دسته». (دستگیره)

Emblic

لاتین نوemblica، از عربی «اَملَج»، از فارسی «آمُله». درختی از خانوادهٔ Phyllanthus emblica.

Enamdar

هندی in’aamdaar، از فارسی «انعام دار».

Euphrates

از فارسی باستان Ufratu «شایسته برای عبور».

Farsakh

عربی «فرسخ»، از فارسی «فرسنگ». واح اندازه‌گیری در حدود ۱۰ کیلومتر.

Farsi

نامی برای زبان فارسی در عربی. در عربی «پ» وجود ندارد و این نام پس از حملهٔ اعراب به ایران به جای «پارسی» در ایران رایج شد.[نیازمند منبع]

Faujdar

هندی fawjdaar، از فارسی «فوج دار». «فوج» (عربی)+ «دار». افسر جزء در هند.

Faujdari

از فارسی «فوج‌داری». دادگاه جنایی در هند.
Ferghan

از فارسی «فرغانه». منطقه‌ای در آسیای مرکزی. نوعی قالیچهٔ ایرانی که با پنبه بافته می‌شود. با زمینهٔ آبی یا قرمز تیره و با گل حنا رنگ آمیزی می‌شود و بسیار نفیس است.

Feringhee

از فارسی «فرنگی»، از فرانسوی. Frankish. شخص اروپایی. زیرا اولین برخورد مسلمانان با اروپاییان بخصوص اروپاییان غربی در زمان «شارلمانی» پادشاه فرانک‌ها رخ داد. عربی «فرنجی» و در عثمانی با تلفظ feringhee.

Fers

انگلیس میانه، از فرانسوی میانه fierce، از عربی «فَرزَن»، از فارسی «فرزین». وزیر شطرنج.

Fida’i

عربی «فِداء + ـ ی». فداییان و پیروان اسماعیلیه و حَشّاشین.

Firman

از فارسی «فرمان»، از فارسی باستان framânâ.

Gatch

از فارسی «گچ».

Ghee

از فارسی «گَردان». آمیختن.

Galingale

از فارسی «خَلَنجان». گونه‌ای گیاه.

Gherkin

احتمالاً از فارسی میانه angArah «هندوانه». خیار ریز هندی که در خیارترشی استفاده می‌شود.

Ghorkhar

از فارسی «گوره خر». در هند :خرهای وحشی در شمال هند.

Giaour

از فارسی «گَئُر/گَبر». (آتش‌پرست).

Gigerium

از لاتین gigeria امحا پرنده، شاید از فارسی «جگر».

Gizzard

نزدیک یهgysard، تحول یافته یgysar، از انگلیسی میانه giser, gyser، از فرانسوی باستان شمالی guisier «جگر» (مخصوصا برای پرندگان)، از لاتین gigeria، شاید از فارسی که با «جگر» پیوند دارد.

Gul

ریشه‌شناسی: فارسی «گل». گل سرخ.

Gulhinnai

ریشه‌شناسی: «گل» +”حِنّاء (عربی). نوعی قالیچهٔ ایرانی.

Gulmohar

ریشه‌شناسی: هندی gulmohur، از فارسی «گُل‌مُهر». سکهٔ طلا.

Gunge

ریشه‌شناسی: هندی gãj، از ریشهٔ ایرانی. فارسی «گنج».

Gymkhana

ریشه‌شناسی: احتمالاً تغییریافتهٔ (متأثر در واژهٔ gymnasium) هندی gend-khana «جای شلوغ». از فارسی «خانه».

Halalcor

هندیhalalkhor، از فارسی «حلال خور».

Havildar

هندی hawaldar، «حواله» (عربی)+ «دار». افسر وظیفه و مأمور اجرایی در ارتش هند.

Hyleg

از فارسی «هیلاج». وضعیت ستارگان در نجوم برای تخمین زمان تولد.

Hindi

از فارسی «هندی». زبانی بومی در مناطق شمالی هند و رسمی در سراسر هند.

Hindu

از فارسی میانه «هندو»، از اوستایی hendava، از سنسکریت saindhava «هندی».

Hindustan

هندی Hindustan، از فارسی «هندوستان» (سرزمین هندوها).
Hindustan is Persian, in Hindu language, the country is called Bharat.

Hircarrah

فارسی «هرکاره». «هر» (از فارسی باستان haruva-)+ «کار» (از فارسی میانه، از فارسی باستان kar-)

Homa

hom از فارسی «هوم»، از اوستایی haoma. درختی مقدس برای زرتشتیان و در میانرودان درخت زندگی بود.

India

از فارسی «هند».

Iran

از فارسی میانه Iran = Aryan

Ispaghol

گیاه «اسبغول». در لغت به معنای «گوشِ اسب». asp(فارسی میانه:اسب)+ «غول»(:گوش).

Jolt

از فارسی دری و لهجهٔ مشهدی به معنای تکان خوردن می‌باشد. در لهجه مشهدی جل جل کردن رواج بسیار دارد.

Jackal

از فارسی «شَغال»، گونه‌ای سگسان از خانوادهٔ سگ‌سانان در آفریقا و آسیای جنوبی.

Jagir

از فارسی «جاگیر». عوارض مالیاتی شخصی در شمال هند و پاکستان برای ادارهٔ بخش.

Jama

از فارسی «جامه». لباس بلندی که هندی‌ها و پاکستانی‌ها می‌پوشند.

Jasmine

از فارسی «یاسمن». گونه‌ای یاس بالا روندهٔ خوشبو.

Jemadar

هندی jama’dar/jam’dar. «جمع/جمعیت» (عربی)+ «دار». ستوان در ارتش هند.

Jezail

فارسی «جزایر/جزایل». نوعی تفنگ بزرگ پایه دار.

Jujube

یونانی zizyphon، از فارسی «زیزفون». گونه‌ای گیاه.

Julep

از فارسی «گل آب». شربت طبی. امروزه در آمریکا به آن ویسکی یا ودکا با نعنا گفته می‌شود از فرهنگ معاصر هزاره

Jungle

از فارسی «جنگل»

Kabob

احتمالاً از فارسیِ «کباب»، یا از عربی‌شده یا اردوشدهٔ نام فارسی آن.

Kabuli

فارسی «کابُلی»، وابسته به کابل.

Kaftan

از فارسی «خفتان».

Kajawah

از فارسی «کجاوه». نشیمنی بر دو شتر برای حمل و نقل در هند.

Kala-Azar

از هندی kala(سیاه)+ «آزار». بیماری واگیردار عفونی سخت آسیایی ناشی از کمخونی.

Kamarband

In English it refers to the wide belt made of a wide band of silk or shiny cloth worn by men around the waiste as part of a Black Tie suit. It entered the English language in India from the colonial times. But it is a Persian word, Kamar = waiste and Band = band, binder meaning Belt.

Kamboh

ریشه‌شناسی: در فرهنگ وبستر: «اعضای طبقهٔ پایین در پنجاب که بخصوص در کشاورزی گماشته شده‌اند». این تعریف در فرهنگ وبستر از ریشهٔ عنوانی فارسی آمده که ظاهراً در حال به افراد شرور افغانی و کشمیری می‌گویند. این عنوان کاربردی بسیار عمومی دارد که در دورهٔ پادشاهی مغولان در هند مخصوصاً اکبر و جهانگیر رایج شد.
بنابر دانشنامهٔ بریتانیکا سیدها (منظور گدایان است) و کامبوها افراد پستی بودند که در زمان حکومت اسلامی در هند زندگی می‌کردند.
این واژه صورت کنونی واژهٔ Kambojas است. خاندان معروف جنگاور هندوایرانی؛ که در نوشته‌های سنسکریت و پالی در زمان امپراتوری آشوکا ثبت شده؛ و با نام کامبیز/کمبوجیه در فارسی باستان وابستگی دارد.
بنابر متون ودایی مانند مهابهاراتا از کشاترا (جنگاور)های اصیل بودند. این‌ها مانند سکاها و پهلوها جنگاورانی اصیل و خارجی بودند (هندی نبودند) و چون با آیین هندو و برهمنی مخالفت داشتند و بیشتر بودایی بودند به‌مرور در هند به زوال کشانده شدند. البته کامبوها یا کامبُجاها در بنگال، سریلانکا و کامبوج نیز حکومت می‌کردند.

Karez

ریشه‌شناسی:فارسی «کاریز». قنات.

Kemancha

ریشه‌شناسی: از فارسی «کمانچه». رایج در خاورمیانه، قفقاز و آسیای میانه.

Kerana

ریشه‌شناسی:از فارسی «کَرنای».

Kenaf

ریشه‌شناسی:فارسی «کنف». گیاهی از خانوادهٔ Hibiscus cannabinus.

Khaki

فارسی «خاکی».

Khakhsar

ریشه‌شناسی:هندیkhâksâr، از فارسی «خاکسار». گروهی مسلمان ناسیونالیست در هند.

Khan

عربی «خان»، از فارسی (نباید با واژهٔ آلتایی «خان» اشتباه گرفت). کاروانسرا در برخی کشورهای آسیایی.

Khankah

ریشه‌شناسی:هندی khânaqâh، از فارسی «خانقاه». «خانه» + «گاه».

Khidmatgar

«خدمﺔ» (عربی)+ «گر». در هند: نوکر.

Khoja

ریشه‌شناسی:از فارسی «خواجه». عنوانی احترام آمیز.

Khuskhus

ریشه‌شناسی:هندی khaskhas، از فارسی «خس‌خس». گیاه معطر هندی.

Kincob

ریشه‌شناسی:هندیkimkhab, kamkhwab، از فارسی «کم خاب». پارچی زربفت.

Kiosk

از فارسی «کوشک»، یا از فارسی میانه gōšak «گوشه».

Koftgari

هندیkoftgar، از فارسی «کوفتگر». زرکار/فلزکار هندی.

Koh-i-noor

از فارسی «کوه نور». الماسی معروف که در سال ۱۸۴۹ به دست انگلیس افتاد.

Kotwal

هندیkotwal، از فارسی «کوتوال». رئیس پلیس در هند.

Kotwalee

هندیkotwalee، از فارسی «کوتوالی». ادارهی پلیس در هند.

Kran

فارسی «قِران». سکهٔ نقره واحد پولی ایران از ۱۸۲۶ تا ۱۹۳۲، سکهٔ نقره.

Kurta

هندی و اردوkurta، از فارسی «کُرته». پیراهن بی یقهٔ نازک.

Kusti

فارسی «کُستی/کُشنی»، از فارسی میانه kust, kustak «کمر». ریسمانی مقدس که زرتشتیان به کمر می‌بندند.

Lac

هندیlakh، از فارسی «لاک». مانند لاک انگشت.

Lamasery

فرانسوی lamaserie، از lama+serie(از فارسی “سَراً)

Larin

ریشه‌شناسی:فارسی «لاری». نوعی پول نقره در بخش‌هایی از آسیا.

Lascar

اردو lashkarī، از فارسی «لشکری». توپخانه در هند و انگلیس.

Lasque

ریشه‌شناسی: احتمالاً از فارسی «لَشک/لاشک» (قطعه). قطعه الماس نامرغوب در هند.

Leucothoe

شاهزادهٔ افسانه‌ای ایرانی که گمان می‌رود آپولو را به توت‌فرنگی شیرین مسخ کرد. گونهٔ این گیاه در آسیا و آمریکا.

Lemon

از انگلیسی میانه limon، از فرانسوی باستان limon، از ایتالیایی limone، از لاتین میانه līmōnium، از عربی «لَیمون»، از فارسی «لیمون/لیمو». این میوه در سده ۱۵ م. به انگلستان برده شد.

Lilac

از فارسی «لیلکی»، از «نیلک» (نیلی).

Lungī

هندیlungī، از فارسی «لُنگی». لنگی که در هند، پاکستان و برمه مردان استفاده می‌کنند.

Laari

ریشه‌شناسی: احتمالاً از دیوهی (زبان مالدیو)، از «لاری». پول مالدیو.

Magic

انگلیسی میانهmagik، از فرانسوی میانه magique، از لاتینmagicus، از یونانیmagikos، ازmagos, magus جادوگر (از ریشهٔ ایرانی، فارسی باستان magu- «مغ»).

Magus, magi

از magus، از فارسی باستان magu- «شخص مقتدر»، فارسی «مغ». روحانی زرتشتی. در عهدجدید از سه مغ نام برده شده که از شرق می‌آیند و بشارت میلاد عیسی را می‌دهند.

Malguzar

هندیmalguzar، از «مال» (عربی)+ «گذار». در هند:مالک.

Manichean

لاتینManichaeus مانوی، از یونانی Manichaios، فارسی «مانوی». پیرو آیین مانی در سده ۳ م.

Manticore

از فارسی باستان «آدمخوار». martiya-(آدم)+ khvar-(خوردن). موجودی افسانه‌ای با سر انسان و شاخ، بدن شیر و دم اژدها یا عقرب.

Markhor

فارسی «مارخور» (خورندهٔ گاو). بزی کوهی در افغانستان و هند.

Mazdak

فارسی «مزدک». اصلاحگر زرتشتی در دوران ساسانی در سده ۵ م. از Mazda.

Mazdakite

فارسی «مزدکی». پیرو اصلاحات مزدک.

Mazdoor

هندیmazdur، از فارسی «مُزدور». کارگر هندی.

Mehmandar

فارسی «مهماندار».

Mehtar

فارسی «مهتر». «مه» (از فارسی میانهmeh, mas)+ «تر» (از فارسی میانه، از فارسی باستان-tara-)

Mesua

لاتین نو، از نام دانشمند ایرانی مسیحی و طبیعت‌شناس یوحنا ابن مساویه (Johannes Mesue) متوفی به سال ۲۳۶ هـ. ش نوعی درخت آسیایی.

Mezereon

انگلیسی میانه mezerion، از لاتین میانه mezereon، از عربی «مازریون»، از فارسی. گیاه مازریون.

Mirza

فارسی «میرزا».

Mithra

ایزد ایرانی «میترا».

Mithraeum

ایزد ایرانی «میترا».

Mithraism

آیین «مهرپرستی». ایزد ایرانی «میترا».

Mobed

فارسی «موبد». روحانی زرتشتی.

Mogul

فارسی «مغول».

Mohur

هندی muhur/muhr، از فارسی «مُهر». سکهٔ طلا در زمان حکومت مغولان بر هند، تبت و نپال.

Mummy

انگلیسی میانه mummi، از فرانسوی میانه momie، از لاتین میانه mumia، از عربی «مومیاء» (مومیایی)، از فارسی «موم».

Murra

ریشه‌شناسی: لاتین، احتمالاً از ریشهٔ ایرانی مانند یونانی morrhia/murra؛ وابسته با فارسی «مُر/مور» گلوله شیشه‌ای کوچک. مادهٔ پرسلین برای ساختن ظروف چینی در روم.

Musk

از فارسی میانه musk، از سنسکریت muska «تخم» کوچک‌شدهٔ mus «موش». مُشک.

Musth

هندی mast، از فارسی «مست». هم‌ریشه با سنسکریت madati «او خوشی می‌کند». ماده‌ای بدبو که فیل در زمان جفت گیری در حالت شهوانی از بالای گوش‌های خود تراوش می‌کند.

Mussulman

از فارسی «مسلمان». «مسلم» (عربی)+ «- ان».

Nakhuda

ریشه‌شناسی:فارسی «ناخدا» ناو «+» خدا (از فارسی میانه khutāi).

Namaz

ریشه‌شناسی:فارسی «نماز». هم‌ریشه با سنسکریت namas «کرنش و احترام».

Naphtha

از لاتین، از یونانی، از منشأ ایرانی. اوستایی napta «نمناک»، فارسی «نفت». شاید هم‌ریشه با یونانی nephos «تاریک».

Nargil

ترکی nargile، فارسی «نارگیلِه» از «نارگیل».

Nauruz

فارسی «نوروز».

Nay

ریشه‌شناسی:فارسی «نای». آلتی موسیقی.

Neftgil

ریشه‌شناسی:آلمانی، از فارسی «نفتاگِل».

Numdah

ریشه‌شناسی: هندی namda، از فارسی «نَمَد»، از فارسی میانه namat، اوستایی namata. زیراندازی که در هند و ایران با پوست بز درست می‌شود.

Naan

ریشه‌شناسی:هندی و اردو nan، از فارسی «نان»، بلوچی nayan، سغدی nyny. نان هندی.

Nuristani

ریشه‌شناسی:فارسی «نورستانی». «نور» + «-ستان». ناحیه‌ای در شمال افغانستان.

orange

از میلانی narans، از عربی «نارنج»، از فارسی «نارنگ»، از سنسکریت nāraṅga، از زبان‌های دراویدی مانند تامیلی و مالایالام.

Padishah

از فارسی «پادشاه»، از فارسی میانه pādishah، از فارسی باستان pati+xshay-. شاه در ایران، سلطان در ترکیه و حاکم انگلیسی در هند.

Pahlavi

ریشه‌شناسی:فارسی میانه «پهلوی». زبان فارسی در زمان ساسانیان.

Pajama

از هندیpaajaama، از فارسی «پای جامه».

Paneer

هندی/اردوpanir، از فارسی «پنیر». پنیر نرم هندی.

Papoosh

از papouch، از فرانسوی، از فارسی «پاپوش». بنگرید به babouche.

Para

ریشه‌شناسی: ترکی، از فارسی «پاره». واحد پولی در ترکیه.

Paradise

از یونانی paradeisos(باغ چینه بسته)، از فارسی باستان paradaida «دورتادور دیواربندی شده».

Parasang

لاتین parasanga، از یونانی parasanges، از ریشهٔ ایرانی، فارسی «فرسنگ». واحدی به درازای ۶ ک‌م.

Pargana

ریشه‌شناسی: هندی pargana، از فارسی (پرکاله؟). مجموعه شهرک‌های اجرایی در هند.

Parsee

ریشه‌شناسی: از فارسی باستان parsi «پارسی». زرتشتیان هند که در سدهٔ ۷ م پس از هجوم اعراب به ایران، به هند مهاجرت کردند.

Parthia

از لاتین، از فارسی باستان parthava- «پارت». در ریشه با «پارس» هم‌معنی است.

Parthian

بنگرید به Parthia.

Parting Shot

از Parthian Shot، تاکتیک پارتیان برای پرتاب تیرهای آتشین به سوی دشمن حتی هنگام عقب‌نشینی.

Pasar

مالایی، از فارسی «بازار». بازار عمومی در اندونزی.

Pasha

ترکی paşa، احتمالاً از فارسی «پادشاه».

Pashm

ریشه‌شناسی: از فارسی «پشم»؛ پشمینه در کشمیر و پنجاب برای بافت قالیچه و شال که از محصولات صادراتی این مناطق است.

Pashmina

از فارسی «پشمینه». پارچهٔ پشمی محصول شمال هند.

Pashto

فارسی «پشتو»، از افغانی. بنا بر نظر Morgenstein این نام با پارت و پهلو هم‌ریشه است.

Peach

از واژهٔ لاتین Persicum «پارسی»، هلو در روم به نام‌های malum Persicum(سیب پارسی)، prunum Persicum(آلوی پارسی) یا مختصراً persicum, persici نامیده می‌شد.

Percale

فارسی «پرگال/پرگاله». پارچهٔ چیت در صنایع پارچه بافی، ملافه و غیره کاربرد دارد.

Percaline

فرانسوی، از فارسی «پرگاله».

Peri

فارسی «پری»، از فارسی میانهٔ parik.

Persepolis

از فارسی باستان pârsa+ یونانی polis «شهر».

Persia

از فارسی باستان pârsa.

Persis

از فارسی باستان pârsa.

Peshwa

هندی و مرآتی pesva، از فارسی “پیشواً. نخست وزیر شاهزادهٔ Maratha.

Pilaf

ترکیpilâv، از فارسی «پلو». غذایی در خاور میانه که از برنج، روغن و گوشت درست می‌شود.

Pir

ریشه‌شناسی: فارسی «پیر». آموزگار در آیین‌های عرفانی.

Pistachio

از لاتینpistâcium، از یونانی (pistàkion) πιστάκιον، از فارسی «پسته».

Posteen

فارسی «پوستین». پوشش پوستین.

Popinjay

از فرانسوی باستان papegai، از اسپانیایی papagayo، از عربی «بَبَغاء»، از فارسی “ببغاً) طوطی).

Prophet Flower

برگردان واژهٔ فارسی «گلِ پیغمبر». گلی در هند شرقی با گلبرگ‌های زرد و پنج خال که پس از ساعتی پژمرده می‌شود.

Punjab

از هندی Panjab، از فارسی «پنج آب» (پنجاب).

Purwannah

هندی parvana، از فارسی «پروانه». اجازهٔ ثبت و نوشتن.

Pyke

هندیpâyik, pâyak، از فارسی «پیک» فرستاده.

roc

از فارسی «رُخ» (پرنده‌ای افسانه‌ای).

rook

از انگلیسی میانهrok، از فرانسوی میانهroc، از عربی «رخّ»، از فارسی «رخ».

rose

از لاتینrosa، احتمالاً از یونانی باستان rhodon، از فارسی باستانvarda-. فارسی «وَرد».

roxanne

نامی زنانه، از فرانسوی، از لاتینRoxane، از یونانیRhoxane، از ریشه ایرانی، اوستایی raoxšna- «روشن، درخشان».

sun=ریشه‌شناسی فارسی به معنی خورشید

Sabzi

ریشه‌شناسی:هندیsabz، از فارسی «سبزی» (سبزیجات خوردنی).

Saffian

ریشه‌شناسی: روسی saf’yan، از ترکی sahtiyan، از فارسی «سختیان» پوست بز دباغی شده.

Samosa

ریشه‌شناسی:هندیsamosa، از فارسی «سمبوسه».

Sandal

عربی «صندل»، از فارسی «صندل»، درخت صندل/چندل.

Saoshyat

ریشه‌شناسی: «سوشیانت» نجات دهنده (از اوستایی). بنا بر آیین زرتشتی، یکی از سه ناجی که در ۳۰۰۰ سال پایان دنیا هر کدام در هر هزار سال ظهور می‌کنند و جهان را از بدی پاک می‌کنند.

Sapindales

از فارسی «اسپند».

Sarangousty

ریشه‌شناسی: فارسی «سر انگشتی». گچ ضدآب و ضد رطوبت.

Sard

از فارسی «زرد».

Sarod

ریشه‌شناسی: هندی sarod، از فارسی.

Sarwan

ریشه‌شناسی: فارسی «ساربان».

Satrap

از لاتین satrapes، از یونانی satrapes، از فارسی باستان xshathrapavan- «شهربان».

scarlet

از فارسی «سقرلات/سقرلاطون». پارچه و جامه‌ای به رنگ سرخ کبود.

Scimtar

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه cimeterre، از ایتالیایی باستان scimitarra، شاید از فارسی «شمشیر».

Sebesten

ریشه‌شناسی: انگلیسی میانه، از عربی «سبستن»، از فارسی «سپستان» گیاه سپستان.

Seer

ریشه‌شناسی: هندیser، شاید از فارسی «سیر». واحدی در وزن.

Seerpaw

ریشه‌شناسی: فارسی “سر، پاً. سر به پا.

Seersucker

از هندیsirsakar «پارچه راه راه»، از فارسی «شیر و شکر».

Sepoy

ریشه‌شناسی:از پرتغالیsipai, sipaio، از هندیsipah، از فارسی «سپاه». فردی هندی که برای نیروی ارتش انگلیس استخدام می‌شد.

Serai

ریشه‌شناسی: از فارسی «سَرای».

Seraglio

از فارسی «سَرای».

Serang

ریشه‌شناسی: از فارسی «سرهنگ». ناخدای لنج در هند.

Serdab

فارسی «سرد آب». اتاقی خنک و تابستانی در خانه‌های خاورمیانه.

Serendipity

از افسانهٔ پریان فارسی The Three Princes of Serendip «سه شاهزادهٔ سراندیپی». از فارسی «سراندیپ» (سریلانکا).

Sesban

ریشه‌شناسی: فرانسوی، از فارسی sisabaan. گیاه سِس.

Setwall

ریشه‌شناسی:از فارسی «زادوَر».

Shabundar/Shabandar

ریشه‌شناسی: از فارسی «شاه بندر».

Shah

ریشه‌شناسی: فارسی «شاه»، از فارسی باستان χšāyaþiya «شاه». اسم فعل به معنای «حکومت کردن».

Shahi

ریشه‌شناسی: فارسی «شاهی». واحدی در ایران به اندازهٔ ۲۰/۱ قران نقره.

Shahidi

ریشه‌شناسی: «شهید» (عربی)+ «-ی» (پسوند فارسی).

Shahin

ریشه‌شناسی: فارسی «شاهین». شاهین هندی.

Shahzada

ریشه‌شناسی: هندی shah-zada، از فارسی «شاهزاده».

Shamiana

ریشه‌شناسی: هندی shamiyana، از فارسی shamyanah. پارچهٔ سایبان.

Shawl

ریشه‌شناسی: از فارسی «شال».

Sherristar

ریشه‌شناسی:از هندیsarrishtadr، از فارسی «سررشته دار». ثبت‌کننده.

Sherry

بنابر نظریهٔ پروفسور ت.ب. ایروینگ: از اسپانیایی Jerez، از فارسی «شیراز» در زمان امپراتور رستمیان در اسپانیا.

Sherryvallies

ریشه‌شناسی: از لهستانی szarawary، از روسی sharavary، از یونانی sarabara شلوار آزاد، احتمالاً از ریشهٔ ایرانی؛ فارسی «شلوار». شلواری برای اسب سواری.

Shikar

ریشه‌شناسی: هندی sikar، از فارسی «شکار»، فارسی میانه shkaar.

Shikargah

ریشه‌شناسی: هندی sikaargaah، از فارسی «شکارگاه».

Shikari

ریشه‌شناسی:از فارسی «شکاری». حیوان شکاری.

Shikasta

ریشه‌شناسی: فارسی «شکسته».

Shikra

ریشه‌شناسی: از فارسی «شکاره» پرندهٔ شکاری. شاهین شکاری کوچک هندی.

Simurgh

ریشه‌شناسی: از فارسی «سیمرغ»، از پهلوی sinmurgh (شاهین+ پرنده)، اوستایی saeno merego «شاهین»، سکایی syenah «شاهین»، ارمنی cin «غلیواج».

Sipahis

بنگرید به Sepoy.

Sircar

ریشه‌شناسی: هندی sarkaar، از فارسی «سرکار». استاندار در دورهٔ امپراتوری مغول در هند.

Sitar

ریشه‌شناسی: هندی sitar، از فارسی «ستار». «سه» (فارسی باستان thri-)+ «تار». عود هندوایرانی که در ایران، افغانستان و شبه قاره به کار می‌رود.

Softa

ریشه‌شناسی: ترکی، از فارسی «سوخته»، برافروخته (با عشق یا دانش).

Sogdian

ریشه‌شناسی: لاتین sogdianus، از فارسی باستان Sughudha، فارسی «سغد».

Soorki

ریشه‌شناسی: هندیsurkh، از فارسی «سرخ»، از فارسی میانه sukhr، اوستایی suXra- «درخشان»، سنسکریت sukra.

Sowar

ریشه‌شناسی:فارسی «سوار»، از فارسی میانه asbar, aspwar، از فارسی باستان asabra-.

Spahi

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه spahi، از ترکی sipahi، از فارسی «سپاه»، از پهلوی spāh، از فارسی باستان taxma spāda، از اوستایی spādha. سپاهی الجزایری در ارتش فرانسه و سپاهی ینی چری در ارتش ترکیه.

Spinach

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه espinache, espionage، از اسپانیایی باستان espinaca، از عربی «اسفناج/اسبناخ»، از فارسی «اَسپَناخ».[۲][۳]

Squinch

ریشه‌شناسی: از فارسی «سکنج» (=سه + کنج) معادل سکنج یا گوشه یا گوشواره یا فیلگوش در معماری.

-Stan

به معنای «جایگاه»، در نام‌های افغانستان، پاکستان و… از فارسی «-ستان»، از هندو ایرانی stanam «جایگاه»، «جای نشیمن».

Subahdar

ریشه‌شناسی: «صوب» (عربی: ناحیه)+ «دار». کاپیتان و والی در ارتش بریتانیایی هند.

Sugar

ریشه‌شناسی: واژه‌ای از سنسکریت از شاخهٔ هندوایرانی از زبان هندوآریایی؛ اما فارسی نقش پراکنده کردن آن را بازی کرد. انگلیسی میانه sugre, sucre، از آنگلو-فرانس sucre، از لاتین میانه saccharum، از ایتالیایی باستانzucchero، از عربی «سُکر»، از پهلوی shakar، سرانجام از سنسکریت sarkara.

Suclat

ریشه‌شناسی: هندی suqlaa، از فارسی «سقلات/سقلاطون». بنگرید به Scarlet.

Surma

ریشه‌شناسی:فارسی «سرمه». در هند و ایران استفاده می‌شود.

Surnay

ریشه‌شناسی: فارسی «سورنای». قره نی آسیای مرکزی و خاورمیانه.

syagush

فارسی «سیاه گوش».

Samosa

ریشه‌شناسی: هندی samos و اردو samosa, sambas از فارسی «سمبوسه».

Tabasheer

ریشه‌شناسی: هندی tabshr، از فارسی «تباشیر». خیزران هندی که در پزشکی کاربرد دارد.

Tabor

ریشه‌شناسی: انگلیسی میانه tabur، از فرانسوی باستان، از «تنبور». بنگرید به tambour.

Taffeta

ریشه‌شناسی: از فارسی «تافته».

Tahsildar

ریشه‌شناسی: هندی tahsildar، از فارسی «تحصیلدار». «تحصیل» (عربی)+ «دار». مأمور درآمدی در هند.

Taj

ریشه‌شناسی:عربی «تاج»، از فارسی «تاج». کلاه در کشورهای مسلمان. مخصوصاً کلاه مخروطی درویشان.

Taj Mahal

از فارسی «تاج محل». «تاج» + «محل» (عربی).

Tajikistan

تاجیک+ -ستان (جایگاه). به معنای «سرزمین تاجیکان».
takht
به معنای تخت پادشاهی که ریشه پارسی دارد
Talc

از فارسی «تلک» (طلق).

Tambour

ریشه‌شناسی: فرانسوی، از فرانسوی میانه، از عربی «تنبور»، از فارسی «تبیره».

Tambourine

بنگرید به Tambour.

Tanbur

بنگرید به Tambour.

Tangi

ریشه‌شناسی:فارسی «تنگی». گلوگاه تنگ.

Tandoori

فارسی «تنوری».

Tapestry

احتمالاً از ریشه‌ای ایرانی (فارسی «تافتن/تابیدن»).

Tar

ریشه‌شناسی: فارسی «تار». عود شرقی.

Tarazet

از فارسی «شاهینِ ترازو».

Tass

ریشه‌شناسی: فرانسوی میانه tasse، از عربی «طاس»، از فارسی «تشت».

Team

«تیم» لغت فارسی اصیل (موجود در لغت‌نامهٔ اوستایی)

Tebbad

ریشه‌شناسی: شاید از فارسی «تب» + «باد» (از فارسی میانه vat، اوستایی vata-، سنسکریت vata)

Temacha

ریشه‌شناسی: فارسی «تَماخَره» شوخی و مسخره. نمایش خنده‌دار دوره‌گردان ایرانی.

Thanadar

ریشه‌شناسی: هندی thandar، از than+ «دار». رئیس پلیس خان‌ها.

Tiara

از لاتین tiara، از فارسی «تارَه»(tara).

Timar

ریشه‌شناسی: ترکی timar، از فارسی «تیمار». نظامی ترک تیماردار.

Tiger

یونانی tigris، از ریشهٔ ایرانی. فارسی «تیز».

Tigris

از فارسی میانه Tigr «تیر»، از فارسی باستان Tigra «تیز نوک».

Toque

از فارسی باستان taqبه معنای «چادر، شال».

Trabant

ریشه‌شناسی: آلمانی trabant, drabant، از چکی drabant، از فارسی «دربان».

Tranky

ریشه‌شناسی: فارسی tranki. عرشهٔ کشتی که در خلیج فارس استفاده می‌شود.

Trehala

ریشه‌شناسی: احتمالاً از فرانسوی tréhala، از ترکی tgala، از فارسی «تیغال».

Tulip

ریشه‌شناسی: از فرانسوی tulipe، از فارسی «دُلبند/دولبند». (دولابند؟)

Turan

از فارسی «توران».

Turanian

ریشه‌شناسی: فارسی «توران» (ترکستان، سرزمینی در شمال سیحون)+ ian- (پسوند نسبت در انگلیسی). اقوام سکایی که آریایی‌های کوچ‌نشین بودند و بعداً سرزمینشان ترک‌نشین شد.

Turanite

ریشه‌شناسی: از فارسی «توران» + -it’/-ite (روسی). نام ماده‌ای شیمیایی از ترکیبات مس و وانادیوم.

Turanose

ریشه‌شناسی: آلمانی turanos، از فارسی «توران» +-os/-ose (آلمانی)؛ نام ماده‌ای شیمیایی.

Turban

از فارسی «دُلبند/دولبند». (دولابند؟).

Turkmenistan

ترکمن + -ستان (جایگاه). به معنای «سرزمین ترکمنان».

Uzbekistan

ازبک + -ستان (جایگاه). به معنای «سرزمین ازبکان».

Vispered

اوستایی vispa ratavo «همهٔ اربابان». فارسی «ویسپرد»، بخشی از اوستا.

vizier

ریشه‌شناسی: برخی گویند از عربی «وزیر»(:کسی که حمل می‌کند) از «وَزَرَ» (:حمل کردن)، اما به احتمال زیاد از عربی «وزیر»، که از فارسی میانه vichir، از اوستایی vicira (:میانجی، قاضی).

Xerxes

یونانی از فارسی باستان Khshayarshan- «پهلوانی در میان شاهان».khshaya- (شاه) + arshan (پهلوان).

Yarak

ریشه‌شناسی: از فارسی «یارِگی» (:نیرو داشتن). اصطلاحی در شکار با پرندگان شکاری.

Yasht

فارسی نو «یشت» از اوستایی yashtay «ستودن». بخشی از اوستا که به ستایش ایزدان می‌پردازد.

Yuft

ریشه‌شناسی: روسی yuft’, yukht’، شاید از فارسی «جفت».

Zamindar

ریشه‌شناسی:هندی zamindar، از فارسی «زمیندار». حاکم مالیات جمع کن در زمان حکومت اسلامی هند.

Zamindari

ریشه‌شناسی: از فارسی «زمینداری».

Zanza

ریشه‌شناسی: از فارسی «سنج». آلت موسیقایی.

Zarathushtra or Zarathustra

فارسی پیامبر «زرتشت»

Zedoary

ریشه‌شناسی: انگلیسی میانه zeduarie، از لاتین میانه zeduria، از عربی «زادور»، از فارسی «زادُور». داروی تهییج‌کننده در هند شرقی.

Zenana

ریشه‌شناسی: از فارسی «زنانه». قسمتی از خانه که زن خانواده در آن گوشه‌نشینی می‌کند. در هندوایرانی.

Zena

جنس زن از فارسی «زن».

Zerda

ریشه‌شناسی: عربی «زِرداو»، از ریشهٔ ایرانی. گیاه رازیانه.

Zircon

از فارسی «زرگون» (به رنگ طلا).

Zirconate

Zircon + ate (پسوندی انگلیسی از لاتین –atus)

Zirconia

Zircon + ia (پسوندی از لاتین نو)

Zirconium

Zircon + -ium(پسوندی از لاتین نو)

Zoroaster

از اوستایی zarathushtra، فارسی «زرتشت».

Zoroastrianism

آیین و دین «زرتشتی»

Zumbooruk

از فارسی «زنبوره».

0