معنی کلمات سوره جمعه

‘);

newWin.document.close();

setTimeout(function () { newWin.close(); }, 10);

}

.bgBox:nth-child(even) {
background: #fcf6d6;
}

.bgBox:nth-child(odd) {
background: #f1f1f1;
}

.h44 {
line-height: 30px;
}
a{
color: #000;
}
.audiocollection audio, .allcollection audio {
width: 95%;
box-shadow: 1px 1px #888888;
}

.detailcontent p {
font-size: 14px;
line-height: 30px;
font-family: IRANSans !important;
font-weight: bold;
}

.newslistitem a {
font-family: IRANSans !important;
font-weight: bold;
}

.videocollection video, .allcollection video {
width: 100%;
padding-bottom: 10px;
padding-top: 10px;
}

.carousel-inner > .item > a > img, .carousel-inner > .item > img {
width: 290px !important;
height: 150px !important;
}

.carousel-inner > .item > a > p, .carousel-inner > .item > p {
text-align: center;
padding-top: 5px;
}

.audioplayeritem p {
text-align: center;
font-weight: bold;
}

p.videodesc {
text-align: center;
font-weight: bold;
}

@media only screen and (min-width: 768px) {
.newslistitem.row img {
height: 80px;
width: 100%;
}
}

@media only screen and (max-width: 767px) {
.newslistitem.row img {
height: auto;
width: 100%;
}
.container-fluid13{
margin: 70px auto 0px auto !important;
}
}

@media only screen and (max-width: 600px) {
.bv5, .bv2 {
margin: 106px auto 0px auto !important;
}
}

jQuery(document).ready(function ($) {

var jssor_1_SlideshowTransitions = [
{ $Duration: 1200, $Zoom: 1, $Easing: { $Zoom: $Jease$.$InCubic, $Opacity: $Jease$.$OutQuad }, $Opacity: 2 },
{ $Duration: 1000, $Zoom: 11, $SlideOut: true, $Easing: { $Zoom: $Jease$.$InExpo, $Opacity: $Jease$.$Linear }, $Opacity: 2 },
{ $Duration: 1200, $Zoom: 1, $Rotate: 1, $During: { $Zoom: [0.2, 0.8], $Rotate: [0.2, 0.8] }, $Easing: { $Zoom: $Jease$.$Swing, $Opacity: $Jease$.$Linear, $Rotate: $Jease$.$Swing }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.5 } },
{ $Duration: 1000, $Zoom: 11, $Rotate: 1, $SlideOut: true, $Easing: { $Zoom: $Jease$.$InQuint, $Opacity: $Jease$.$Linear, $Rotate: $Jease$.$InQuint }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.8 } },
{ $Duration: 1200, x: 0.5, $Cols: 2, $Zoom: 1, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Column: 15 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InCubic, $Zoom: $Jease$.$InCubic, $Opacity: $Jease$.$Linear }, $Opacity: 2 },
{ $Duration: 1200, x: 4, $Cols: 2, $Zoom: 11, $SlideOut: true, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Column: 15 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InExpo, $Zoom: $Jease$.$InExpo, $Opacity: $Jease$.$Linear }, $Opacity: 2 },
{ $Duration: 1200, x: 0.6, $Zoom: 1, $Rotate: 1, $During: { $Left: [0.2, 0.8], $Zoom: [0.2, 0.8], $Rotate: [0.2, 0.8] }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.5 } },
{ $Duration: 1000, x: -4, $Zoom: 11, $Rotate: 1, $SlideOut: true, $Easing: { $Left: $Jease$.$InQuint, $Zoom: $Jease$.$InQuart, $Opacity: $Jease$.$Linear, $Rotate: $Jease$.$InQuint }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.8 } },
{ $Duration: 1200, x: -0.6, $Zoom: 1, $Rotate: 1, $During: { $Left: [0.2, 0.8], $Zoom: [0.2, 0.8], $Rotate: [0.2, 0.8] }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.5 } },
{ $Duration: 1000, x: 4, $Zoom: 11, $Rotate: 1, $SlideOut: true, $Easing: { $Left: $Jease$.$InQuint, $Zoom: $Jease$.$InQuart, $Opacity: $Jease$.$Linear, $Rotate: $Jease$.$InQuint }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.8 } },
{ $Duration: 1200, x: 0.5, y: 0.3, $Cols: 2, $Zoom: 1, $Rotate: 1, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Column: 15 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InCubic, $Top: $Jease$.$InCubic, $Zoom: $Jease$.$InCubic, $Opacity: $Jease$.$OutQuad, $Rotate: $Jease$.$InCubic }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.7 } },
{ $Duration: 1000, x: 0.5, y: 0.3, $Cols: 2, $Zoom: 1, $Rotate: 1, $SlideOut: true, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Column: 15 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InExpo, $Top: $Jease$.$InExpo, $Zoom: $Jease$.$InExpo, $Opacity: $Jease$.$Linear, $Rotate: $Jease$.$InExpo }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.7 } },
{ $Duration: 1200, x: -4, y: 2, $Rows: 2, $Zoom: 11, $Rotate: 1, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Row: 28 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InCubic, $Top: $Jease$.$InCubic, $Zoom: $Jease$.$InCubic, $Opacity: $Jease$.$OutQuad, $Rotate: $Jease$.$InCubic }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.7 } },
{ $Duration: 1200, x: 1, y: 2, $Cols: 2, $Zoom: 11, $Rotate: 1, $Assembly: 2049, $ChessMode: { $Column: 19 }, $Easing: { $Left: $Jease$.$InCubic, $Top: $Jease$.$InCubic, $Zoom: $Jease$.$InCubic, $Opacity: $Jease$.$OutQuad, $Rotate: $Jease$.$InCubic }, $Opacity: 2, $Round: { $Rotate: 0.8 } }
];

var jssor_1_options = {
$AutoPlay: 1,
$FillMode: 5,
$SlideshowOptions: {
$Class: $JssorSlideshowRunner$,
$Transitions: jssor_1_SlideshowTransitions,
$TransitionsOrder: 1
},
$ArrowNavigatorOptions: {
$Class: $JssorArrowNavigator$
},
$ThumbnailNavigatorOptions: {
$Class: $JssorThumbnailNavigator$,
$SpacingX: 10,
$SpacingY: 15,
$Orientation: 2,
$Align: 156
}
};

var jssor_1_slider = new $JssorSlider$(“jssor_1”, jssor_1_options);

/*#region responsive code begin*/

var MAX_WIDTH = 1150;

function ScaleSlider() {
var containerElement = jssor_1_slider.$Elmt.parentNode;
var containerWidth = containerElement.clientWidth;

if (containerWidth) {

var expectedWidth = Math.min(MAX_WIDTH || containerWidth, containerWidth);

jssor_1_slider.$ScaleWidth(expectedWidth);
}
else {
window.setTimeout(ScaleSlider, 30);
}
}

ScaleSlider();

$(window).bind(“load”, ScaleSlider);
$(window).bind(“resize”, ScaleSlider);
$(window).bind(“orientationchange”, ScaleSlider);
/*#endregion responsive code end*/
});

$(document).ready(function () {
$(“.dropdown-toggle55”).on(“click”, function () {
$(this).toggleClass(“open2”);
});
//$(document).on(‘click’, function () {
// if (!$(event.target).closest(‘.navbar-toggle’).length) {
// if ($(‘.navbar-toggle’).hasClass(‘active’)) {
// $(‘.collapse’).collapse(‘hide’);
// $(“.navbar-toggle”).toggleClass(“active”);
// }
// }
//});

});

$(document).ready(function ($) {
$(‘#example1’).sliderPro({
width: 1300,
height: 460,
arrows: true,
buttons: false,
waitForLayers: true,
thumbnailWidth: 200,
thumbnailHeight: 100,
thumbnailPointer: true,
autoplay: false,
autoScaleLayers: false,
breakpoints: {
500: {
thumbnailWidth: 120,
thumbnailHeight: 50
}
}
});
});

function validate() {
if (document.getElementById(“MobileNo”).value.length != 11) {
alert(“text lenghth must be three”);
document.getElementById(“MobileNo”).select();
document.getElementById(“MobileNo”).focus();
return false;
}
else {
return true;
}
}

.nav2 li .dropdown-menu {
margin-top: 4px !important;
}

.dropdown-menu {
padding: 2px 6px !important;
}

.elead h4, .elead h4 p, .ebody p {
line-height: 25px;
}

.navbar-inverse .navbar-nav > .open2 > a, .navbar-inverse .navbar-nav > .open2 > a:focus, .navbar-inverse .navbar-nav > .open2 > a:hover {
color: #fff;
background-color: #080808;
}

.logofooter img:hover, .sharestyle img:hover {
transform: scale(1.5);
}

.logofooter img, .sharestyle img {
width: 24px;
transition: transform .2s;
}

.sp-has-pointer {
display: none !important;
}

.navbar-collapse.in {
overflow: hidden !important;
}

@media (max-width: 768px) {
.container2 iframe {
height: 225px !important;
}

.title-logo2 {
width: 255px;
z-index: 9;
margin: 10px;
}
}

@media (min-width: 768px) {
.container2 iframe {
height: 490px !important;
}
}

@media (min-width: 1200px) {
.dropdown-menu55 {
right: 158PX !IMPORTANT;
top: -2px;
border-radius: 0px;
}

li.dropdown:hover > .dropdown-menu {
display: block;
}

.container2 {
width: 1240px;
}
}

@media only screen and (max-width:300px) {
.dropdown-menu55 {
right: 0PX !IMPORTANT;
top: 0px;
border-radius: 0px;
}
}

@media only screen and (min-width:300px) {

.timi {
color: #45c2be;
margin: 5px auto;
font-size: 2.5em;
}

.timi2 {
margin: 5px auto;
}

.TitCond a {
float: right;
}

.multimediaoverlay a {
font-size: 15px;
color: white;
background: #46c1be;
padding: 9px;
}

.imgfirstone {
margin: 0px auto;
height: auto;
width: 100%;
}

figure {
margin: 0px -6px !important;
}

.pitemsli figure {
margin: 10px 15px !important;
}

.hArch10 {
margin: 3px auto;
}

.hArch20 {
margin: 0px auto;
}

.items04 {
margin: 0px auto 3px auto;
}

.DateTimeCo {
margin: 12px auto;
}

.jssor_15 {
left: 0px !important;
}

/*.container-fluid13 {
margin: 80px auto 0px auto !important;
}*/

.container-fluid15 {
margin: 189px auto 0px auto !important;
}

.bx1 {
background: #000;
margin: 105px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv1 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 250px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv2 {
background: #000;
color: #fff;
margin: 110px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv3 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 245px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv4 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 140px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv5 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv6 {
color: #fff;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
}

.footercopyrigt {
font-size: 12px;
}

.sharestyle img {
margin-top: 0px !important;
}

.logofooter {
margin: 10px auto !important;
}

/*img.title-logo2 {
width: 200px;
margin: 5px auto !important;
}*/

.logofooter a img {
width: 35px;
}

.eslim {
/*display: none;*/
}
}

@media only screen and (min-width: 600px) {

.timi2 {
margin: 40px auto;
}

.timi {
color: #45c2be;
margin: 40px auto;
font-size: 2.5em;
}

.container-fluid15 {
margin: 169px auto 0px auto !important;
}

.multimediaoverlay a {
font-size: 15px;
color: white;
background: #46c1be;
padding: 9px;
}

.imgfirstone {
margin: 0px auto;
height: auto;
width: 100%;
}

figure {
margin: 0px -6px !important;
}

.pitemsli figure {
margin: 10px -6px !important;
}

.hArch20 {
margin: 0px auto;
}

.hArch10 {
margin: 3px auto;
}

.items04 {
margin: 0px auto 3px auto;
}

.DateTimeCo {
margin: 12px auto;
}

.jssor_15 {
left: 0px !important;
}

/*.container-fluid13 {
margin: 190px auto 0px auto !important;
}*/

.bx1 {
background: #000;
/*margin: 186px auto 5px auto;*/
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv1 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 250px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv2 {
background: #000;
color: #fff;
margin: 110px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv3 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 245px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv4 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 140px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv5 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv6 {
color: #fff;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
}

.footercopyrigt {
font-size: 12px;
}

.sharestyle img {
margin-top: 0px !important;
}

.logofooter {
margin: 10px auto !important;
}

/*img.title-logo2 {
width: 210px;
margin: 5px auto !important;
}*/

.logofooter a img {
width: 35px;
}
}

.link-cat41 {
direction: rtl;
}

@media only screen and (min-width: 768px) {
.title-logo2 {
width: 255px;
z-index: 9;
margin: 20px;
}

.timi2 {
margin: 40px auto;
}

.timi {
color: #45c2be;
margin: 40px auto;
font-size: 2.5em;
}

.container-fluid15 {
margin: 169px auto 0px auto !important;
}

.multimediaoverlay a {
font-size: 20px;
color: #000;
background: #fff;
padding: 9px;
}

.imgfirstone {
margin: 0px auto;
height: 385px;
width: 100%;
}

.titmedia {
width: 95%;
}

figure.effect-hera h2, figure.effect-hera p {
top: 64% !important;
width: 92%;
}

figure {
margin: 0px -6px !important;
}

.pitemsli figure {
margin: 10px -6px !important;
}

.hArch20 {
margin: 0px auto;
}

.hArch10 {
margin: 3px auto;
}

.items04 {
margin: 0px auto 3px auto;
}

.DateTimeCo {
margin: 27px auto;
}

.jssor_15 {
left: 0px !important;
}

/*.container-fluid13 {
margin: 140px auto 0px auto !important;
}*/

.bx1 {
background: #000;
/*margin: 186px auto 5px auto;*/
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv1 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 250px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv2 {
background: #000;
color: #fff;
margin: 110px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv3 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 245px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv4 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 140px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv5 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv6 {
color: #fff;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
}

.footercopyrigt {
font-size: 12px;
}

.sharestyle img {
margin-top: 0px !important;
}

.logofooter {
margin: 10px auto !important;
}

/*img.title-logo2 {
width: 250px;
margin: 5px auto !important;
}*/

.logofooter a img {
width: 35px;
}
}

@media only screen and (min-width: 992px) {
.timi2 {
margin: 40px auto;
}

.timi {
color: #45c2be;
margin: 40px auto;
font-size: 2.5em;
}

.container-fluid15 {
margin: 169px auto 0px auto !important;
}

.multimediaoverlay a {
font-size: 30px;
color: #000;
background: #fff;
padding: 9px;
}

.imgfirstone {
margin: 0px auto;
height: 385px;
width: 100%;
}

figure.effect-hera h2, figure.effect-hera p {
top: 63% !important;
width: 92%;
}

figure {
margin: 0px -6px !important;
}

.pitemsli figure {
margin: 10px -6px !important;
}

.hArch20 {
margin: 14px auto;
}

.hArch10 {
margin: 20px auto;
}

.items04 {
margin: 12px auto 3px auto;
}

.DateTimeCo {
margin: 27px auto;
}

.jssor_15 {
left: -10px !important;
}

/*.container-fluid13 {
margin: 154px auto 0px auto !important;
}*/

.bx1 {
background: #000;
/*margin: 186px auto 5px auto;*/
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv1 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 250px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv2 {
background: #000;
color: #fff;
margin: 110px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv3 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 245px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv4 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 140px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv5 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv6 {
color: #fff;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
}

.footercopyrigt {
font-size: 12px;
}

.sharestyle img {
margin-top: 0px !important;
}

.logofooter {
margin: 10px auto !important;
}

/*img.title-logo2 {
width: 250px;
margin: 5px 20px !important;
}*/

.logofooter a img {
width: 35px;
}
}

@media only screen and (min-width: 1200px) {
.timi2 {
margin: 40px auto;
}

.timi {
color: #45c2be;
margin: 40px auto;
font-size: 2.5em;
}

.container-fluid15 {
margin: 169px auto 0px auto !important;
}

.multimediaoverlay a {
font-size: 20px;
color: #fff;
padding: 9px;
background: transparent;
}

.imgfirstone {
margin: 0px auto;
height: 385px;
width: 100%;
}

.titmedia {
width: 90%;
}

figure.effect-hera h2, figure.effect-hera p {
top: 63% !important;
width: 94%;
}

figure {
margin: 0px -6px !important;
}

.pitemsli figure {
margin: 10px -6px !important;
}

.hArch20 {
margin: 14px auto;
}

.hArch10 {
margin: 20px auto;
}

.items04 {
margin: 12px auto 3px auto;
}

.DateTimeCo {
margin: 27px auto;
}

.jssor_15 {
left: -10px !important;
}

/*.container-fluid13 {
margin: 130px auto 0px auto !important;
}*/

.bx1 {
background: #000;
margin: 120px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv1 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 250px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv2 {
background: #000;
color: #fff;
margin: 110px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv3 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 245px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv4 {
color: #fff;
background: #000;
margin: 140px auto 5px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv5 {
color: #000;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
border-bottom: 1px solid #333;
}

.bv6 {
color: #fff;
background: #fff;
margin: 140px auto 0px auto;
}

.footercopyrigt {
font-size: 12px;
}

.sharestyle img {
margin-top: 0px !important;
}

.logofooter {
margin: 10px auto !important;
}

/*img.title-logo2 {
width: 250px;
margin: 5px 20px !important;
}*/

.logofooter a img {
width: 35px;
}
}

.dropdown-menu {
float: right;
float: right;
left: initial !important;
}

.bx3 {
text-align: left;
min-height: 110px;
max-height: 110px;
padding: 0px 15px;
}

.logofooter img {
width: 38px;
height: 38px;
}

.categorylistbox ul, .taglistbox ul {
list-style-type: none;
}

.categorylistbox ul li, .taglistbox ul li {
float: right;
padding: 6px 8px;
background: #bbbbbb;
color: #000;
margin: 1px;
}

.categorylistbox a, .taglistbox a {
color: #fff;
}

.categorylistbox, .taglistbox {
border-bottom: 2px dotted #dedede;
padding: 5px;
}

.sp-has-pointer {
position: absolute !important;
bottom: 0% !important;
width: 100% !important;
background: #000000c2 !important;
}

.titmedia span {
word-wrap: break-word;
word-break: break-all;
display: block;
overflow: hidden;
white-space: nowrap;
text-overflow: ellipsis;
direction: rtl;
}

.sp-bottom-thumbnails.sp-has-pointer .sp-selected-thumbnail:before {
left: 0px !important;
}

@media (max-width:760px) {
.sharestyle img {
margin: -6px 2px 0px 2px !important;
}
}

.navbar-toggle {
float: left !important;
margin-top: 15px;
}

.bv111 {
top: 0px;
background-color: #fff;
}

سوره 62 قرآن کریم: الجمعه

تعداد آیه: 11

جزء : 28

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

معنی کلمات سوره جمعه

به نام خداوند رحمتگر مهربان

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ﴿۱﴾

آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است‏ خدايى را كه پادشاه پاك ارجمند فرزانه است تسبيح مى‏ گويند (۱)

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۲﴾

اوست آن كس كه در ميان بى‏ سوادان فرستاده‏ اى از خودشان برانگيخت تا آيات او را بر آنان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت بديشان بياموزد و [آنان] قطعا پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند (۲)

وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿۳﴾

و [نيز بر جماعتهايى] ديگر از ايشان كه هنوز به آنها نپيوسته‏ اند و اوست ارجمند سنجيده‏ كار (۳)

ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿۴﴾

اين فضل خداست آن را به هر كه بخواهد عطا مى ‏كند و خدا داراى فضل بسيار است (۴)

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿۵﴾

مثل كسانى كه [عمل به] تورات بر آنان بار شد [و بدان مكلف گرديدند] آنگاه آن را به كار نبستند همچون مثل خرى است كه كتابهايى را برپشت مى ‏كشد [وه] چه زشت است وصف آن قومى كه آيات خدا را به دروغ گرفتند و خدا مردم ستمگر را راه نمى ‏نمايد (۵)

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿۶﴾

بگو اى كسانى كه يهودى شده‏ ايد اگر پنداريد كه شما دوستان خداييد نه مردم ديگر پس اگر راست مى‏ گوييد درخواست مرگ كنيد (۶)

وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿۷﴾

و[لى] هرگز آن را به سبب آنچه از پيش به دست ‏خويش كرده‏ اند آرزو نخواهند كرد و خدا به [حال] ستمگران داناست (۷)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۸﴾

بگو آن مرگى كه از آن مى‏ گريزيد قطعا به سر وقت‏ شما مى ‏آيد آنگاه به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانيده خواهيد شد و به آنچه [در روى زمين] میکرديد آگاهتان خواهد كرد (۸)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۹﴾

اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد چون براى نماز جمعه ندا درداده شد به سوى ذكر خدا بشتابيد و داد و ستد را واگذاريد اگر بدانيد اين براى شما بهتر است (۹)

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰﴾

و چون نماز گزارده شد در [روى] زمين پراكنده گرديد و فضل خدا را جويا شويد و خدا را بسيار ياد كنيد باشد كه شما رستگار گرديد (۱۰)

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿۱۱﴾

و چون داد و ستد يا سرگرميى ببينند به سوى آن روى‏آور مى ‏شوند و تو را در حالى كه ايستاده‏ اى ترك مى كنند بگو آنچه نزد خداست از سرگرمى و از داد و ستد بهتر است و خدا بهترين روزى دهندگان است (۱۱)

ترتیل سوره جمعه با صدای استاد پرهیزکار

” + data[i].date + “

متن و ترجمه سوره جمعه+ عکس

تلاوت آیات 1 الی 11 از سوره جمعه

تلاوت آیات 27 الی 29 از سوره فتح-علق-کافرون-جمعه-حمد و بقره

تلاوت آیات 1 الی 11 از سوره جمعه

تلاوت تحقیق محمد صدیق منشاوی سوره های صف و جمعه

متن و ترجمه سوره واقعه + عکس و صوت

متن و ترجمه سوره حشر + عکس

متن و ترجمه سوره ملک + عکس

معنی کلمات سوره جمعه

متن و ترجمه سوره مزمل + عکس

متن و ترجمه سوره الرحمن + عکس و صوت

متن و ترجمه سوره جن+ عکس

متن و ترجمه سوره قدر + عکس

متن و ترجمه سوره فلق + عکس

متن و ترجمه سوره کوثر + عکس

متن و ترجمه سوره فتح + عکس و صوت

گزارش تصویری دیدار جواد شیخ اکبری ، مدیر شبکه با مجریان شبکه قرآن و معارف سیما

گزارش تصویری دیدار جواد شیخ اکبری مدیر شبکه با تهیه کنندگان شبکه قرآن و معارف سیما

عکس : بازدید مدیر شبکه قرآن و معارف سیما از پشت صحنه فصل دوم مجموعه عروسکی”یکی بود،یکی نبود”

عکس:بازدید مدیر شبکه قرآن و معارف سیما از پشت صحنه طرح ملی قرآنی 1454

عکس:جلسه هم افزایی مدیر شبکه قرآن و معارف سیما با نهادها و مراکز قرآنی حوزه و دانشگاه

نظرتان درباره عملکرد سایت شبکه قرآن و معارف سیما چیست؟

با تشکر از نظردهی شما

نظر شما با موفقیت ثبت شد

 

دانلود پی دی اف

دانلود پاورپوینت

برای مشاهده ترجمه ها و تفسیرهای هر آیه روی آن کلیک کنید.

معنی کلمات سوره جمعه

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

يُسَبِّـحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ﴿١﴾

به نام خدا که رحمتش بی‌اندازه است و مهربانی‌اش همیشگی

آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است، خدا را [به پاک بودن از هر عیب و نقصی] می ستایند، خدایی که فرمانروای هستی و بی نهایت پاکیزه و توانای شکست ناپذیر و حکیم است. (۱)

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿٢﴾

اوست که در میان مردم بی سواد، پیامبری از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و آنان را [از آلودگی های فکری و روحی] پاکشان کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد، و آنان به یقین پیش از این در گمراهی آشکاری بودند. (۲)

وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿٣﴾

و [نیز پیامبر را] بر مردمی دیگر [از عرب و غیر عرب] که هنوز به آنان نپیوسته اند [برانگیخت]. و او توانای شکست ناپذیر و حکیم است. (۳)

ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿٤﴾

این [برانگیختن به پیامبری و مسؤولیت عظیم تعلیم و تربیت،] فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد عطا می کند، و خدا صاحب فضل بزرگ است. (۴)

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا ۚ بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿٥﴾

وصف کسانی که عمل کردن به تورات به آنان تکلیف شده است، آن گاه به آن عمل نکردند، مانند درازگوشی است که کتاب هایی را [که هیچ آگاهی به محتویات آنها ندارد] حمل می کند. چه بد است سرگذشت مردمی که آیات خدا را تکذیب کردند. و خدا مردم ستمکار را هدایت نمی کند. (۵)

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ ﴿٦﴾

بگو: ای یهودیان! اگر گمان می کنید که فقط شما دوستان خدایید نه مردم دیگر، پس آرزوی مرگ کنید اگر راستگویید [چون دوستان خدا برای رسیدن به لقاء او مشتاق مرگ هستند.] (۶)

وَلَا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٧﴾

ولی آنان به سبب گناهانی که مرتکب شده اند هرگز آروزی مرگ نمی کنند، و خدا به ستمکاران داناست. (۷)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ۖ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٨﴾

بگو: بی تردید مرگی را که از آن می گریزید با شما دیدار خواهد کرد، سپس به سوی دانای نهان و آشکار بازگردانده می شوید، پس شما را به اعمالی که همواره انجام می دادید، آگاه خواهد کرد. (۸)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٩﴾

معنی کلمات سوره جمعه

ای مؤمنان! چون برای نماز روز جمعه ندا دهند، به سوی ذکر خدا بشتابید، و خرید و فروش را رها کنید. که این [اقامه نماز جمعه و ترک خرید و فروش] برای شما بهتر است اگر [به پاداشش] معرفت و آگاهی داشتید. (۹)

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿١٠﴾

و چون نماز پایان گیرد، در زمین پراکنده شوید و از فضل و رزق خدا جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید تا رستگار شوید. (۱۰)

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا ۚ قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿١١﴾

و [برخی از مردم] چون تجارت یا مایه سرگرمی ببینند [از صف یک پارچه نماز] به سوی آن پراکنده شوند و تو را در حالی که [بر خطبه نماز] ایستاده ای، رها کنند. بگو: پاداش و ثوابی که نزد خداست از سرگرمی و تجارت بهتر است، و خدا بهترین روزی دهندگان است. (۱۱)

۶۱.الصف

۶۳.المنافقون

۱.الفاتحة ۲.البقرة ۳.آل عمران ۴.النساء ۵.المائدة ۶.الأنعام ۷.الأعراف ۸.الأنفال ۹.التوبة ۱۰.يونس ۱۱.هود ۱۲.يوسف ۱۳.الرعد ۱۴.ابراهيم ۱۵.الحجر ۱۶.النحل ۱۷.الإسراء ۱۸.الكهف ۱۹.مريم ۲۰.طه ۲۱.الأنبياء ۲۲.الحج ۲۳.المؤمنون ۲۴.النور ۲۵.الفرقان ۲۶.الشعراء ۲۷.النمل ۲۸.القصص ۲۹.العنكبوت ۳۰.الروم ۳۱.لقمان ۳۲.السجدة ۳۳.الأحزاب ۳۴.سبإ ۳۵.الفاطر ۳۶.يس ۳۷.الصافات ۳۸.ص ۳۹.الزمر ۴۰.غافر ۴۱.فصلت ۴۲.الشورى ۴۳.الزخرف ۴۴.الدخان ۴۵.الجاثية ۴۶.الأحقاف ۴۷.محمد ۴۸.الفتح ۴۹.الحجرات ۵۰.ق ۵۱.الذاريات ۵۲.الطور ۵۳.النجم ۵۴.القمر ۵۵.الرحمن ۵۶.الواقعة ۵۷.الحديد ۵۸.المجادلة ۵۹.الحشر ۶۰.الممتحنة ۶۱.الصف ۶۲.الجمعة ۶۳.المنافقون ۶۴.التغابن ۶۵.الطلاق ۶۶.التحريم ۶۷.الملك ۶۸.القلم ۶۹.الحاقة ۷۰.المعارج ۷۱.نوح ۷۲.الجن ۷۳.المزمل ۷۴.المدثر ۷۵.القيامة ۷۶.الانسان ۷۷.المرسلات ۷۸.النبإ ۷۹.النازعات ۸۰.عبس ۸۱.التكوير ۸۲.الإنفطار ۸۳.المطففين ۸۴.الإنشقاق ۸۵.البروج ۸۶.الطارق ۸۷.الأعلى ۸۸.الغاشية ۸۹.الفجر ۹۰.البلد ۹۱.الشمس ۹۲.الليل ۹۳.الضحى ۹۴.الشرح ۹۵.التين ۹۶.العلق ۹۷.القدر ۹۸.البينة ۹۹.الزلزلة ۱۰۰.العاديات ۱۰۱.القارعة ۱۰۲.التكاثر ۱۰۳.العصر ۱۰۴.الهمزة ۱۰۵.الفيل ۱۰۶.قريش ۱۰۷.الماعون ۱۰۸.الكوثر ۱۰۹.الكافرون ۱۱۰.النصر ۱۱۱.المسد ۱۱۲.الإخلاص ۱۱۳.الفلق ۱۱۴.الناس

㸯琼瑩敬ാऊ⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※റ㰊琯瑩敬㰾敭慴栠瑴⵰煥極㵶堢唭ⵁ潃灭瑡扩敬•潣瑮湥㵴䤢㵅摥敧挬牨浯㵥∱挠慨獲瑥∽湵捩摯≥⼠㰾敭慴渠浡㵥瘢敩灷牯≴挠湯整瑮∽楷瑤㵨敤楶散眭摩桴‬湩瑩慩⵬捳污㵥⸱ⰰ業楮畭⵭捳污㵥⸱∰⼠㰾敭慴渠浡㵥䠢湡桤汥䙤楲湥汤≹挠湯整瑮∽牴敵•㸯洼瑥⁡瑨灴攭畱癩∽潣瑮湥⵴慬杮慵敧•潣瑮湥㵴昢ⵡ物•㸯洼瑥⁡慮敭∽湥浡摡•潣瑮湥㵴㠢㌱㘷㜰㤳•㸯氼湩牨晥∽⸮振獳⸳⼴潢瑯瑳慲⹰業⹮獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮振獳䴯䍹卓挮獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮潃瑮湥⽴潢瑯瑳慲⹰瑲⹬業⹮獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•祴数∽整瑸振獳•牨晥慬杮∽慦椭≲⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯睥䴯䍹卓丳睥挮獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴琠灹㵥琢硥⽴獣≳栠敲汦湡㵧昢ⵡ物•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳祍潦瑮⹳獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•祴数∽整瑸振獳•牨晥慬杮∽慦椭≲⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮捓楲瑰⽳煪敵祲洮扯汩ⵥ⸱⸴⸵業⹮獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•牨晥慬杮∽慦椭≲⼠㰾楬歮爠汥∽瑳汹獥敨瑥•祴数∽整瑸振獳•牨晥∽瑨灴㩳⼯摣⹮慤慴慴汢獥渮瑥ㄯㄮ⸰〲振獳樯畱牥⹹慤慴慔汢獥洮湩挮獳•㸯਍਍††਍††猼牣灩㹴਍††††楷摮睯漮汮慯⁤‽畦据楴湯⠠
ൻ †††††瘠牡瀠条坥摩桴㴠搠捯浵湥⹴敧䕴敬敭瑮祂摉✨慰敧楗瑤❨㬩਍††††††慰敧楗瑤⹨湩敮䡲䵔⁌‽楷摮睯椮湮牥楗瑤㭨਍††††††楷摮睯愮摤癅湥䱴獩整敮⡲爧獥穩❥‬畦据楴湯⠠
ൻ †††††††瀠条坥摩桴椮湮牥呈䱍㴠眠湩潤⹷湩敮坲摩桴഻ †††††素㬩਍††††㭽਍਍††††浀摥慩瀠楲瑮笠ഠ †††††††渮灯楲瑮笠਍††††††††楶楳楢楬祴›楨摤湥഻ †††††素਍††††ൽ †㰠猯牣灩㹴਍਍††猼牣灩㹴਍††††⼯圠敨桴⁥獵牥猠牣汯獬搠睯〲硰映潲桴⁥潴⁰景琠敨搠捯浵湥ⱴ猠潨⁷桴⁥畢瑴湯਍††††楷摮睯漮獮牣汯‽畦据楴湯⠠
⁻捳潲汬畆据楴湯⤨素഻ഊ †††映湵瑣潩捳潲汬畆据楴湯⤨笠਍††††††晩⠠潤畣敭瑮戮摯⹹捳潲汬潔⁰‾〲簠⁼潤畣敭瑮搮捯浵湥䕴敬敭瑮献牣汯呬灯㸠㈠⤰笠਍††††††††潤畣敭瑮朮瑥汅浥湥䉴䥹⡤洢䉹湴⤢献祴敬搮獩汰祡㴠∠汢捯≫഻ †††††素攠獬⁥ൻ †††††††搠捯浵湥⹴敧䕴敬敭瑮祂摉∨祭瑂≮⸩瑳汹⹥楤灳慬⁹‽渢湯≥഻ †††††素਍††††ൽഊ †††⼠ 桗湥琠敨甠敳⁲汣捩獫漠桴⁥畢瑴湯‬捳潲汬琠桴⁥潴⁰景琠敨搠捯浵湥൴ †††映湵瑣潩潴䙰湵瑣潩⡮
ൻ †††††搠捯浵湥⹴潢祤献牣汯呬灯㴠〠഻ †††††搠捯浵湥⹴潤畣敭瑮汅浥湥⹴捳潲汬潔⁰‽㬰਍††††ൽ †㰠猯牣灩㹴਍਍††猼牣灩⁴牳㵣⸢⼮獪䴯䩹⹓獪㸢⼼捳楲瑰ാ †㰠瑳汹㹥਍††††瀮湡汥栭慥楤杮笠਍††††††⨯†慢正牧畯摮挭汯牯›䄣䔸䉅⁅椡灭牯慴瑮഻ †††††⸠慰敮⵬敨摡湩⁧ൻ †††††⼠‪戠捡杫潲湵ⵤ潣潬㩲⌠㡁䕅䕂℠浩潰瑲湡㭴਍††††††潣潬㩲⌠〰䔳〰℠浩潰瑲湡㭴⼪਍††††††癯牥汦睯›畡潴഻ †††††挠汯牯›㐣㕃㔱‶椡灭牯慴瑮഻ †††††戠捡杫潲湵ⵤ潣潬㩲⌠㑁㥃㕆※⨯䐲䔳〵⨻യ †††††⼠琪硥⵴污杩㩮爠杩瑨⨻യ †††††洠牡楧㩮〠硰഻ †††††瀠摡楤杮›瀰㭸਍††††††敶瑲捩污愭楬湧›業摤敬഻ †††素਍਍††††氮瑩潃瑮捡⁴ൻ †††††挠汯牯›慤歲敲㭤਍††††††潦瑮猭穩㩥猠慭汬഻ †††††映湯⵴慦業祬›慓業䉭഻ †††††琠硥⵴敤潣慲楴湯›湵敤汲湩㭥਍††††††潦瑮眭楥桧㩴戠汯㭤਍††††ൽ †㰠猯祴敬ാഊഊ †ഠഊ †㰠瑳汹㹥਍††††畡楤ൻ †††††戠捡杫潲湵ⵤ潣潬㩲⌠㔹㥂㝃഻ †††素਍਍††††爣杩瑨笠਍††††††潢摲牥挭汯牯›牯湡敧഻ †††††戠牯敤⵲楷瑤㩨㔠硰഻ †††素਍਍††††††爣杩瑨⸠慨摮敬笠਍††††††††慢正牧畯摮挭汯牯›牯湡敧഻ †††††素਍਍††††娮物⁑ൻ †††††眠摩桴›〱┰഻ †††††洠牡楧㩮〠硰഻ †††††搠物捥楴湯›瑲㭬਍††††††潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩听桡浯㭡਍††††††汣慥㩲戠瑯㭨਍††††††潦瑮猭穩㩥ㄠ瀲㭸਍††††††整瑸愭楬湧›楲桧㭴਍††††ൽഊഊ †††猠慰⹮祍牦浡⁥ൻ †††††戠牯敤⵲浩条㩥甠汲✨⸮椯慭敧⽳桧扡ㄱ樮杰⤧ㄠ┰㘠㬰਍††††††潢摲牥挭汯牯›昣戴㕥㬲਍††††††潢摲牥猭祴敬›湩敳㭴਍††††††潢摲牥眭摩桴›〵硰഻ †††††搠獩汰祡›汢捯㭫਍††††††楷瑤㩨ㄠ〰㬥਍††††††敨杩瑨›畡潴഻ †††††戠捡杫潲湵ⵤ潣潬㩲⌠晦㭥਍††††††慭杲湩›‰畡潴഻ †††素਍††⼼瑳汹㹥਍††猼牣灩⁴牳㵣栢瑴獰⼺愯慪⹸潧杯敬灡獩挮浯愯慪⽸楬獢樯畱牥⽹⸳⸲⼱煪敵祲洮湩樮≳㰾猯牣灩㹴਍††猼牣灩⁴祴数∽整瑸樯癡獡牣灩≴ാ †††瘠牡瀠条湥硥⁴‽㬱਍††††慶⁲瑪扡㴠ㄠ഻ഊഊ †††␠搨捯浵湥⥴爮慥祤昨湵瑣潩⤨笠਍††††††⠤⌢敳癲捩≥⸩汣捩⡫畦据楴湯⠠
ൻ †††††††␠∨樣獯潴潪≯⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨瀣捩≫⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨昣物瑳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢慬瑳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢牰癥⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢敬瑦⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潺浯湩⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潺浯畯≴⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨琣慲獮慬整⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢牴湡汳瑡湥≯⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨椣慭祧⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢慲浳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潦瑮≹⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨昣湯捴⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潳瑵⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍਍††††††⥽഻ †††素㬩਍††††⠤潤畣敭瑮⸩湯∨慰敧牣慥整Ⱒ∠䴣楡䑮癩Ⱒ映湵瑣潩⤨笠਍††††††⠤⌢慐敧畑慲≮⸩湯∨慴≰‬畦据楴湯⠠
ൻ †††††††␠∨樣獯潴潪≯⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨瀣捩≫⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨昣物瑳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢慬瑳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢牰癥⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢敬瑦⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潺浯湩⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潺浯畯≴⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨琣慲獮慬整⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢牴湡汳瑡湥≯⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨椣慭祧⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢慲浳⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潦瑮≹⸩慦敤潔杧敬⤨഻ †††††††␠∨昣湯捴⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††††⠤⌢潳瑵⤢昮摡呥杯汧⡥㬩਍††††††⥽഻ †††素㬩਍਍਍਍††⼼捳楲瑰ാഊഊ †猼牣灩⁴牳㵣栢瑴獰⼺愯慪⹸潧杯敬灡獩挮浯愯慪⽸楬獢樯畱牥⽹⸲⸱⼰煪敵祲洮湩樮≳㰾猯牣灩㹴਍氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯䍹浯潰敮瑮挮獳•祴数∽整瑸振獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯牯慭⽬祍潃灭湯湥⹴業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯摹癩挮獳•祴数∽整瑸振獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯牯慭⽬祍楤⹶業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯摹牴敥挮獳•祴数∽整瑸振獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯牯慭⽬祍瑤敲⹥業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯䱹獩噴敩⹷獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯䱹獩噴敩⹷業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯䵹湥⹵獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯䵹湥⹵業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯卹祴敬挮獳•祴数∽整瑸振獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯牯慭⽬祍瑓汹⹥業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯氼湩牨晥∽⸮䄯灰呟敨敭⽳潎浲污䴯呹扡挮獳•祴数∽整瑸振獳•敲㵬猢祴敬桳敥≴⼠㰾楬歮栠敲㵦⸢⼮灁彰桔浥獥丯牯慭⽬祍慔⹢業⹮獣≳琠灹㵥琢硥⽴獣≳爠汥∽瑳汹獥敨瑥•㸯洼瑥⁡慮敭∽潧杯敬猭瑩ⵥ敶楲楦慣楴湯•潣瑮湥㵴洢䅦婚㝬䕵噄䵪ⴲ博睷祧〹偧敷甲潎佷䍴楦䥹䕡歏•㸯洼瑥⁡慮敭∽敤捳楲瑰潩≮挠湯整瑮∽⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬲⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㠶㬸⌦㘱㜰※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬶☠ㄣ〶㬷⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷☠ㄣ〶㬸☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㠷※☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶ⴠ☠ㄣ㠵㬲⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㐰☻ㄣ〶㬱⌦㘱㘰※⌦㘱㜰☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰※⌦㔱㠴※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㘱〱☻ㄣ〶㬴☠ㄣ〶㬸☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬶⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰※‭⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬳⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷※⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬱⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰⌦㜱〴※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬶☠ㄣ〶㬷⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷ⴠ†‭⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※∱⼠㰾敭慴渠浡㵥欢祥潷摲≳挠湯整瑮∽⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬸⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶☠ㄣ〶㬱⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷⌦㘱㘰☻ㄣㄷ㬱⌦㜱〴☻ㄣ㐵㬸☠ㄣ〶㬵⌦㔱ㄸ☻ㄣ㜵㬸⌦㘱㠰☻ㄣ㜵㬵⌦㜱〴※⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㜰☻ㄣ〶㬶⌦㜱ㄱ☻ㄣ㐷㬰ⴠ䈠畑慲‭⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※∱⼠㰾栯慥㹤਍戼摯㹹਍਍਍††昼牯敭桴摯∽潰瑳•捡楴湯∽⼮兂牵湡愮灳㽸♐浡㭰浡╰戳慔癳物㔽愦灭愻灭㌥剢獡㵭☴浡㭰浡╰戳潆瑮㌽愦灭愻灭㌥䙢湯却穩㵥㔲愦灭愻灭㌥䥢味慲獮ㄽ愦灭愻灭㌥䝢慨楲㌽☳浡㭰浡╰戳潇祯㵡☰浡㭰浡╰戳牔湡汳瑡㵥㈶愦灭愻灭㌥偢条㵥㔵☳浡㭰浡╰戳潊敺〽愦灭愻灭㌥卢潯敲〽愦灭愻灭㌥䡢穥㵢☰浡㭰浡╰戳摅浡〽•摩∽潦浲∱爠汯㵥昢牯≭ാ㰊湩異⁴祴数∽楨摤湥•慮敭∽彟䥖坅呓呁≅椠㵤弢噟䕉南䅔䕔•慶畬㵥⼢䕷䑐啷䵋杔䴴啺佹䕔乸㥑䙫䩧䑭儲䅗䥧䑂儲䅗䥧䑒奸䡃剧婕桘䈰け䱸歄丵睓䵷䕪䵳奔婸兇剹潄塚䈯㍺砷扌桶呃㉫癎瀵娳祉㑁晙穄⽋噢但㑸㵑∽⼠ാഊ㰊湩異⁴祴数∽楨摤湥•慮敭∽彟䥖坅呓呁䝅久剅呁剏•摩∽彟䥖坅呓呁䝅久剅呁剏•慶畬㵥〢䐵䕁㈸∴⼠ാഊ †††㰠楤⁶汣獡㵳挢湯慴湩牥•摩∽慍湩楄≶搠瑡ⵡ潲敬∽慰敧•瑳汹㵥洢湩栭楥桧㩴ㄠ〰㬥㸢਍਍††††††搼癩挠慬獳∽潲⁷楔汴卥瑩≥搠瑡ⵡ潲敬∽敨摡牥㸢਍††††††††搼癩挠慬獳∽ㅨ汃獡≳ാ †††††††††☠扮灳☻扮灳☻扮灳※愼栠敲㵦⸢⼮慐歩䠯浯䍥愮灳≸琠瑩敬∽⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬶⌦㘱㠰∻ാ †††††††††††㰠浩⁧汣獡㵳栢摩敤⵮杬栠摩敤⵮摭栠摩敤⵮浳•牳㵣⸢⼮慐歩椯慭敧⽳氳湩㉥瀮杮•瑳汹㵥眢摩桴›㐴硰※敨杩瑨›㐳硰∻⼠ാ †††††††††††㰠浩⁧牳㵣⸢⼮浩条獥氯杯⹯湰≧⼠ാ †††††††††㰠愯☾扮灳☻扮灳※⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬳⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬶☠ㄣ〶㬷⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷਍††††††††⼼楤㹶਍††††††⼼楤㹶਍††††††搼癩挠慬獳∽潲⁷整瑸挭湥整⁲極挭湯整瑮∠猠祴敬∽慭杲湩›瀰⁸畡潴※慰摤湩㩧〠硰∻搠瑡ⵡ潲敬∽慭湩•摩∽慐敧湏≥ാഊഊഊ †††††††㰠楤⁶汣獡㵳爧⁷慰敮⵬敨摡湩⁧慓業潆瑮浓污䉬㸧਍††††††††††搼癩挠慬獳∽瀠汵⵬敬瑦㸢਍††††††††††††愼栠敲㵦樢癡獡牣灩㩴楨瑳牯⹹潧⴨⤱㸢਍††††††††††††††椼杭挠慬獳∽慰浤牡で•牳㵣⸢⼮浩条獥䈯捡⹫湰≧⼠㰾愯ാഊ †††††††††††㰠⁡牨晥✽⸮倯楡⽫效灬桓睯愮灳㽸慃䥴㵤✱㰾浩⁧汣獡㵳瀧摡慭杲✰猠捲✽⸮椯慭敧⽳效灬㌲⸰湰❧㸯⼼㹡਍††††††††††⼼楤㹶਍††††††††††搼癩挠慬獳∽異汬爭杩瑨•瑳汹㵥洢牡楧⵮敬瑦›瀵㭸㸢਍††††††††††††格㸱਍††††††††††††††⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※㰱栯㸱਍††††††††††⼼楤㹶਍††††††††⼼楤㹶਍਍††††††††搼癩挠慬獳✽潲⁷㸧਍††††††††††搼癩挠慬獳∽栠摩敤⵮獸†潣⵬獸〭挠汯猭⵭″潣⵬摭㌭挠汯氭ⵧ″㸢਍††††††††††††搼癩挠慬獳✽潲⁷慓業楤䵶䵹湥獵‧㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮慐歩倯潲畤瑣䱳獩⹴獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ〶㬶⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬵☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬵⌦㜱〴※⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㜱〴☻ㄣㄷ㬱⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㐰☻ㄣ〶㬱⌦㘱㘰※⌦㘱㜰☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整✠栠敲㵦⸧⼮䉒⽔敓牡档䉒⹔獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ㠵㬲⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰※⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬸⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㜱㔰☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㘰※⌦㔱㔷☻ㄣ㘶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮慇敭㈯㐰⸸獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬶⌦㜱〴※⌦㘱㠰※⌦㔱㜸☻ㄣ㠵㬵⌦㜱ㄱ☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㐷㬰⼼㹢⼼㹡⼼㹩椼㰾⁡汣獡㵳氧獩⵴牧畯⵰瑩浥†‧牨晥✽⸮倯楡⽫灁獰楌瑳愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬱⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰☠慬畱㭯⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬸⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶爦煡潵㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮楄⽮畑慲䵮湥獵愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶⼼㹢⼼㹡⼼㹩椼㰾⁡汣獡㵳氧獩⵴牧畯⵰瑩浥†‧牨晥✽⸮䐯湩䴯晡瑡桩敍畮愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬱⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻ㄣ㠵㬱⼼㹢⼼㹡⼼㹩椼㰾⁡汣獡㵳氧獩⵴牧畯⵰瑩浥氠獩⵴牧畯⵰瑩浥椭普‧牨晥✽⸮倯楡⽫慎橨敍畮愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷⌦㔱〸※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㘷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㔷☻ㄣ㤵㬴⌦㘱㜰㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整✠栠敲㵦⸧⼮慐歩匯橡慪楤䵥湥⹵獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ㠵㬹⌦㔱ㄸ☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬷⌦㔱〸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㌸☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㜰㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮慐歩䄯慦桧愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬸⌦㘱㈰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷※⌦㔱㠸☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㌹☻ㄣ㐷㬰⼼㹢⼼㹡⼼㹩椼㰾⁡汣獡㵳氧獩⵴牧畯⵰瑩浥†‧牨晥✽⸮倯楡⽫桁慫䵭湥獵愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬴⌦㘱㐰※⌦㔱㠸☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㌹☻ㄣ㐷㬰⼼㹢⼼㹡⼼㹩椼㰾⁡汣獡㵳氧獩⵴牧畯⵰瑩浥氠獩⵴牧畯⵰瑩浥椭普‧牨晥✽⸮倯楡⽫慔慬䵲湥獵愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸※⌦㘱㈰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㤸☻ㄣ㠵㬳⌦㜱㔰㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整✠栠敲㵦⸧⼮慐歩䴯摥慩敍畮⹳獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣㄷ㬱⌦㘱㘰☻ㄣ㠵㬰⌦㜱〴☻ㄣ〶㬶⌦㘱㜰※⌦㘱㔰☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮慐歩䘯潯䵤湥獵愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㔱〷☻ㄣ㠵㬸⌦㘱㈶☻ㄣ㠵㬶⌦㜱〴㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整✠栠敲㵦⸧⼮慐歩伯捣獡潩䵮湥獵愮灳❸猠祴敬✽整瑸愭楬湧爺杩瑨昻湯⵴楳敺ㄺ瀵㭸‧㰾㹢⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬶⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ〶㬷⌦㔱㔷㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整楬瑳札潲灵椭整⵭湩潦✠栠敲㵦⸧⼮慐歩䄯桬湡敍畮⹳獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㠵㬱⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ〶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬰⌦㘱㘰㰻戯㰾愯㰾椯㰾㹩愼挠慬獳✽楬瑳札潲灵椭整✠栠敲㵦⸧⼮慐歩匯桡晩䵥湥⹵獡硰‧瑳汹㵥琧硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥㔱硰✻㸠戼☾ㄣ㠵㬹⌦㔱ㄸ☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬷☠ㄣ〶㬶⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬵☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰※⌦㔱㈸☻ㄣ〶㬵⌦㜱〴☻ㄣ〶㬶⌦㜱〴※⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷⼼㹢⼼㹡⼼㹩⼼楤㹶਍††††††††††⼼楤㹶਍††††††††††搼癩挠慬獳∽潣⵬獸ㄭ′潣⵬浳㤭挠汯洭ⵤ‶潣⵬杬㘭•摩∽楄䵶楡≮ാഊ †††††††††††ഠഊ †ഠഊഊഊഊ †㰠㹰愼摵潩椠㵤愧摵潩‧潣瑮潲獬✽潣瑮潲獬‧猠祴敬✽楷瑤㩨〱┰挻敬牡戺瑯㭨‧†牰汥慯㵤渧湯❥†㰾潳牵散猠捲㴠栢瑴㩰⼯潍祢湡椮⽲潍楢敬䜯瑥畍瑬䥩⹤獡硰䴿汵楴摉㈽㜵㡃䘰ⴹ㘹ㅆ㐭㝃ⵄ㉂㉆㔭ㅁ䌲䅂㜶䉂≆⼠㰾愯摵潩㰾瀯㰾楤⁶汃獡㵳挧湯慴湩牥‧猠祴敬✽楷瑤㩨〱┰✻㰾楤⁶汃獡㵳爧睯㸧搼癩䌠慬獳✽潲⁷潮牰湩❴猠祴敬✽慭杲湩爭杩瑨ㄺ瀵㭸㸧甼汃獡㵳渧癡渠癡琭扡❳椠㵤洧呹扡㸧氼⁩汣獡㵳‧‧㰾⁡牨晥✽吣整瑸‧慤慴琭杯汧㵥琧扡‧楴汴㵥☧ㄣ〶㬵⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰☠ㄣ㜵㬵⌦㔱㘸※⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶‧牡慩攭灸湡敤㵤昧污敳㸧猼慰汃獡㵳朧祬桰捩湯朠祬桰捩湯琭硥⵴潣潬❲漠据楬正✽慪慶捳楲瑰樺慴㵢✱㰾猯慰㹮⼼㹡⼼楬㰾楬挠慬獳✽捡楴敶✠㰾⁡牨晥✽瀣捩畴敲‧慤慴琭杯汧㵥琧扡‧楴汴㵥☧ㄣ㜵㬸⌦㔱㤸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔸※⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷※⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶‧牡慩攭灸湡敤㵤昧污敳㸧猼慰汃獡㵳朧祬桰捩湯朠祬桰捩湯瀭捩畴敲‧湯汣捩㵫樧癡獡牣灩㩴瑪扡㈽㸧⼼灳湡㰾愯㰾氯㹩氼⁩汣獡㵳‧㸧愼栠敲㵦⌧䵔獵捩‧慤慴琭杯汧㵥琧扡‧楴汴㵥☧ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ〶㬷⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰☠ㄣ〶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㤶✻愠楲ⵡ硥慰摮摥✽慦獬❥㰾灳湡䌠慬獳✽汧灹楨潣汧灹楨潣⵮畭楳❣漠据楬正✽慪慶捳楲瑰樺慴㵢✳㰾猯慰㹮⼼㹡⼼楬㰾楬挠慬獳✽✠㰾⁡牨晥✽吣潃祰‧慤慴琭杯汧㵥琧扡‧楴汴㵥☧ㄣ〷㬵⌦㘱㈶☻ㄣ㐷㬰☠ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠷✻愠楲ⵡ硥慰摮摥✽慦獬❥㰾灳湡䌠慬獳✽汧灹楨潣汧灹楨潣⵮潣祰楲桧⵴慭歲‧湯汣捩㵫樧癡獡牣灩㩴瑪扡㐽㸧⼼灳湡㰾愯㰾氯㹩氼⁩汃獡㵳✧㰾⁡牨晥✽兂牵湡灏楴湯⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧琠瑩敬✽⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶‧摩✽䙡敲づㄱ〰✰㸠猼慰汃獡㵳朧祬桰捩湯朠祬桰捩湯朠祬桰捩湯挭杯㸧⼼灳湡㰾愯㰾氯㹩氼⁩汃獡㵳✧㰾⁡牨晥✽兂牵湡敍畮⹳獡硰‧琠瑩敬✽⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬶⌦㘱㠰✻㸠猼慰汃獡㵳朧祬桰捩湯朠祬桰捩湯琭⵨楬瑳㸧⼼灳湡㰾愯㰾氯㹩⼼汵㰾搯癩㰾楤⁶汃獡㵳琧扡挭湯整瑮㸧搼癩䌠慬獳✽慴ⵢ慰敮映摡⁥‧摩✽瑔硥❴㰾楤⁶摩✽慐敧畑慲❮†汣獡㵳爧睯䐠癩慍湴‧㰾牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洧牡楧㩮〠硰※挠敬牡›潢桴昻湯⵴慦業祬›畑慲呮桡⁡椡灭牯慴瑮※潦瑮猭穩㩥㈠瀵㭸琠硥⵴污杩㩮番瑳晩㭹㸧猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※映湯⵴慦業祬›慓業㭭映湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧樺獵楴祦∻☾ㄣ㠵㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㌹※⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※☱ㄣ〶㬸☠ㄣ㠵㬱⌦㔱㘸☻ㄣ㜵㬶ㄠ⼼灳湡㰾牢⼠㰾牢⼠㰾散瑮牥㰾牢⼠㰾浩⁧汣獡㵳椢杭爭獥潰獮癩≥†牳㵣⸢⼮浩条獥匯潯敲慎敭楐⽣敎偷䝎ㄯ瀮杮•污㵴∢⼠㰾振湥整㹲㰠散瑮牥㰾浩⁧汣獡㵳椢杭爭獥潰獮癩≥†瑳汹㵥眢摩桴㐺〵硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳敢浳⸱湰≧愠瑬∽•㸯⼼散瑮牥‾戼⁲㸯⌦㔱㘷☻ㄣㄶ㬶⌦㔱㜸☻ㄣㄶ㬸⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ〶㬴⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㜰☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬴⌦㔱ㄸ☻ㄣㄶ㬸⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬴⌦㔱ㄸ☻ㄣㄶ㬶⌦㜱〴☻ㄣ〶㬵⌦㘱㘱㰻浩⁧瑳汹㵥眢摩桴㌺瀰㭸敨杩瑨㌺瀰㭸•牳㵣⸢⼮浩条獥䄯敹潎楐⽣敎偷䝎ㄯ瀮杮•污㵴∢⼠‾戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※映湯⵴慦業祬›慔潨慭※映湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧樺獵楴祦∻ㄾⴠ☠睺橮☻ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻睺橮※⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬸⌦㘱㘰☻ㄣ㠵㬳☠ㄣ〶㬷⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻睺橮※⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㠸☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪⼼灳湡㰾牢⼠㰾牢⼠☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬸⌦㔱ㄸ☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬸⌦㔱㌸☻ㄣㄶ㬵☠ㄣ〶㬴⌦㘱㘱☻ㄣ〶㬴⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㜰☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㠵㬵⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬶⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬸⌦㔱㌹☻ㄣㄶ㬴⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㐱☻ㄣ〶㬵⌦㘱㘱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬴椼杭猠祴敬∽楷瑤㩨〳硰栻楥桧㩴〳硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳祁乥偯捩丯睥乐⽇⸲湰≧愠瑬∽•㸯㰠牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洢牡楧㩮〠硰※楤敲瑣潩㩮瑲㭬†潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸琠硥⵴污杩㩮番瑳晩㭹㸢′‭⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠸☻睺橮※⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪☠睺橮☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻睺橮※稦湷㭪⌦㜱㔰☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣ㘶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬳⌦㜱ㄱ☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸※⌦㔱〸☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻睺橮※稦湷㭪⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻睺橮㰻猯慰㹮戼⁲㸯戼⁲㸯⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㔸☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㠱☻ㄣ〶㬵⌦㘱㐱☻ㄣ〶㬶⌦㘱㘱※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㔸☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㘱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬶椼杭猠祴敬∽楷瑤㩨〳硰栻楥桧㩴〳硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳祁乥偯捩丯睥乐⽇⸳湰≧愠瑬∽•㸯㰠牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洢牡楧㩮〠硰※楤敲瑣潩㩮瑲㭬†潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸琠硥⵴污杩㩮番瑳晩㭹㸢″‭稦湷㭪⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠ㄣ〶㬷⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻睺橮※⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㠸☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪⌦㔱㠴㰻猯慰㹮戼⁲㸯戼⁲㸯⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬴⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㘱☻ㄣ〷㬵⌦㘱㘱※⌦㜱〴☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㠰☻ㄣㄶ㬸⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㠵㬳⌦㘱㜱☻ㄣㄶ㬶⌦㜱〴☻ㄣ〶㬶⌦㘱㘱㰻浩⁧瑳汹㵥眢摩桴㌺瀰㭸敨杩瑨㌺瀰㭸•牳㵣⸢⼮浩条獥䄯敹潎楐⽣敎偷䝎㐯瀮杮•污㵴∢⼠‾戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※映湯⵴慦業祬›慓業㭭映湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧樺獵楴祦∻㐾ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬱⌦㔱㘷☻睺橮※⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㘸※⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㔷㰻猯慰㹮戼⁲㸯戼⁲㸯⌦㔱㌷☻ㄣㄶ㬶⌦㜱〴☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬵⌦㜱㔰☻ㄣㄶ㬴☠ㄣ〶㬶⌦㘱㐱☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㠱☻ㄣ㜵㬶⌦㘱㔱☻ㄣ㠵㬳⌦㘱㔱※⌦㘱㠰☻ㄣㄶ㬴⌦㔱㌷☻ㄣㄶ㬶⌦㜱〴☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬵⌦㜱㔰☻ㄣㄶ㬴☠ㄣ〶㬶⌦㘱㐱☻ㄣ㠵㬷⌦㘱㠱☻ㄣ㜵㬸⌦㘱㐱☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㘱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬵椼杭猠祴敬∽楷瑤㩨〳硰栻楥桧㩴〳硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳祁乥偯捩丯睥乐⽇⸵湰≧愠瑬∽•㸯㰠牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洢牡楧㩮〠硰※楤敲瑣潩㩮瑲㭬†潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸琠硥⵴污杩㩮番瑳晩㭹㸢‵‭♛ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬵☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷崻☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸☠睺橮☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪⌦㘱㈶☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻ㄣ〶㬵稦湷㭪☠ㄣ〶㬸☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷※稦湷㭪⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬶稦湷㭪☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㠰※⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪☠ㄣ〶㬵⌦㜱〴☻睺橮☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㜱〴☻ㄣ〶㬵稦湷㭪⼼灳湡㰾牢⼠㰾牢⼠☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻ㄣㄶ㬸⌦㔱㌸☻ㄣㄶ㬶⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬴⌦㔱㔷※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㤸☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㘱☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬵⌦㔱ㄹ☻ㄣㄶ㬴☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬸⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬵⌦㔱㜸☻ㄣㄶ㬸⌦㔱㠷☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㈰☻ㄣㄶ㬶⌦㜱〴☻ㄣ〶㬵⌦㘱㐱㰻浩⁧瑳汹㵥眢摩桴㌺瀰㭸敨杩瑨㌺瀰㭸•牳㵣⸢⼮浩条獥䄯敹潎楐⽣敎偷䝎㘯瀮杮•污㵴∢⼠‾戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※映湯⵴慦業祬›慓業㭭映湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧樺獵楴祦∻㘾ⴠ☠睺橮☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷※稦湷㭪⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵稦湷㭪☠睺橮☻ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸稦湷㭪☠ㄣ〶㬷⌦㔱㌸☻ㄣ㜵㬵⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬸稦湷㭪☠ㄣ〶㬱⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㐵㬸⼼灳湡㰾牢⼠㰾牢⼠☾ㄣ㠵㬹⌦㘱㘱☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬵⌦㔱ㄹ☻ㄣㄶ㬴☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㠵㬴⌦㘱㘱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬴☠ㄣ㜵㬱⌦㘱㐱☻ㄣ〶㬶⌦㘱㠱☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㐱☻ㄣ〶㬵⌦㘱㠱☻ㄣ㜵㬸⌦㘱㐱※⌦㔱㌹☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬴⌦㜱〴☻ㄣㄶ㬸⌦㘱㜰☻ㄣㄶ㬶⌦㘱㔰☻ㄣㄶ㬸☠ㄣ㤵㬴⌦㘱㐱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㠱☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㘱※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㠱☻ㄣ〶㬵⌦㘱㐱☻ㄣ㤵㬴⌦㘱㠱☻ㄣ㤵㬰⌦㘱㔱☻ㄣ〶㬸⌦㔱㘷☻ㄣㄶ㬶☠ㄣ㤵㬳⌦㘱㐱☻ㄣ〶㬴⌦㘱㐱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㠱☻ㄣ〶㬷⌦㘱㘱☻ㄣ〶㬵⌦㘱㠱※⌦㘱㠰☻ㄣㄶ㬴⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬴⌦㔱㔷※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱〹☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㐱☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣㄶ㬷⌦㘱㘱☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㘰☻ㄣㄶ㬴椼杭猠祴敬∽楷瑤㩨〳硰栻楥桧㩴〳硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳祁乥偯捩丯睥乐⽇⸷湰≧愠瑬∽•㸯㰠牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洢牡楧㩮〠硰※楤敲瑣潩㩮瑲㭬†潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸琠硥⵴污杩㩮番瑳晩㭹㸢‷‭⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠睺橮☻ㄣ〷㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬸⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬸⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬳⌦㜱〴☻睺橮☻ㄣ㐵㬸☠ㄣ〶㬶⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㐹☻ㄣ㤵㬰⌦㔱㘷☻睺橮※⌦㔱㠸☻ㄣ㠵㬳⌦㜱ㄱ☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻睺橮※⌦㘱㠰※⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣㄷ㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪⼼灳湡㰾牢⼠㰾牢⼠㰾牢⼠㰾灳湡猠祴敬✽楷瑤㩨〱┰活牡楧㩮〠硰愠瑵㭯搠物捥楴湯氺牴※潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩听桡浯㭡挠敬牡戺瑯⁨昻湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧挺湥整㭲㸧⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷㨠ㄠ⼼灳湡㸠⼼楤㹶愼栠敲㵦䈧畑慲⹮獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮〽䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㜵㬶⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬸⌦㘱㘰※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〸☻ㄣ〶㬵⌦㘱㜰✻椠㵤愧牆敥ㄷ✱†汣獡㵳戧湴戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮†瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬳⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬷⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲佮瑰潩獮愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘷㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡敍畮⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲卮慥捲⹨獡硰倿‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸‧摩✽䙡敲づ㄰✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧㈽䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㌹☻ㄣ㠵㬳‧摩✽䙡敲㍥ㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸㰻愯☾扮灳㰻搯癩㰾楤⁶汃獡㵳琧扡瀭湡⁥慦敤椠捡楴敶‧摩✽楰瑣牵❥㰾楤⁶摩✽慐敧畑慲❮†挠慬獳✽潲⁷楄呶獡楶❲㸠挼湥整㹲椼杭挠慬獳✽浩ⵧ敲灳湯楳敶‧瑳汹㵥洧硡眭摩桴㤺┵琻硥⵴污杩㩮散瑮牥✻†牳㵣栧瑴㩰⼯潍祢湡椮⽲潭楢敬䜯瑥畍瑬䥩⹤獡硰倿潲畤瑣摉㜽☷畍瑬䥩㵤㙂㡅㥆〸㤭䍂ⴶ㌴䐲㠭䑁ⴱ㌸䙁㙂䍁〷䅄‧愠瑬✽⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶†⌦㔱㌹☻ㄣ㜵㬹⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰※⌦㔱ㄹ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷※⌦㜱㔰☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㄰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠷※⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㜵㬵☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※✱⼠㰾牢⼠㰾⁡牨晥✽兂牵湡愮灳㽸♐慔癳物㌽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㠷☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱〹※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔸✻椠㵤愧牆敥ㄹ✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㜵㬸⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㠵㬵⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲佮瑰潩獮愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘷㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡敍畮⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲卮慥捲⹨獡硰倿‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸‧摩✽䙡敲づ㄰✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧㈽䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㌹☻ㄣ㠵㬳‧摩✽䙡敲㍥ㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸㰻愯☾扮灳㰻牢⼠㰾牢⼠㰾灳湡挠慬獳✽祍牦浡❥猠祴敬✽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※汣慥㩲戠瑯㭨潦瑮昭浡汩㩹匠浡浩℠浩潰瑲湡㭴映湯⵴楳敺›㔱硰※整瑸愭楬湧爺杩瑨✻㰾散瑮牥㰾浩⁧汣獡㵳椢杭爭獥潰獮癩≥†牳㵣⸢⼮浩条獥匯潯敲慎敭楐⽣敎偷䝎ㄯ瀮杮•污㵴∢⼠㰾振湥整㹲㰠散瑮牥㰾浩⁧汣獡㵳椢杭爭獥潰獮癩≥†瑳汹㵥眢摩桴㐺〵硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳敢浳⸱湰≧愠瑬∽•㸯⼼散瑮牥‾戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※琠硥⵴污杩㩮楲桧㭴潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢‱‭稦湷㭪⌦㔱㘷☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣ〶㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬵稦湷㭪☠ㄣ㠵㬲⌦㔱㌸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶⌦㔱㌸※⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬸稦湷㭪☠ㄣ〶㬵⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻睺橮㰻牢⼠㰾猯慰㹮戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※整瑸愭楬湧爺杩瑨※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢′‭⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠸☻睺橮※⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪☠睺橮☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻睺橮※稦湷㭪⌦㜱㔰☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣ㘶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬳⌦㜱ㄱ☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸※⌦㔱〸☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻睺橮※稦湷㭪⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻睺橮㰻牢⼠㰾猯慰㹮戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※整瑸愭楬湧爺杩瑨※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢″‭稦湷㭪⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠ㄣ〶㬷⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻睺橮※⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㠸☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪⌦㔱㠴㰻牢⼠㰾猯慰㹮戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※整瑸愭楬湧爺杩瑨※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢‴‭⌦㔱㤸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱ㄸ☻ㄣ㜵㬶稦湷㭪☠ㄣ㠵㬵⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬶☠ㄣ㠵㬰⌦㔱㘸☻ㄣ㜵㬵戼⁲㸯⼼灳湡㰾牢⼠㰾灳湡†瑳汹㵥洢牡楧㩮〠硰※楤敲瑣潩㩮瑲㭬琠硥⵴污杩㩮楲桧㭴映湯⵴楳敺›㔱硰∻㔾ⴠ嬠⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬵⁝⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬶⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬵☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㠰※稦湷㭪⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵稦湷㭪☠ㄣ〶㬵⌦㜱〴☻睺橮☻ㄣ㘶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㔰☻睺橮※⌦㘱㠰※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬶⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬵☠睺橮☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘸☻睺橮※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸☠ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬵⌦㜱〴☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ㐷㬰稦湷㭪⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㔰☻睺橮㰻牢⼠㰾猯慰㹮戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※整瑸愭楬湧爺杩瑨※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢‶‭稦湷㭪⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵☠睺橮☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻睺橮※稦湷㭪⌦㔱㘷☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻睺橮※⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠷☻睺橮※⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠴㰻牢⼠㰾猯慰㹮戼⁲㸯猼慰猠祴敬∽慭杲湩›瀰㭸搠物捥楴湯爺汴※整瑸愭楬湧爺杩瑨※潦瑮猭穩㩥ㄠ瀵㭸㸢‷‭⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠睺橮☻ㄣ〷㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬸⌦㘱㜰☻ㄣ㜵㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬸⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪☠ㄣ㠵㬳⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬳⌦㜱〴☻睺橮☻ㄣ㐵㬸☠ㄣ〶㬶⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㜰☻睺橮※⌦㔱㐹☻ㄣ㤵㬰⌦㔱㘷☻睺橮※⌦㔱㠸☻ㄣ㠵㬳⌦㜱ㄱ☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻睺橮※⌦㘱㠰※⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬷稦湷㭪☠ㄣㄷ㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶稦湷㭪戼⁲㸯⼼灳湡㰾牢⼠㰾猯慰㹮⼼楤㹶⼼楤㹶搼癩䌠慬獳✽慴ⵢ慰敮映摡⁥‧摩✽䵔獵捩㸧猼慰汣獡㵳娧物❑㰾汵椠㵤瀧慬汹獩❴㸠氼㹩愼栠敲㵦栢瑴㩰⼯潍祢湡椮⽲潍楢敬䜯瑥畍瑬䥩⹤獡硰䴿汵楴摉㈽㜵㡃䘰ⴹ㘹ㅆ㐭㝃ⵄ㉂㉆㔭ㅁ䌲䅂㜶䉂≆琠瑩敬∽⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㐰※⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㌸※†⌦㔱㜸☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㐹☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳⌦㜱〴※☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※›∱㸠椼杭猠祴敬∽楷瑤㩨〳硰栻楥桧㩴〳硰∻猠捲∽⸮椯慭敧⽳潶畬敭瀮杮•污㵴☢ㄣ㜵㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬸⌦㜱〴☻ㄣ〶㬴☠ㄣ㜵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬳†☠ㄣ㠵㬷⌦㔱㌹☻ㄣ㠵㬳☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㤵㬴⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬵⌦㔱㌸☻ㄣ㐷㬰†⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷㨠ㄠ•㸯⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㐰※⌦㔱㔷☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㌸※†⌦㔱㜸☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㐹☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳⌦㜱〴※☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※›㰱愯㰾氯㹩⼼汵㰾猯慰㰾⁡牨晥✽兂牵湡灏楴湯⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘷✻椠㵤愧牆敥㄰✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲䵮湥獵愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷✻椠㵤愧牆敥㄰✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㘱㄰☻ㄣ〶㬷⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡敓牡档愮灳㽸❐†琠瑩敬✽⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰✻椠㵤愧牆敥〰ㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲⹮獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☲潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸✻椠㵤愧牆敥ㄳ✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㌹☻ㄣ㠵㬳⼼㹡渦獢㭰⼼楤㹶搼癩䌠慬獳✽慴ⵢ慰敮映摡❥椠㵤吧潃祰㸧猼慰汣獡㵳娧物❑㸠⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㠵㬹⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸㨠㰠牢⼠☾ㄣ〶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬰⌦㘱㘰※⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬶⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰ⴻ☠ㄣ㠵㬰⌦㔱㘸☻ㄣ㘵㬹ㄠⴠ☠ㄣ㠵㬱⌦㔱㘸☻ㄣ㜵㬶ㄠⴠ☠ㄣ㠵㬷⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬵⌦㘱㜰※⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬵⌦㔱㌸※‭⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷ㄠ㰠牢⼠‾⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬴⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㐰※⌦㔱㜸☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴⌦㔱㐹☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳⌦㜱〴ⴻ⌦㔱〷☻ㄣㄶ㬰⌦㘱㜰※⌦㔱㔷☻ㄣㄶ㬰☭ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷☻ㄣ〷㬵⌦㜱〴☻ㄣ〶㬱⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬸䴨㍐
戼⁲㸯☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ〶㬱⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㐷㬰☠ㄣ㐵㬸☠ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬵☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㠵㬲⌦㔱ㄹ※焠牵湡猭浩汰ⵥ湥慨据摥☠ㄣ㐵㬸☠ㄣ〶㬱⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷※⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㤵㬱⌦㘱㜰※戼⁲㸯☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷※⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㌸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ〶㬱⌦㘱㠰☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷※㈠瀵⁸戼⁲㸯☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㠵㬵⌦㜱〴※⌦㔱㠴※⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶†⌦㔱㌹☻ㄣ㜵㬹⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰※⌦㔱ㄹ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㔷※⌦㜱㔰☻ㄣ㐷㬰⌦㘱㄰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠷※⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㐰☻ㄣ㜵㬵⼼灳湡㸠猼慰汣獡㵳娧物❑㰾牢⼠☾ㄣ〶㬵⌦㔱㠸☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㤸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〸☻ㄣ〶㬵⌦㘱㜰※⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵☠ㄣ㜵㬸⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬷⌦㜱〴☻ㄣ㠵㬵㨠㰠牢⼠儾牵湡吠慲獮慬楴湯戼⁲㸯‣丠浡㩥☠ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬵☠ㄣ㘶㬲⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬵戼⁲㸯‣吠慲獮慬潴㩲䄠潢晬穡慂牨浡潰牵戼⁲㸯‣䰠湡畧条㩥倠牥楳湡戼⁲㸯‣䤠㩄映⹡慢牨浡潰牵戼⁲㸯‣䰠獡⁴灕慤整›潎敶扭牥㈠ⰹ㈠㄰㰳牢⼠⌾†潓牵散›慔穮汩渮瑥⼼灳湡㸠戼⁲㸯愼栠敲㵦䈧畑慲佮瑰潩獮愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘷㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡敍畮⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸‧摩✽䙡敲づㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ〶㬱⌦㘱㜰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⼼㹡渦獢㭰愼栠敲㵦䈧畑慲卮慥捲⹨獡硰倿‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸‧摩✽䙡敲づ㄰✱†汣獡㵳戧湴戠湴猭瑢⵮牰浩牡⁹卂浡浩‧潲敬✽畢瑴湯‧瑳汹㵥挧汯牯›䘣䙆䙆❆㸠⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰㰻愯☾扮灳㰻⁡牨晥✽兂牵湡愮灳㽸♐慔癳物㈽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧㈽䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬱⌦㔱ㄸ☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㜵㬶⌦㔱㌹☻ㄣ㠵㬳‧摩✽䙡敲㍥ㄱ‧挠慬獳✽瑢瑢⵮浳戠湴瀭楲慭祲䈠慓業❭爠汯㵥戧瑵潴❮猠祴敬✽潣潬㩲⌠䙆䙆䙆‧☾ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸㰻愯☾扮灳㰻搯癩㰾搯癩㰾搯癩㰾搯癩㰾搯癩㰾浩⁧摩✽敳癲捩❥猠捲㴠✠牧敥⽮敳癲捩⹥湰❧猠祴敬㴠✠潰楳楴湯›楦數㭤琠灯›瀷㭸爠杩瑨㜺┷氻晥㩴㌲‥眻摩桴㌺瀸㭸敨杩瑨㌺瀸㭸‧琠瑩敬✽⌦㘱㔰☻ㄣ〶㬶⌦㘱㠰✻⼠㰾⁡牨晥✽‧椠㵤愧牆敥‧†楴汴㵥☧ㄣ〶㬵⌦㘱㘰☻ㄣ〶㬸㸧⼼㹡愼栠敲㵦✧†摩✽䙡敲卥慥捲❨†琠瑩敬✽⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬰⌦㘱㠰✻㰾愯㰾⁡牨晥✽‧椠㵤愧牆敥畁楤❯†琠瑩敬✽⌦㔱㤸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㠷✻㰾愯㰾⁡牨晥✽兂牵湡灏楴湯⹳獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰☻ㄣ㜵㬸⌦㔱㈸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㘷✻椠㵤愧牆敥✰㸠椼杭椠㵤瀧捩❫猠捲㴠✠牧敥⽮楰正瀮杮‧瑳汹⁥‽搧獩汰祡渺湯㭥潰楳楴湯›楦數㭤琠灯›㜴硰※楲桧㩴㜠┷氻晥㩴㌲‥眻摩桴㌺瀸㭸敨杩瑨㌺瀸㭸‧琠瑩敬✽⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬲⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬶‧㸯⼼㹡愼栠敲㵦䈧畑慲卮慥捲⹨獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☱潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸‧摩✽䙡敲づ✰㸠椼杭椠㵤樧獯潴潪❯猠捲㴠✠牧敥⽮敳牡档⹳湰❧猠祴敬㴠✠楤灳慬㩹潮敮瀻獯瑩潩㩮映硩摥※潴㩰㠠瀷㭸爠杩瑨›㜷㬥敬瑦㈺┳㬠楷瑤㩨㠳硰栻楥桧㩴㠳硰✻†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬰⌦㔱㜸☻ㄣ㜵㬸⌦㔱〸☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴✻⼠㰾愯㰾⁡牨晥✽慪慶捳楲瑰猺畯⡴✩†琠瑩敬✽⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬴⌦㔱㠷✻椠㵤愧潳瑵‧㰾浩⁧摩✽潳瑵‧牳⁣‽朧敲湥愯摵潩潮瀮杮‧瑳汹⁥‽搧獩汰祡渺湯㭥潰楳楴湯›楦數㭤琠灯›㈱瀷㭸爠杩瑨›㜷㬥敬瑦㈺┳㬠楷瑤㩨㠳硰栻楥桧㩴㠳硰✻†楴汴㵥☧ㄣ〶㬲⌦㔱㔸☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㐷☻ㄣ㜵㬸‧㸯⼼㹡愼栠敲㵦䈧畑慲⹮獡硰倿否獡楶㵲☲慒浳㐽䘦湯㵴㐱䘦湯却穩㵥㔲䤦味慲獮ㄽ䜦慨楲㌽☳潇祯㵡☰牔湡汳瑡㵥㈶倦条㵥☲潊敺〽匦潯敲〽䠦穥㵢☰摅浡〽‧†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸✻椠㵤愧牆敥✳㸠椼杭椠㵤氧晥❴猠捲㴠✠牧敥⽮敬瑦瀮杮‧瑳汹㵥搧獩汰祡渺湯㭥潰楳楴湯›楦數㭤琠灯›㘱瀷㭸爠杩瑨›㜷㬥敬瑦㈺┳㬠楷瑤㩨㠳硰栻楥桧㩴㠳硰✻†楴汴㵥☧ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※⌦㔱㘷☻ㄣ㤵㬳⌦㔱㌸✻⼠㰾愯㰾⁡牨晥✽兂牵湡愮灳㽸♐慔癳物㌽刦獡㵭☴潆瑮ㄽ☴潆瑮楓敺㈽☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌳䜦潯慹〽否慲獮慬整㘽☲慐敧ㄽ䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭✰†琠瑩敬✽⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔸☻ㄣ㐷㬰‧摩✽䙡敲㥥‧㰾浩⁧摩✽浩条❹猠捲㴠✠牧敥⽮浩条⹥湰❧猠祴敬✽楤灳慬㩹潮敮瀻獯瑩潩㩮映硩摥※潴㩰㈠㜰硰※楲桧㩴㜠┷氻晥㩴㌲‥眻摩桴㌺瀸㭸敨杩瑨㌺瀸㭸‧琠瑩敬✽⌦㔱㘷☻ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㠷※⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬹⌦㘱㠰☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔸☻ㄣ㐷㬰‧㸯⼼㹡⼼楤㹶猼牣灩⁴祴数㴠∠整瑸樯癡獡牣灩≴㸠਍潤畣敭瑮朮瑥汅浥湥䉴䥹⡤愢牆敥⤢栮敲⁦‽䈢畑慲⹮獡硰儿☽慔癳物〽☲慒浳〽☴潆瑮〽㐱䘦湯却穩㵥㈰☵獉牔湡㵳☱桇牡㵩㌰☳潇祯㵡〰☰牔湡汳瑡㵥㘰∲഻㰊猯牣灩㹴猼牣灩⁴祴数㴠∠整瑸樯癡獡牣灩≴㸠਍慰敧敮瑸㈽഻㰊猯牣灩㹴਍਍਍਍਍਍਍††††††††††††਍††††††††††⼼楤㹶਍††††††††††搼癩挠慬獳∽栠摩敤⵮獸栠摩敤⵮浳†潣⵬獸〭挠汯猭⵭‰潣⵬摭㌭挠汯氭ⵧ″㸢਍††††††††††††਍††††††††††⼼楤㹶਍਍††††††††⼼楤㹶਍਍਍਍††††††⼼楤㹶਍††††††戼⁲㸯਍††††††搼癩挠慬獳∽潲⁷敃瑮牥匠浡浩∠猠祴敬∽汣慥㩲戠瑯㭨㸢਍††††††††愼栠敲㵦⸢⼮慐歩䄯潢瑵獕⹐獡硰•汣獡㵳氢瑩潃瑮捡≴☾ㄣ㠵㬳⌦㔱㔸※⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ〶㬵⌦㔱㔷㰻愯ാ †††††††☠扮灳☻扮灳簻渦獢㭰渦獢㭰愼栠敲㵦⸢⼮慐歩䌯湯慴瑣獕⹐獡硰•汣獡㵳氢瑩潃瑮捡≴☾ㄣ㜵㬸⌦㘱㔰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㜸※⌦㔱㘷☻ㄣ㜵㬵☠ㄣ〶㬵⌦㔱㔷㰻愯☾扮灳☻扮灳簻渦獢㭰渦獢㭰਍††††††††愼栠敲㵦⸧⼮慐歩儯敵瑳潩獮摁⹤獡硰唿䱒⸽⼮慐歩䈯畑慲⹮獡硰倦摉ㄽ㤵‧汣獡㵳氧瑩潃瑮捡❴☾ㄣ〶㬶⌦㔱㈹☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㈸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬷⌦㜱〴㰻愯ാ ††††††††਍††††††⼼楤㹶਍††††††਍††††††搼癩挠慬獳∽潲⁷敃瑮牥匠浡浩∠ാ †††††††㰠⁡牨晥∽慪慶捳楲瑰琺灯畆据楴湯⤨∻ാ †††††††††㰠浩⁧汣獡㵳瀢摡慭杲∰猠捲∽⸮椯慭敧⽳灕瀮杮•㸯⼼㹡਍††††††††愼栠敲㵦樢癡獡牣灩㩴牰湩䑴癩⤨∻ാ †††††††††㰠浩⁧汣獡㵳瀢摡慭杲∰猠捲∽⸮椯慭敧⽳牐湩⹴湰≧⼠㰾愯ാ †††††††㰠⁡牨晥✽⸮䴯楡⽮慎䱶湩⹫獡硰吿灹䥥㵤☲楔汴㵥⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※☱剕㵌瑨灴⼺洯扯慹⹮物倯楡⽫兂牵湡愮灳㽸塐塘浡㭰慔癳物㔽塘慘灭刻獡㵭場塘浡㭰潆瑮㌽塘慘灭䘻湯却穩㵥㔲塘慘灭䤻味慲獮ㄽ塘慘灭䜻慨楲㌽堳塘浡㭰潇祯㵡堰塘浡㭰牔湡汳瑡㵥㈶塘慘灭倻条㵥㔵堳塘浡㭰潊敺〽塘慘灭医潯敲〽塘慘灭䠻穥㵢堰塘浡㭰摅浡〽‧楴汴㵥☧ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴☠ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬴⌦㜱ㄱ☻ㄣ㠵㬵⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬵‧慤慴琭杯汧㵥琧潯瑬灩‧慤慴瀭慬散敭瑮✽潢瑴浯‧慴杲瑥✽扟慬歮㸧椼杭猠捲✽⸮椯慭敧⽳敔敬牧浡⹎湰❧⼠㰾愯㰾⁡牨晥✽⸮䴯楡⽮慎䱶湩⹫獡硰吿灹䥥㵤☳楔汴㵥⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※☱剕㵌瑨灴⼺洯扯慹⹮物倯楡⽫兂牵湡愮灳㽸塐塘浡㭰慔癳物㔽塘慘灭刻獡㵭場塘浡㭰潆瑮㌽塘慘灭䘻湯却穩㵥㔲塘慘灭䤻味慲獮ㄽ塘慘灭䜻慨楲㌽堳塘浡㭰潇祯㵡堰塘浡㭰牔湡汳瑡㵥㈶塘慘灭倻条㵥㔵堳塘浡㭰潊敺〽塘慘灭医潯敲〽塘慘灭䠻穥㵢堰塘浡㭰摅浡〽‧楴汴㵥☧ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴☠ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰※⌦㘱㠰☻ㄣ㜵㬵⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬷☠ㄣ㜵㬵⌦㘱㈶✻搠瑡ⵡ潴杧敬✽潴汯楴❰搠瑡ⵡ汰捡浥湥㵴戧瑯潴❭琠牡敧㵴弧汢湡❫㰾浩⁧牳㵣⸧⼮浩条獥眯慨獴灡⹰湰❧⼠㰾愯㰾⁡牨晥✽⸮䴯楡⽮慎䱶湩⹫獡硰吿灹䥥㵤☴楔汴㵥⌦㘱㈰☻ㄣ㠵㬵⌦㔱〷☻ㄣ〶㬶☠ㄣ㜵㬸⌦㔱㘷☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬶‭⌦㔱〸☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㤶※‱‭⌦㔱ㄸ☻ㄣ㠵㬶⌦㔱㘷※‱‭⌦㔱㜸☻ㄣ〶㬸⌦㔱㔸☻ㄣ〶㬷☠ㄣ㠵㬱⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬳ⴠ☠ㄣ㠵㬹⌦㘱㄰☻ㄣ㠵㬱⌦㘱㜰※☱剕㵌瑨灴⼺洯扯慹⹮物倯楡⽫兂牵湡愮灳㽸塐塘浡㭰慔癳物㔽塘慘灭刻獡㵭場塘浡㭰潆瑮㌽塘慘灭䘻湯却穩㵥㔲塘慘灭䤻味慲獮ㄽ塘慘灭䜻慨楲㌽堳塘浡㭰潇祯㵡堰塘浡㭰牔湡汳瑡㵥㈶塘慘灭倻条㵥㔵堳塘浡㭰潊敺〽塘慘灭医潯敲〽塘慘灭䠻穥㵢堰塘浡㭰摅浡〽‧楴汴㵥☧ㄣ㜵㬵⌦㔱㔸☻ㄣ㠵㬷⌦㔱㔷☻ㄣ〶㬴☠ㄣ㜵㬶⌦㘱㜰※⌦㔱㠷☻ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㐷㬰⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵‧慤慴琭杯汧㵥琧潯瑬灩‧慤慴瀭慬散敭瑮✽潢瑴浯‧慴杲瑥✽扟慬歮㸧椼杭猠捲✽⸮椯慭敧⽳睴瑩整⹲湰❧⼠㰾愯ാ †††††㰠搯癩ാ †††††ഠ †††††㰠楤⁶汣獡㵳爢睯†祍畡潴†•慤慴爭汯㵥昢潯整≲ാഊ †††††††㰠楤⁶汣獡㵳•潣⵬獸㘭琠硥⵴楲桧⁴㸢਍††††††††††⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬱⌦㔱㠷☻ㄣ㠵㬵☠ㄣ㠵㬲⌦㔱㌸☻ㄣ〶㬵⌦㔱㔷☻ㄣ㜵㬸☠ㄣ〶㬸⌦㜱〴☻ㄣ㠶㬸⌦㘱㜰※⌦㔱㠷☻ㄣ㜵㬶⌦㜱〴☻ㄣ㜵㬵⌦㘱㘰※਍††††††††⼼楤㹶਍††††††††搼癩挠慬獳∽潣⵬獸㘭琠硥⵴敬瑦㸢਍††††††††††⌦㘱㔰☻ㄣ㠵㬵愼栠敲㵦樢癡獡牣灩㩴牰湩䑴癩⤨∻☾ㄣ㜵㬵⼼㹡⌦㔱〸☻ㄣ㤵㬳⌦㘱㜰㨻਍††††††††††ⰱ㤹ⰵ㈰ⰱ㘱റ †††††††㰠搯癩ാഊ †††††㰠搯癩ാഊഊ †††㰠搯癩ാഊ †㰠是牯㹭਍਍††਍††猼牣灩⁴牳㵣栢瑴獰⼺振摯⹥煪敵祲挮浯樯畱牥⵹⸳⸲⸱業⹮獪㸢⼼捳楲瑰ാ †ഠ †ഠഊ †ഠ †㰠捳楲瑰猠捲∽⸮樯⽳煪敵祲甭⹩業⹮獪㸢⼼捳楲瑰ാ †ഠ †㰠捳楲瑰猠捲∽⸮匯牣灩獴樯畱牥⹹潭楢敬ㄭ㐮㔮洮湩樮≳㰾猯牣灩㹴਍਍††਍††猼牣灩⁴牳㵣⸢⼮獪⸳⼴潢瑯瑳慲⹰業⹮獪㸢⼼捳楲瑰ാ †㰠捳楲瑰猠捲∽瑨灴㩳⼯摣⹮慤慴慴汢獥渮瑥ㄯㄮ⸰〲樯⽳煪敵祲搮瑡呡扡敬⹳業⹮獪㸢⼼捳楲瑰ാഊഊ †㰠ⴡ‭潇杯敬䄠慮祬楴獣ⴠ㸭਍††਍††ℼⴭ䔠摮䜠潯汧⁥湁污瑹捩⁳ⴭാഊഊ †㰠ⴡ‭汇扯污猠瑩⁥慴⁧木慴⹧獪
‭潇杯敬䄠慮祬楴獣ⴠ㸭਍††猼牣灩⁴獡湹⁣牳㵣栢瑴獰⼺眯睷朮潯汧瑥条慭慮敧⹲潣⽭瑧条樯㽳摩唽ⵁ〹㔶㘰㌸ㄭ㸢⼼捳楲瑰ാ †㰠捳楲瑰ാ †††眠湩潤⹷慤慴慌敹⁲‽楷摮睯搮瑡䱡祡牥簠⁼嵛഻ †††映湵瑣潩瑧条⤨笠搠瑡䱡祡牥瀮獵⡨牡畧敭瑮⥳※ൽ †††朠慴⡧樧❳‬敮⁷慄整⤨㬩਍਍††††瑧条✨潣普杩Ⱗ✠䅕㤭㘰〵㠶ⴳ✱㬩਍਍††⼼捳楲瑰ാ †ഠ †ഠഊഊഊ †㰠捳楲瑰琠灹㵥琧硥⽴慪慶捳楲瑰㸧਍਍††††⠤潤畣敭瑮⸩敲摡⡹畦据楴湯⠠
ൻഊ †††††瘠牡愠摵潩഻ †††††瘠牡瀠慬汹獩㭴਍††††††慶⁲牴捡獫഻ †††††瘠牡挠牵敲瑮഻ †††††椠楮⡴㬩਍††††††畦据楴湯椠楮⡴
ൻ †††††††挠牵敲瑮㴠〠഻ †††††††愠摵潩㴠␠✨畡楤❯㬩਍††††††††汰祡楬瑳㴠␠✨瀣慬汹獩❴㬩਍††††††††牴捡獫㴠瀠慬汹獩⹴楦摮✨楬愠⤧഻ †††††††氠湥㴠琠慲正⹳敬杮桴ⴠㄠ഻ †††††††⼠愯摵潩せ⹝潶畬敭㴠⸠〱഻ †††††††瀠慬汹獩⹴楦摮✨❡⸩汣捩⡫畦据楴湯⠠⥥笠਍††††††††††⹥牰癥湥䑴晥畡瑬⤨഻ †††††††††氠湩‽⠤桴獩㬩਍††††††††††畣牲湥⁴‽楬歮瀮牡湥⡴⸩湩敤⡸㬩਍††††††††††畲⡮楬歮‬畡楤孯崰㬩਍††††††††⥽഻ †††††††⼠愯摵潩せ⹝摡䕤敶瑮楌瑳湥牥✨湥敤❤‬畦据楴湯⠠⥥笠਍††††††††楢摮癅湥⡴畡楤孯崰‬攧摮摥Ⱗ映湵瑣潩攨
ൻ †††††††††挠牵敲瑮⬫഻ †††††††††椠⁦挨牵敲瑮㴠‽敬‫⤱笠਍††††††††††††潤畣敭瑮氮捯瑡潩⹮牨晥㴠搠捯浵湥⹴敧䕴敬敭瑮祂摉∨䙡敲≥⸩牨晥⬠∠倦条㵥•‫慰敧敮瑸⬠∠䨦穯㵥☰潓牯㵥☰效扺〽䔦慤㵭∱഻ †††††††††素攠獬⁥ൻ †††††††††††氠湩‽汰祡楬瑳昮湩⡤愧⤧捛牵敲瑮㭝਍††††††††††††畲⡮⠤楬歮Ⱙ愠摵潩せ⥝഻ †††††††††素਍††††††††⥽഻ †††††素਍਍††††††畦据楴湯戠湩䕤敶瑮攨ⱬ攠敶瑮慎敭‬癥湥䡴湡汤牥
ൻ †††††††椠⁦攨⹬摡䕤敶瑮楌瑳湥牥
ൻ †††††††††攠⹬摡䕤敶瑮楌瑳湥牥攨敶瑮慎敭‬癥湥䡴湡汤牥‬慦獬⥥഻ †††††††素攠獬⁥晩⠠汥愮瑴捡䕨敶瑮
ൻ †††††††††攠⹬瑡慴档癅湥⡴漧❮⬠攠敶瑮慎敭‬癥湥䡴湡汤牥㬩਍††††††††ൽ †††††素਍††††††⼯⸠⸮਍††††††楢摮癅湥⡴潤畣敭瑮朮瑥汅浥湥䉴䥹⡤洧䕹敬敭瑮⤧‬挧楬正Ⱗ映湵瑣潩⤨笠਍††††††††污牥⡴攧敬敭瑮挠楬正摥⤧഻ †††††素㬩਍਍਍਍਍††††††畦据楴湯爠湵氨湩Ⱬ瀠慬敹⥲笠਍††††††††汰祡牥献捲㴠氠湩⹫瑡牴✨牨晥⤧഻ †††††††瀠牡㴠氠湩⹫慰敲瑮⤨഻ †††††††瀠牡愮摤汃獡⡳愧瑣癩❥⸩楳汢湩獧⤨爮浥癯䍥慬獳✨捡楴敶⤧഻ †††††††愠摵潩せ⹝潬摡⤨഻ †††††††愠摵潩せ⹝汰祡⤨഻ †††††素਍††††⥽഻ഊ ††਍††††畦据楴湯猠畯⡴
ൻ †††††愠摵潩㴠␠✨畡楤❯㬩਍਍਍਍††††††晩⠠畡楤孯崰搮牵瑡潩‾‰☦℠畡楤孯崰瀮畡敳⥤笠਍਍††††††††畡楤孯崰瀮畡敳⤨഻ †††††††⼠愯摵潩せ⹝畣牲湥呴浩⁥‽㬰਍††††††††潤畣敭瑮朮瑥汅浥湥䉴䥹⡤猧畯❴⸩牳⁣‽朢敲湥愯摵潩潮瀮杮ഢ ††††⼯汰祡牥献捲㴠✠㬧਍††††††††⼯楬歮椮湮牥呈䱍㴠✠汐祡㬧਍††††††††⼯畡楤孯崰獟慴整㴠〠഻ഊ †††††素攠獬⁥ൻഊ †††††††愠摵潩せ⹝汰祡⤨഻ †††††††搠捯浵湥⹴敧䕴敬敭瑮祂摉✨潳瑵⤧献捲㴠朢敲湥愯摵潩瀮杮ഢഊ †††††素਍਍਍†††††਍਍††††ൽഊ †††⼠瘯牡戠摯⁹‽潤畣敭瑮戮摯ⱹ਍††††⼯††瑨汭㴠搠捯浵湥⹴潤畣敭瑮汅浥湥㭴਍਍††††⼯慶⁲敨杩瑨㴠䴠瑡⹨慭⡸潢祤献牣汯䡬楥桧ⱴ戠摯⹹景獦瑥效杩瑨ബ †††⼠ †栠浴⹬汣敩瑮效杩瑨‬瑨汭献牣汯䡬楥桧ⱴ栠浴⹬景獦瑥效杩瑨㬩਍਍਍††††⼯⠤⌢瑢㉮⤢挮楬正昨湵瑣潩⤨笠਍††††⼯††⠤栧浴ⱬ戠摯⁹⤧愮楮慭整笨਍††††⼯††††捳潲汬潔㩰栠楥桧⁴‪⸰㌳਍††††⼯††ⱽ〵〰㬩਍††††⼯⥽഻ഊ †††⼠␯∨戣湴∳⸩汣捩⡫畦据楴湯⠠
ൻ †††⼠ †␠✨瑨汭‬潢祤✠⸩湡浩瑡⡥ൻ †††††††ഠ †††⼠ †††猠牣汯呬灯›敨杩瑨⨠〠㘮ശ †††⼠ †素‬〲〰㬩਍††††⼯⥽഻ഊ †㰠猯牣灩㹴਍਍਍਍਍⼼潢祤ാ㰊栯浴㹬਍਍਍

سوره جمعه از سوره های مدنی قران کریم می باشد که جزء بیست و هشتم و شصت و دومین سوره واقع شده است . این سوره دارای ۱۱ آیه ؛ ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حروف است .

محتوای سوره جمعه

در سوره جمعه خدا به اهمیت خواندن نماز جمعه اشاره کرده است و همچنین بیان شده است که در هنگام نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنید . زیرا در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در هنگامی که پیامبر مشغول خواندن خطبه نماز جمعه بود عده ای نماز را رها کردند و به سراغ خرید و فروش رفتند و به همین دلیل به این مورد اشاره شده است .

تنها عده کمی در کنار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ماندند که آنها امیرالمومنین علی علیه السلام ، امام حسن علیه السلام ، امام حسین علیه السلام ، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیه ، سلمان ، ابوذر ، صهیب و مقداد بودند .

آیات مشهور سوره جمعه

معنی کلمات سوره جمعه

آیه ۵ اشاره به حمل کنندگان تورات شده است .

آیه ۹ که اشاره به حکم خواندن نماز جمعه شده است .

فضیلت خواندن سوره جمعه

هر کس هر شب جمعه سوره جمعه را تلاوت کند کفاره گناهان بین دو جمعه آن شخص خواهد بود .

سوره جمعه به همراه ترجمه فارسی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خداوند رحمتگر مهربان

یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ﴿۱﴾

آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است‏ خدایی را که پادشاه پاک ارجمند فرزانه است تسبیح می‏ گویند (۱)

هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَهَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ ﴿۲﴾

اوست آن کس که در میان بی‏ سوادان فرستاده‏ ای از خودشان برانگیخت تا آیات او را بر آنان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت بدیشان بیاموزد و [آنان] قطعا پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند (۲)

وَآخَرِینَ مِنْهُمْ لَمَّا یَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿۳﴾

و [نیز بر جماعتهایی] دیگر از ایشان که هنوز به آنها نپیوسته‏ اند و اوست ارجمند سنجیده‏ کار (۳)

ذَلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُوْتِیهِ مَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ ﴿۴﴾

این فضل خداست آن را به هر که بخواهد عطا می ‏کند و خدا دارای فضل بسیار است (۴)

مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاهَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ ﴿۵﴾

مثل کسانی که [عمل به] تورات بر آنان بار شد [و بدان مکلف گردیدند] آنگاه آن را به کار نبستند همچون مثل خری است که کتابهایی را برپشت می ‏کشد [وه] چه زشت است وصف آن قومی که آیات خدا را به دروغ گرفتند و خدا مردم ستمگر را راه نمی ‏نماید (۵)

قُلْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿۶﴾

بگو ای کسانی که یهودی شده‏ اید اگر پندارید که شما دوستان خدایید نه مردم دیگر پس اگر راست می‏ گویید درخواست مرگ کنید (۶)

وَلَا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ ﴿۷﴾

ولی هرگز آن را به سبب آنچه از پیش به دست ‏خویش کرده‏ اند آرزو نخواهند کرد و خدا به [حال] ستمگران داناست (۷)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِی تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَی عَالِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۸﴾

بگو آن مرگی که از آن می‏ گریزید قطعا به سر وقت‏ شما می ‏آید آنگاه به سوی دانای نهان و آشکار بازگردانیده خواهید شد و به آنچه [در روی زمین] میکردید آگاهتان خواهد کرد (۸)

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَاهِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلَی ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿۹﴾

ای کسانی که ایمان آورده‏ اید چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید اگر بدانید این برای شما بهتر است (۹)

فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَاهُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۱۰﴾

و چون نماز گزارده شد در [روی] زمین پراکنده گردید و فضل خدا را جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید باشد که شما رستگار گردید (۱۰)

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَهً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَهِ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ ﴿۱۱﴾

و چون داد و ستد یا سرگرمیی ببینند به سوی آن روی‏آور می ‏شوند و تو را در حالی که ایستاده‏ ای ترک می کنند بگو آنچه نزد خداست از سرگرمی و از داد و ستد بهتر است و خدا بهترین روزی دهندگان است (۱۱)

کلیه حقوق این سایت محفوظ و مربوط به سلام نو است

سوره جمعه شصت و دومین سوره و از سوره‌های مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به مسلمانان دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند.

آیه پنجم درباره حمل‌کنندگان تورات و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.

نامگذاری

این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) می‌نامند؛[۱] چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان می‌کند.[۲]

محل و ترتیب نزول

معنی کلمات سوره جمعه

سوره جمعه جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.[۳]

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره جمعه ۱۱ آیه، ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مُفَصّلاتِ (دارای آیات کوچک و متعدد) و از سوره‌های مُسَبّحات است که با تسبیح خدا آغاز می‏‌شوند.[۴] این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند[۵] که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.[۶][یادداشت ۱]

به اعتقاد علامه طباطبایی سوره جمعه مسلمانان را برمی‌انگیزد که به نماز جمعه اهمیت دهند و مقدمات به پا داشتن آن را فراهم کنند؛ چون نماز جمعه از شعائر بزرگ خداست که بزرگ‌داشتن آن هم دنیای مردم و هم آخرتشان را اصلاح می‌کند.[۷] سوره جمعه با تسبیح خداوند آغاز می‌شود و بیان می‌کند خداوند در میان مردمی اُمّی، پیامبری مبعوث کرده تا آنان را با اخلاق پاک تزکیه کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد.[۸]

ملاصدرا در تفسیر سوره جمعه آورده است این سوره دربردارنده ارکان مقاصد ایمان و اصول و حقایق عرفانی است و از معرفت خداوند، حقیقت آغاز و انجام، کیفیت برانگیختگی، ارسال پیامبران، آموزش، فروفرستادن کتاب و هدایت خردها سخن می‌گوید.[۹]

رها کردن خرید و فروش وقتی بانگ نماز جمعه بلند می‌شود و شتافتن به سوی ذکر خدا و سرزنش کسانی که در هنگام خطبه نماز جمعه پیامبر(ص) به سراغ خرید و فروش رفتند از موضوعات مهم آخرین آیات این سوره است.[۱۰]

از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه می‌خواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً…: و چون داد و ستد يا سرگرمی‌ای ببينند، به سوى آن روى‌ می‌آروند و تو را در حالى كه ايستاده‌اى ترک مى‌کنند».[۱۲]

در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان می‌رفتند، آتش آنان را فرا می‌گرفت.[۱۳] گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابی‌طالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.[۱۴]

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَ‌اةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ‌ يَحْمِلُ أَسْفَاراً﴿۵﴾» (ترجمه: مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»)

این آیه از مَثَل‌های قرآنی درباره یهودیان زمان پیامبر(ص) است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، به دین اسلام نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.[۱۵] در برخی روایات آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین قرآن به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.[۱۶]

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۹﴾» (ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.»)

عده‌ای از فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به این آیه و احادیث متعددی[۱۷] استناد کرده‌اند.[۱۸] البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.[۱۹] اقامه نماز جمعه در دوره غیبت امام معصوم حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را حرام، عده‌ای آن را واجب تعیینی و برخی دیگر آن را واجب تخییری دانسته‌اند.[۲۰] بنابر نظر فقیهانی که نماز جمعه را در زمان غیبت امام زمان، واجب تعیینی نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از اذان جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.[۲۱]

آیات نهم تا یازدهم سوره جمعه جزو آیات الاحکام نیز دانسته شده است.[۲۲]

در فضیلت تلاوت سوره جمعه آمده است خداوند به تلاوت‌کننده سوره جمعه، به ازای هر کسی که به نماز جمعه می‌آید یا نمی‌آید، ده حسنه پاداش می‌دهد.[۲۳] یا اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعه او خواهد بود.[۲۴] همچنین آمده است قرائت سوره جمعه و منافقون در نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه مستحب است.[۲۵] در خواص این سوره نیز نقل شده است وسوسه شیطان و ترس را انسان دور می‌کند.[۲۶]

سوره جمعه یا بخش‌هایی از آن به صورت کتیبه و کاشیکاری در بناهایی مذهبی ـ تاریخی خطاطی شده است؛ برای مثال در حرم امام رضا(ع) کتیبه‌ای وجود دارد که سوره جمعه به خط ثلث علیرضا عباسی بر آن نوشته شده است[۲۷] یا در حرم حضرت معصومه(س) این سوره بر کتیبه‌ای در رواق و گنبد شاه‎عباس دوم نقش بسته است.[۲۸] همچنین این سوره بر کاشی‌کاری‌های مسجد جمکران،[۲۹] آرامگاه امامزاده اسحاق بن موسی[۳۰] و بقعه پیغمبریه[۳۱] دیده می‌شود.

سوره جمعه

١.فاتحه
٢.بقره
٣.آل‌عمران
٤.نساء
٥.مائده
٦.انعام
٧.اعراف
٨.انفال
٩.توبه
١٠.یونس
١١.هود
١٢.یوسف
١٣.رعد
١٤.ابراهیم
١٥.حجر
١٦.نحل
١٧.اسراء
١٨.کهف
١٩.مریم
٢٠.طه
٢١.انبیاء
٢٢.حج
٢٣.مؤمنون
٢٤.نور
٢٥.فرقان
٢٦.شعراء
٢٧.نمل
٢٨.قصص
٢٩.عنکبوت
٣٠.روم
٣١.لقمان
٣٢.سجده
٣٣.احزاب
٣٤.سبأ
٣٥.فاطر
٣٦.یس
٣٧.صافات
٣٨.ص
٣٩.زمر
٤٠.غافر
٤١.فصلت
٤٢.شوری
٤٣.زخرف
٤٤.دخان
٤٥.جاثیه
٤٦.احقاف
٤٧.محمد
٤٨.فتح
٤٩.حجرات
٥٠.ق
٥١.ذاریات
٥٢.طور
٥٣.نجم
٥٤.قمر
٥٥.الرحمن
٥٦.واقعه
٥٧.حدید
٥٨.مجادله
٥٩.حشر
٦٠.ممتحنه
٦١.صف
٦٢.جمعه
٦٣.منافقون
٦٤.تغابن
٦٥.طلاق
٦٦.تحریم
٦٧.ملک
٦٨.قلم
٦٩.حاقه
٧٠.معارج
٧١.نوح
٧٢.جن
٧٣.مزمل
٧٤.مدثر
٧٥.قیامه
٧٦.انسان
٧٧.مرسلات
٧٨.نبأ
٧٩.نازعات
٨٠.عبس
٨١.تکویر
٨٢.انفطار
٨٣.مطففین
٨٤.انشقاق
٨٥.بروج
٨٦.طارق
٨٧.اعلی
٨٨.غاشیه
٨٩.فجر
٩٠.بلد
٩١.شمس
٩٢.لیل
٩٣.ضحی
٩٤.شرح
٩٥.تین
٩٦.علق
٩٧.قدر
٩٨.بینه
٩٩.زلزله
١٠٠.عادیات
١٠١.قارعه
١٠٢.تکاثر
١٠٣.عصر
١٠٤.همزه
١٠٥.فیل
١٠٦.قریش
١٠٧.ماعون
١٠٨.کوثر
١٠٩.کافرون
١١٠.نصر
١١١.مسد
١١٢.اخلاص
١١٣.فلق
١١٤.ناس

علاوه بر اینکه تفسیر سوره جمعه در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند، از جمله:

سوره جمعه شصت و دومین سوره و از سوره‌های مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به مسلمانان دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند.

آیه پنجم درباره حمل‌کنندگان تورات و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.

نامگذاری

این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) می‌نامند؛[۱] چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان می‌کند.[۲]

محل و ترتیب نزول

معنی کلمات سوره جمعه

سوره جمعه جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.[۳]

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره جمعه ۱۱ آیه، ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مُفَصّلاتِ (دارای آیات کوچک و متعدد) و از سوره‌های مُسَبّحات است که با تسبیح خدا آغاز می‏‌شوند.[۴] این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند[۵] که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.[۶][یادداشت ۱]

به اعتقاد علامه طباطبایی سوره جمعه مسلمانان را برمی‌انگیزد که به نماز جمعه اهمیت دهند و مقدمات به پا داشتن آن را فراهم کنند؛ چون نماز جمعه از شعائر بزرگ خداست که بزرگ‌داشتن آن هم دنیای مردم و هم آخرتشان را اصلاح می‌کند.[۷] سوره جمعه با تسبیح خداوند آغاز می‌شود و بیان می‌کند خداوند در میان مردمی اُمّی، پیامبری مبعوث کرده تا آنان را با اخلاق پاک تزکیه کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد.[۸]

ملاصدرا در تفسیر سوره جمعه آورده است این سوره دربردارنده ارکان مقاصد ایمان و اصول و حقایق عرفانی است و از معرفت خداوند، حقیقت آغاز و انجام، کیفیت برانگیختگی، ارسال پیامبران، آموزش، فروفرستادن کتاب و هدایت خردها سخن می‌گوید.[۹]

رها کردن خرید و فروش وقتی بانگ نماز جمعه بلند می‌شود و شتافتن به سوی ذکر خدا و سرزنش کسانی که در هنگام خطبه نماز جمعه پیامبر(ص) به سراغ خرید و فروش رفتند از موضوعات مهم آخرین آیات این سوره است.[۱۰]

از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه می‌خواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً…: و چون داد و ستد يا سرگرمی‌ای ببينند، به سوى آن روى‌ می‌آروند و تو را در حالى كه ايستاده‌اى ترک مى‌کنند».[۱۲]

در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان می‌رفتند، آتش آنان را فرا می‌گرفت.[۱۳] گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابی‌طالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.[۱۴]

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَ‌اةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ‌ يَحْمِلُ أَسْفَاراً﴿۵﴾» (ترجمه: مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»)

این آیه از مَثَل‌های قرآنی درباره یهودیان زمان پیامبر(ص) است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، به دین اسلام نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.[۱۵] در برخی روایات آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین قرآن به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.[۱۶]

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۹﴾» (ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.»)

عده‌ای از فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به این آیه و احادیث متعددی[۱۷] استناد کرده‌اند.[۱۸] البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.[۱۹] اقامه نماز جمعه در دوره غیبت امام معصوم حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را حرام، عده‌ای آن را واجب تعیینی و برخی دیگر آن را واجب تخییری دانسته‌اند.[۲۰] بنابر نظر فقیهانی که نماز جمعه را در زمان غیبت امام زمان، واجب تعیینی نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از اذان جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.[۲۱]

آیات نهم تا یازدهم سوره جمعه جزو آیات الاحکام نیز دانسته شده است.[۲۲]

در فضیلت تلاوت سوره جمعه آمده است خداوند به تلاوت‌کننده سوره جمعه، به ازای هر کسی که به نماز جمعه می‌آید یا نمی‌آید، ده حسنه پاداش می‌دهد.[۲۳] یا اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعه او خواهد بود.[۲۴] همچنین آمده است قرائت سوره جمعه و منافقون در نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه مستحب است.[۲۵] در خواص این سوره نیز نقل شده است وسوسه شیطان و ترس را انسان دور می‌کند.[۲۶]

سوره جمعه یا بخش‌هایی از آن به صورت کتیبه و کاشیکاری در بناهایی مذهبی ـ تاریخی خطاطی شده است؛ برای مثال در حرم امام رضا(ع) کتیبه‌ای وجود دارد که سوره جمعه به خط ثلث علیرضا عباسی بر آن نوشته شده است[۲۷] یا در حرم حضرت معصومه(س) این سوره بر کتیبه‌ای در رواق و گنبد شاه‎عباس دوم نقش بسته است.[۲۸] همچنین این سوره بر کاشی‌کاری‌های مسجد جمکران،[۲۹] آرامگاه امامزاده اسحاق بن موسی[۳۰] و بقعه پیغمبریه[۳۱] دیده می‌شود.

سوره جمعه

١.فاتحه
٢.بقره
٣.آل‌عمران
٤.نساء
٥.مائده
٦.انعام
٧.اعراف
٨.انفال
٩.توبه
١٠.یونس
١١.هود
١٢.یوسف
١٣.رعد
١٤.ابراهیم
١٥.حجر
١٦.نحل
١٧.اسراء
١٨.کهف
١٩.مریم
٢٠.طه
٢١.انبیاء
٢٢.حج
٢٣.مؤمنون
٢٤.نور
٢٥.فرقان
٢٦.شعراء
٢٧.نمل
٢٨.قصص
٢٩.عنکبوت
٣٠.روم
٣١.لقمان
٣٢.سجده
٣٣.احزاب
٣٤.سبأ
٣٥.فاطر
٣٦.یس
٣٧.صافات
٣٨.ص
٣٩.زمر
٤٠.غافر
٤١.فصلت
٤٢.شوری
٤٣.زخرف
٤٤.دخان
٤٥.جاثیه
٤٦.احقاف
٤٧.محمد
٤٨.فتح
٤٩.حجرات
٥٠.ق
٥١.ذاریات
٥٢.طور
٥٣.نجم
٥٤.قمر
٥٥.الرحمن
٥٦.واقعه
٥٧.حدید
٥٨.مجادله
٥٩.حشر
٦٠.ممتحنه
٦١.صف
٦٢.جمعه
٦٣.منافقون
٦٤.تغابن
٦٥.طلاق
٦٦.تحریم
٦٧.ملک
٦٨.قلم
٦٩.حاقه
٧٠.معارج
٧١.نوح
٧٢.جن
٧٣.مزمل
٧٤.مدثر
٧٥.قیامه
٧٦.انسان
٧٧.مرسلات
٧٨.نبأ
٧٩.نازعات
٨٠.عبس
٨١.تکویر
٨٢.انفطار
٨٣.مطففین
٨٤.انشقاق
٨٥.بروج
٨٦.طارق
٨٧.اعلی
٨٨.غاشیه
٨٩.فجر
٩٠.بلد
٩١.شمس
٩٢.لیل
٩٣.ضحی
٩٤.شرح
٩٥.تین
٩٦.علق
٩٧.قدر
٩٨.بینه
٩٩.زلزله
١٠٠.عادیات
١٠١.قارعه
١٠٢.تکاثر
١٠٣.عصر
١٠٤.همزه
١٠٥.فیل
١٠٦.قریش
١٠٧.ماعون
١٠٨.کوثر
١٠٩.کافرون
١١٠.نصر
١١١.مسد
١١٢.اخلاص
١١٣.فلق
١١٤.ناس

علاوه بر اینکه تفسیر سوره جمعه در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند، از جمله:

سوره جمعه شصت و دومین سوره و از سوره‌های مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به مسلمانان دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند.

آیه پنجم درباره حمل‌کنندگان تورات و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.

نامگذاری

این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) می‌نامند؛[۱] چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان می‌کند.[۲]

محل و ترتیب نزول

معنی کلمات سوره جمعه

سوره جمعه جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.[۳]

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره جمعه ۱۱ آیه، ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مُفَصّلاتِ (دارای آیات کوچک و متعدد) و از سوره‌های مُسَبّحات است که با تسبیح خدا آغاز می‏‌شوند.[۴] این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند[۵] که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.[۶][یادداشت ۱]

به اعتقاد علامه طباطبایی سوره جمعه مسلمانان را برمی‌انگیزد که به نماز جمعه اهمیت دهند و مقدمات به پا داشتن آن را فراهم کنند؛ چون نماز جمعه از شعائر بزرگ خداست که بزرگ‌داشتن آن هم دنیای مردم و هم آخرتشان را اصلاح می‌کند.[۷] سوره جمعه با تسبیح خداوند آغاز می‌شود و بیان می‌کند خداوند در میان مردمی اُمّی، پیامبری مبعوث کرده تا آنان را با اخلاق پاک تزکیه کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد.[۸]

ملاصدرا در تفسیر سوره جمعه آورده است این سوره دربردارنده ارکان مقاصد ایمان و اصول و حقایق عرفانی است و از معرفت خداوند، حقیقت آغاز و انجام، کیفیت برانگیختگی، ارسال پیامبران، آموزش، فروفرستادن کتاب و هدایت خردها سخن می‌گوید.[۹]

رها کردن خرید و فروش وقتی بانگ نماز جمعه بلند می‌شود و شتافتن به سوی ذکر خدا و سرزنش کسانی که در هنگام خطبه نماز جمعه پیامبر(ص) به سراغ خرید و فروش رفتند از موضوعات مهم آخرین آیات این سوره است.[۱۰]

از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه می‌خواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً…: و چون داد و ستد يا سرگرمی‌ای ببينند، به سوى آن روى‌ می‌آروند و تو را در حالى كه ايستاده‌اى ترک مى‌کنند».[۱۲]

در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان می‌رفتند، آتش آنان را فرا می‌گرفت.[۱۳] گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابی‌طالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.[۱۴]

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَ‌اةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ‌ يَحْمِلُ أَسْفَاراً﴿۵﴾» (ترجمه: مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»)

این آیه از مَثَل‌های قرآنی درباره یهودیان زمان پیامبر(ص) است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، به دین اسلام نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.[۱۵] در برخی روایات آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین قرآن به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.[۱۶]

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۹﴾» (ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.»)

عده‌ای از فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به این آیه و احادیث متعددی[۱۷] استناد کرده‌اند.[۱۸] البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.[۱۹] اقامه نماز جمعه در دوره غیبت امام معصوم حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را حرام، عده‌ای آن را واجب تعیینی و برخی دیگر آن را واجب تخییری دانسته‌اند.[۲۰] بنابر نظر فقیهانی که نماز جمعه را در زمان غیبت امام زمان، واجب تعیینی نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از اذان جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.[۲۱]

آیات نهم تا یازدهم سوره جمعه جزو آیات الاحکام نیز دانسته شده است.[۲۲]

در فضیلت تلاوت سوره جمعه آمده است خداوند به تلاوت‌کننده سوره جمعه، به ازای هر کسی که به نماز جمعه می‌آید یا نمی‌آید، ده حسنه پاداش می‌دهد.[۲۳] یا اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعه او خواهد بود.[۲۴] همچنین آمده است قرائت سوره جمعه و منافقون در نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه مستحب است.[۲۵] در خواص این سوره نیز نقل شده است وسوسه شیطان و ترس را انسان دور می‌کند.[۲۶]

سوره جمعه یا بخش‌هایی از آن به صورت کتیبه و کاشیکاری در بناهایی مذهبی ـ تاریخی خطاطی شده است؛ برای مثال در حرم امام رضا(ع) کتیبه‌ای وجود دارد که سوره جمعه به خط ثلث علیرضا عباسی بر آن نوشته شده است[۲۷] یا در حرم حضرت معصومه(س) این سوره بر کتیبه‌ای در رواق و گنبد شاه‎عباس دوم نقش بسته است.[۲۸] همچنین این سوره بر کاشی‌کاری‌های مسجد جمکران،[۲۹] آرامگاه امامزاده اسحاق بن موسی[۳۰] و بقعه پیغمبریه[۳۱] دیده می‌شود.

سوره جمعه

١.فاتحه
٢.بقره
٣.آل‌عمران
٤.نساء
٥.مائده
٦.انعام
٧.اعراف
٨.انفال
٩.توبه
١٠.یونس
١١.هود
١٢.یوسف
١٣.رعد
١٤.ابراهیم
١٥.حجر
١٦.نحل
١٧.اسراء
١٨.کهف
١٩.مریم
٢٠.طه
٢١.انبیاء
٢٢.حج
٢٣.مؤمنون
٢٤.نور
٢٥.فرقان
٢٦.شعراء
٢٧.نمل
٢٨.قصص
٢٩.عنکبوت
٣٠.روم
٣١.لقمان
٣٢.سجده
٣٣.احزاب
٣٤.سبأ
٣٥.فاطر
٣٦.یس
٣٧.صافات
٣٨.ص
٣٩.زمر
٤٠.غافر
٤١.فصلت
٤٢.شوری
٤٣.زخرف
٤٤.دخان
٤٥.جاثیه
٤٦.احقاف
٤٧.محمد
٤٨.فتح
٤٩.حجرات
٥٠.ق
٥١.ذاریات
٥٢.طور
٥٣.نجم
٥٤.قمر
٥٥.الرحمن
٥٦.واقعه
٥٧.حدید
٥٨.مجادله
٥٩.حشر
٦٠.ممتحنه
٦١.صف
٦٢.جمعه
٦٣.منافقون
٦٤.تغابن
٦٥.طلاق
٦٦.تحریم
٦٧.ملک
٦٨.قلم
٦٩.حاقه
٧٠.معارج
٧١.نوح
٧٢.جن
٧٣.مزمل
٧٤.مدثر
٧٥.قیامه
٧٦.انسان
٧٧.مرسلات
٧٨.نبأ
٧٩.نازعات
٨٠.عبس
٨١.تکویر
٨٢.انفطار
٨٣.مطففین
٨٤.انشقاق
٨٥.بروج
٨٦.طارق
٨٧.اعلی
٨٨.غاشیه
٨٩.فجر
٩٠.بلد
٩١.شمس
٩٢.لیل
٩٣.ضحی
٩٤.شرح
٩٥.تین
٩٦.علق
٩٧.قدر
٩٨.بینه
٩٩.زلزله
١٠٠.عادیات
١٠١.قارعه
١٠٢.تکاثر
١٠٣.عصر
١٠٤.همزه
١٠٥.فیل
١٠٦.قریش
١٠٧.ماعون
١٠٨.کوثر
١٠٩.کافرون
١١٠.نصر
١١١.مسد
١١٢.اخلاص
١١٣.فلق
١١٤.ناس

علاوه بر اینکه تفسیر سوره جمعه در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند، از جمله:

سوره جمعه شصت و دومین سوره و از سوره‌های مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به مسلمانان دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند.

آیه پنجم درباره حمل‌کنندگان تورات و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.

نامگذاری

این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) می‌نامند؛[۱] چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان می‌کند.[۲]

محل و ترتیب نزول

معنی کلمات سوره جمعه

سوره جمعه جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.[۳]

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره جمعه ۱۱ آیه، ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مُفَصّلاتِ (دارای آیات کوچک و متعدد) و از سوره‌های مُسَبّحات است که با تسبیح خدا آغاز می‏‌شوند.[۴] این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند[۵] که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.[۶][یادداشت ۱]

به اعتقاد علامه طباطبایی سوره جمعه مسلمانان را برمی‌انگیزد که به نماز جمعه اهمیت دهند و مقدمات به پا داشتن آن را فراهم کنند؛ چون نماز جمعه از شعائر بزرگ خداست که بزرگ‌داشتن آن هم دنیای مردم و هم آخرتشان را اصلاح می‌کند.[۷] سوره جمعه با تسبیح خداوند آغاز می‌شود و بیان می‌کند خداوند در میان مردمی اُمّی، پیامبری مبعوث کرده تا آنان را با اخلاق پاک تزکیه کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد.[۸]

ملاصدرا در تفسیر سوره جمعه آورده است این سوره دربردارنده ارکان مقاصد ایمان و اصول و حقایق عرفانی است و از معرفت خداوند، حقیقت آغاز و انجام، کیفیت برانگیختگی، ارسال پیامبران، آموزش، فروفرستادن کتاب و هدایت خردها سخن می‌گوید.[۹]

رها کردن خرید و فروش وقتی بانگ نماز جمعه بلند می‌شود و شتافتن به سوی ذکر خدا و سرزنش کسانی که در هنگام خطبه نماز جمعه پیامبر(ص) به سراغ خرید و فروش رفتند از موضوعات مهم آخرین آیات این سوره است.[۱۰]

از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه می‌خواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً…: و چون داد و ستد يا سرگرمی‌ای ببينند، به سوى آن روى‌ می‌آروند و تو را در حالى كه ايستاده‌اى ترک مى‌کنند».[۱۲]

در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان می‌رفتند، آتش آنان را فرا می‌گرفت.[۱۳] گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابی‌طالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.[۱۴]

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَ‌اةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ‌ يَحْمِلُ أَسْفَاراً﴿۵﴾» (ترجمه: مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»)

این آیه از مَثَل‌های قرآنی درباره یهودیان زمان پیامبر(ص) است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، به دین اسلام نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.[۱۵] در برخی روایات آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین قرآن به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.[۱۶]

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۹﴾» (ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.»)

عده‌ای از فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به این آیه و احادیث متعددی[۱۷] استناد کرده‌اند.[۱۸] البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.[۱۹] اقامه نماز جمعه در دوره غیبت امام معصوم حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را حرام، عده‌ای آن را واجب تعیینی و برخی دیگر آن را واجب تخییری دانسته‌اند.[۲۰] بنابر نظر فقیهانی که نماز جمعه را در زمان غیبت امام زمان، واجب تعیینی نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از اذان جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.[۲۱]

آیات نهم تا یازدهم سوره جمعه جزو آیات الاحکام نیز دانسته شده است.[۲۲]

در فضیلت تلاوت سوره جمعه آمده است خداوند به تلاوت‌کننده سوره جمعه، به ازای هر کسی که به نماز جمعه می‌آید یا نمی‌آید، ده حسنه پاداش می‌دهد.[۲۳] یا اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعه او خواهد بود.[۲۴] همچنین آمده است قرائت سوره جمعه و منافقون در نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه مستحب است.[۲۵] در خواص این سوره نیز نقل شده است وسوسه شیطان و ترس را انسان دور می‌کند.[۲۶]

سوره جمعه یا بخش‌هایی از آن به صورت کتیبه و کاشیکاری در بناهایی مذهبی ـ تاریخی خطاطی شده است؛ برای مثال در حرم امام رضا(ع) کتیبه‌ای وجود دارد که سوره جمعه به خط ثلث علیرضا عباسی بر آن نوشته شده است[۲۷] یا در حرم حضرت معصومه(س) این سوره بر کتیبه‌ای در رواق و گنبد شاه‎عباس دوم نقش بسته است.[۲۸] همچنین این سوره بر کاشی‌کاری‌های مسجد جمکران،[۲۹] آرامگاه امامزاده اسحاق بن موسی[۳۰] و بقعه پیغمبریه[۳۱] دیده می‌شود.

سوره جمعه

١.فاتحه
٢.بقره
٣.آل‌عمران
٤.نساء
٥.مائده
٦.انعام
٧.اعراف
٨.انفال
٩.توبه
١٠.یونس
١١.هود
١٢.یوسف
١٣.رعد
١٤.ابراهیم
١٥.حجر
١٦.نحل
١٧.اسراء
١٨.کهف
١٩.مریم
٢٠.طه
٢١.انبیاء
٢٢.حج
٢٣.مؤمنون
٢٤.نور
٢٥.فرقان
٢٦.شعراء
٢٧.نمل
٢٨.قصص
٢٩.عنکبوت
٣٠.روم
٣١.لقمان
٣٢.سجده
٣٣.احزاب
٣٤.سبأ
٣٥.فاطر
٣٦.یس
٣٧.صافات
٣٨.ص
٣٩.زمر
٤٠.غافر
٤١.فصلت
٤٢.شوری
٤٣.زخرف
٤٤.دخان
٤٥.جاثیه
٤٦.احقاف
٤٧.محمد
٤٨.فتح
٤٩.حجرات
٥٠.ق
٥١.ذاریات
٥٢.طور
٥٣.نجم
٥٤.قمر
٥٥.الرحمن
٥٦.واقعه
٥٧.حدید
٥٨.مجادله
٥٩.حشر
٦٠.ممتحنه
٦١.صف
٦٢.جمعه
٦٣.منافقون
٦٤.تغابن
٦٥.طلاق
٦٦.تحریم
٦٧.ملک
٦٨.قلم
٦٩.حاقه
٧٠.معارج
٧١.نوح
٧٢.جن
٧٣.مزمل
٧٤.مدثر
٧٥.قیامه
٧٦.انسان
٧٧.مرسلات
٧٨.نبأ
٧٩.نازعات
٨٠.عبس
٨١.تکویر
٨٢.انفطار
٨٣.مطففین
٨٤.انشقاق
٨٥.بروج
٨٦.طارق
٨٧.اعلی
٨٨.غاشیه
٨٩.فجر
٩٠.بلد
٩١.شمس
٩٢.لیل
٩٣.ضحی
٩٤.شرح
٩٥.تین
٩٦.علق
٩٧.قدر
٩٨.بینه
٩٩.زلزله
١٠٠.عادیات
١٠١.قارعه
١٠٢.تکاثر
١٠٣.عصر
١٠٤.همزه
١٠٥.فیل
١٠٦.قریش
١٠٧.ماعون
١٠٨.کوثر
١٠٩.کافرون
١١٠.نصر
١١١.مسد
١١٢.اخلاص
١١٣.فلق
١١٤.ناس

علاوه بر اینکه تفسیر سوره جمعه در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند، از جمله:

سوره جمعه شصت و دومین سوره و از سوره‌های مدنی است که در جزء بیست و هشتم قرآن قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم نماز جمعه، جمعه نامیده شده است. خداوند در این سوره به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به مسلمانان دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند.

آیه پنجم درباره حمل‌کنندگان تورات و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.

نامگذاری

این سوره را جُمُعه (به ضمّ میم) یا جُمْعه (به سکون میم) می‌نامند؛[۱] چراکه حکم نماز جمعه و آداب اعمال پس از آن را بیان می‌کند.[۲]

محل و ترتیب نزول

معنی کلمات سوره جمعه

سوره جمعه جزو سوره‌های مدنی و در ترتیب نزول، صد و نهمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و دومین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.[۳]

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره جمعه ۱۱ آیه، ۱۷۷ کلمه و ۷۶۸ حرف دارد. این سوره از نظر حجمی جزو سوره‌های مُفَصّلاتِ (دارای آیات کوچک و متعدد) و از سوره‌های مُسَبّحات است که با تسبیح خدا آغاز می‏‌شوند.[۴] این سوره را در شمار سوره‌های ممتحنات نیز آورده‌اند[۵] که گفته شده این سوره‌ها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.[۶][یادداشت ۱]

به اعتقاد علامه طباطبایی سوره جمعه مسلمانان را برمی‌انگیزد که به نماز جمعه اهمیت دهند و مقدمات به پا داشتن آن را فراهم کنند؛ چون نماز جمعه از شعائر بزرگ خداست که بزرگ‌داشتن آن هم دنیای مردم و هم آخرتشان را اصلاح می‌کند.[۷] سوره جمعه با تسبیح خداوند آغاز می‌شود و بیان می‌کند خداوند در میان مردمی اُمّی، پیامبری مبعوث کرده تا آنان را با اخلاق پاک تزکیه کند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد.[۸]

ملاصدرا در تفسیر سوره جمعه آورده است این سوره دربردارنده ارکان مقاصد ایمان و اصول و حقایق عرفانی است و از معرفت خداوند، حقیقت آغاز و انجام، کیفیت برانگیختگی، ارسال پیامبران، آموزش، فروفرستادن کتاب و هدایت خردها سخن می‌گوید.[۹]

رها کردن خرید و فروش وقتی بانگ نماز جمعه بلند می‌شود و شتافتن به سوی ذکر خدا و سرزنش کسانی که در هنگام خطبه نماز جمعه پیامبر(ص) به سراغ خرید و فروش رفتند از موضوعات مهم آخرین آیات این سوره است.[۱۰]

از جابر بن عبدالله انصاری نقل شده است: با پیامبر(ص) نماز جمعه می‌خواندیم که کاروان تجاری رسید و مردم (نمازگزاران) به سوی کاروان پراکنده شدند و به جز دوازده نفر کسی باقی نماند که من هم جزو آنان بودم. پس این آیه نازل شد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً…: و چون داد و ستد يا سرگرمی‌ای ببينند، به سوى آن روى‌ می‌آروند و تو را در حالى كه ايستاده‌اى ترک مى‌کنند».[۱۲]

در نقلی دیگر آمده است مردم مدینه گرسنه بودند و آذوقه هم گران شده بود که کاروان تجاریِ دحیة بن خلیفه وارد مدینه شد و نمازگزاران به سوی او شتافتند و عده کمی باقی ماندند. پس آیه مذکور نازل شد و پیامبر(ص) گفت: اگر همه مسلمانان می‌رفتند، آتش آنان را فرا می‌گرفت.[۱۳] گفته شده کسانی که اطراف پیامبر ماندند، علی بن ابی‌طالب، حسن، حسین، فاطمه، سلمان، ابوذر، مقداد و صُهَیب بودند.[۱۴]

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

«مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَ‌اةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ‌ يَحْمِلُ أَسْفَاراً﴿۵﴾» (ترجمه: مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»)

این آیه از مَثَل‌های قرآنی درباره یهودیان زمان پیامبر(ص) است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، به دین اسلام نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.[۱۵] در برخی روایات آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین قرآن به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.[۱۶]

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ‌ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ‌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿۹﴾» (ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا داده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است.»)

عده‌ای از فقهای شیعه و اهل سنت برای اثبات وجوب نماز جمعه به این آیه و احادیث متعددی[۱۷] استناد کرده‌اند.[۱۸] البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.[۱۹] اقامه نماز جمعه در دوره غیبت امام معصوم حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را حرام، عده‌ای آن را واجب تعیینی و برخی دیگر آن را واجب تخییری دانسته‌اند.[۲۰] بنابر نظر فقیهانی که نماز جمعه را در زمان غیبت امام زمان، واجب تعیینی نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از اذان جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه حرام نیست.[۲۱]

آیات نهم تا یازدهم سوره جمعه جزو آیات الاحکام نیز دانسته شده است.[۲۲]

در فضیلت تلاوت سوره جمعه آمده است خداوند به تلاوت‌کننده سوره جمعه، به ازای هر کسی که به نماز جمعه می‌آید یا نمی‌آید، ده حسنه پاداش می‌دهد.[۲۳] یا اگر کسی این سوره را در هر شب جمعه بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعه او خواهد بود.[۲۴] همچنین آمده است قرائت سوره جمعه و منافقون در نماز صبح و ظهر و عصر روز جمعه مستحب است.[۲۵] در خواص این سوره نیز نقل شده است وسوسه شیطان و ترس را انسان دور می‌کند.[۲۶]

سوره جمعه یا بخش‌هایی از آن به صورت کتیبه و کاشیکاری در بناهایی مذهبی ـ تاریخی خطاطی شده است؛ برای مثال در حرم امام رضا(ع) کتیبه‌ای وجود دارد که سوره جمعه به خط ثلث علیرضا عباسی بر آن نوشته شده است[۲۷] یا در حرم حضرت معصومه(س) این سوره بر کتیبه‌ای در رواق و گنبد شاه‎عباس دوم نقش بسته است.[۲۸] همچنین این سوره بر کاشی‌کاری‌های مسجد جمکران،[۲۹] آرامگاه امامزاده اسحاق بن موسی[۳۰] و بقعه پیغمبریه[۳۱] دیده می‌شود.

سوره جمعه

١.فاتحه
٢.بقره
٣.آل‌عمران
٤.نساء
٥.مائده
٦.انعام
٧.اعراف
٨.انفال
٩.توبه
١٠.یونس
١١.هود
١٢.یوسف
١٣.رعد
١٤.ابراهیم
١٥.حجر
١٦.نحل
١٧.اسراء
١٨.کهف
١٩.مریم
٢٠.طه
٢١.انبیاء
٢٢.حج
٢٣.مؤمنون
٢٤.نور
٢٥.فرقان
٢٦.شعراء
٢٧.نمل
٢٨.قصص
٢٩.عنکبوت
٣٠.روم
٣١.لقمان
٣٢.سجده
٣٣.احزاب
٣٤.سبأ
٣٥.فاطر
٣٦.یس
٣٧.صافات
٣٨.ص
٣٩.زمر
٤٠.غافر
٤١.فصلت
٤٢.شوری
٤٣.زخرف
٤٤.دخان
٤٥.جاثیه
٤٦.احقاف
٤٧.محمد
٤٨.فتح
٤٩.حجرات
٥٠.ق
٥١.ذاریات
٥٢.طور
٥٣.نجم
٥٤.قمر
٥٥.الرحمن
٥٦.واقعه
٥٧.حدید
٥٨.مجادله
٥٩.حشر
٦٠.ممتحنه
٦١.صف
٦٢.جمعه
٦٣.منافقون
٦٤.تغابن
٦٥.طلاق
٦٦.تحریم
٦٧.ملک
٦٨.قلم
٦٩.حاقه
٧٠.معارج
٧١.نوح
٧٢.جن
٧٣.مزمل
٧٤.مدثر
٧٥.قیامه
٧٦.انسان
٧٧.مرسلات
٧٨.نبأ
٧٩.نازعات
٨٠.عبس
٨١.تکویر
٨٢.انفطار
٨٣.مطففین
٨٤.انشقاق
٨٥.بروج
٨٦.طارق
٨٧.اعلی
٨٨.غاشیه
٨٩.فجر
٩٠.بلد
٩١.شمس
٩٢.لیل
٩٣.ضحی
٩٤.شرح
٩٥.تین
٩٦.علق
٩٧.قدر
٩٨.بینه
٩٩.زلزله
١٠٠.عادیات
١٠١.قارعه
١٠٢.تکاثر
١٠٣.عصر
١٠٤.همزه
١٠٥.فیل
١٠٦.قریش
١٠٧.ماعون
١٠٨.کوثر
١٠٩.کافرون
١١٠.نصر
١١١.مسد
١١٢.اخلاص
١١٣.فلق
١١٤.ناس

علاوه بر اینکه تفسیر سوره جمعه در کتاب‌های تفسیری آمده است، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل به تفسیر این سوره پرداخته‌اند، از جمله:



آيه و ترجمه

بسم الله الرحمن الرحيم

يسبح لله ما فى السموت و ما فى الا رض الملك القدوس العزيز الحكيم (1)
هو الذى بعث فى الا مين رسولا منهم يتلوا عليهم ءايته و يزكيهم و يعلمهم الكتب و الحكمة و إ ن كانوا من قبل لفى ضلل مبين (2)
و ءاخرين منهم لما يلحقوا بهم و هو العزيز الحكيم (3)
ذلك فضل الله يؤ تيه من يشاء و الله ذو الفضل العظيم (4)

معنی کلمات سوره جمعه

ترجمه :
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
1 – آنـچـه در آسـمـانها و زمين است همواره تسبيح خدا مى گويند، خداوندى كه مالك و حاكم است ، و از هر عيب و نقصى مبرا و عزيز و حكيم است .
2 – او كـسى است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگيخت تا آياتش را بـر آنـهـا بـخواند، و آنها را پاكيزه كند، و كتاب و حكمت بياموزد، هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند.
3 – و رسول بر گروه ديگرى كه هنوز به آنها ملحق نشده اند، و او عزيز و حكيم است .
4 – اين فضل خدا است كه به هر كس بخواهد (و شايسته بداند) مى بخشد و خداوند صاحب فضل عظيم است .تفسير:هدف بعثت پيامبر:
ايـن سـوره نـيـز بـا تسبيح و تقديس پروردگار شروع مى شود، و به قسمتى از صفات جمال و جلال و اسماء حسناى او اشاره مى كند كه در حقيقت مقدمه اى است براى بحثهاى آينده .
مـى فـرمايد: (آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است پيوسته تسبيح خدا مى گويند و با زبـان حـال و قـال او را از تـمـام نـقـايـص و عـيـوب پـاك مى شمرند) (يسبح لله ما فى السموات و ما فى الارض ).(همان خداوندى كه مالك و حاكم است ، و از هر عيب و نقصى مبرا است ) (الملك القدوس ).(خداوندى كه عزيز و حكيم است ) (العزيز الحكيم ).
و به اين ترتيب نخست بر (مالكيت و حاكميت ) و سپس (منزه بودن او
از هرگونه ظلم و ستم و نقص ) تاءكيد مى كند، زيرا با توجه به مظالم بيحساب ملوك و شـاهـان واژه (مـلك ) تـداعـى مـعـانـى نـامـقدسى مى كند كه با كلمه (قدوس ) همه شستشو مى شود.
و از طـرفـى روى (قـدرت ) و (عـلم ) كـه دو ركـن اصـلى حكومت است تكيه نموده ، و چنانكه خواهيم ديد اين صفات ارتباط نزديكى به بحثهاى آينده اين سوره دارد، و نشان مى دهد كه انتخاب اوصاف حق در آيات مختلف قرآن روى حساب و نظم و رابطه خاصى است .
درباره تسبيح عمومى موجودات جهان قبلا بحثهاى مشروحى داشته ايم .
بعد از اين اشاره كوتاه و پرمعنى به مساءله توحيد و صفات خدا به مساءله بعثت پيامبر اسـلام (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) و هـدف از ايـن رسـالت بزرگ كه در ارتباط با عـزيـز و حـكـيم و قدوس بودن خداوند است پرداخته چنين مى گويد: (او كسى است كه در مـيـان درس نخوانده ها رسولى از خودشان برانگيخت تا آياتش را بر آنها بخواند) (هو الذى بعث فى الاميين رسولا منهم يتلوا عليهم آياته ).
و در پـرتـو ايـن تـلاوت (آنـهـا را از هـرگـونـه شـرك و كفر و انحراف و فساد پاك و پاكيزه كند، و كتاب و حكمت بياموزد) (و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة ).(هـر چـنـد پـيـش از آن در ضـلال مـبـيـن و گـمـراهـى آشـكـارى بـودنـد) (و ان كـانـوا مـن قبل لفى ضلال مبين ).
جـالب اينكه بعثت پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) را با آن ويژگيهائى كه جـز از طـريـق اعـجـاز نـمـى تـوان تـفـسـيـر كـرد نـشـانـه عـظـمـت خـدا و دليل بر وجود او گرفته ، مى گويد:
خـداونـد همان كسى است كه چنين پيامبرى را مبعوث كرد، و چنين شاهكارى را در آفرينش به وجود آورد!(امـيـيـن ) جـمـع (امـى ) به معنى درس نخوانده است (منسوب به (ام ) (مادر) يعنى مـكـتـبـى جـز مـكـتـب دامـان مـادرش را نـديـده اسـت ) و بـعـضـى آن را بـه مـعـنـى (اهـل مـكـه ) دانسته اند، زيرا مكه را (ام القرى ) (مادر آباديها) مى ناميدند ولى اين احـتـمـال بعيد به نظر مى رسد، چرا كه نه پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) تـنـهـا مـبـعـوث بـه اهـل مـكـه بـود، و نـه سـوره جـمـعـه در مـكـه نازل شده است .
بـعـضـى از مـفـسـران نـيـز آن را بـه مـعـنـى (امـت عـرب ) در مـقـابـل يـهـود و ديـگـران تـفـسـيـر كـرده انـد، و آيـه 75 سـوره (آل عـمـران ) را شاهد بر اين معنى مى دانند كه مى گويد: قالوا ليس علينا فى الاميين سـبـيـل : (يـهـود گـفـتـنـد مـا در بـرابـر امـيـيـن (غـيـر يـهـود) مـسـؤ ل نيستيم ).
اگـر ايـن تـفـسـيـر را هـم بـپـذيـريـم بـه خـاطـر آن اسـت كـه يـهـود خـود را اهل كتاب و با سواد مى دانستند و امت عرب را بيسواد و درس ‍ نخوانده .
بنابراين تفسير اول از همه مناسبتر است .
قـابـل تـوجـه ايـنكه مى گويد: پيامبر اسلام از ميان همين گروه و همين قشر درس نخوانده بـرخـاسـتـه تـا عـظـمـت رسـالت او را روشن سازد، و دليلى باشد بر حقانيت او، چرا كه كـتـابـى مـثـل قـرآن بـا ايـن مـحـتـواى عـمـيـق و عـظـيـم ، و فـرهـنـگـى چـون فـرهنگ اسلام ، محال است زائيده فكر بشر باشد آن هم بشرى كه نه خود درس خوانده ، و نه در محيط علم و دانش پرورش يافته است ، اين نورى است كه از ظلمت برخاسته ، و باغ سرسبزى است كـه از دل كـويـر سـر بـرآورده ، و ايـن خـود مـعجزه اى است آشكار و سندى است روشن بر حقانيت او.
در آيـه فـوق هـدف ايـن بـعـثت را در سه امر خلاصه كرده كه يكى جنبه مقدماتى دارد و آن تلاوت آيات الهى است ، و دو قسمت ديگر يعنى (تهذيب و تزكيه نفوس ) و (تعليم كتاب و حكمت ) دو هدف بزرگ نهائى را تشكيل مى دهد.
آرى پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آمده است كه انسانها را هم در زمينه علم و دانش ، و هـم اخـلاق و عـمـل ، پـرورش دهـد، تـا بـه وسـيـله ايـن دو بال بر اوج آسمان سعادت پرواز كنند، و مسير الى الله را پيش گيرند، و به مقام قرب او نائل شوند.
ايـن نـكـتـه نـيـز شـايـان تـوجـه اسـت كه در بعضى از آيات قرآن (تزكيه ) مقدم بر (تعليم ) و در بعضى (تعليم ) مقدم بر (تزكيه ) شمرده شده ، يعنى از چهار مورد در سه مورد تربيت بر تعليم مقدم است ، و در يك مورد تعليم بر تربيت مقدم .
ايـن تـعـبـيـر ضـمـن ايـنـكـه نـشـان مـى دهـد ايـن دو امـر در يـكـديـگـر تـاثـيـر متقابل دارند (اخلاق زائيده علم است همانگونه كه علم زائيده اخلاق است ) اصالت تربيت را مشخص مى سازد، البته منظور علوم حقيقى است نه اصطلاحى در لباس علم .
فـرق مـيـان (كـتـاب ) و (حـكـمـت ) مـمـكـن اسـت ايـن بـاشـد كـه اول اشاره به قرآن و دومى به سخنان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و تعليمات اوست كه (سنت ) نام دارد.
و نيز ممكن است (كتاب ) اشاره به اصل دستورات اسلام باشد، و (حكمت ) اشاره به فلسفه و اسرار آن .
ايـن نـكـتـه نـيـز قـابـل تـوجـه اسـت كـه (حـكـمـت ) در اصـل بـه مـعـنـى مـنـع كـردن به قصد اصلاح است ، و لجام مركب را از اين جهت (حكمت ) گـويـنـد كـه او را مـنـع و مـهـار كـرده ، و در مسير صحيح قرار مى دهد، بنابراين مفهوم آن دلائل عـقـلى اسـت ، و از ايـنـجـا روشـن مـى شود كه ذكر كتاب و حكمت پشت سر يكديگر مى تـوانـد اشـاره بـه دو سـرچـشـمـه بـزرگ شـنـاخـت يـعـنـى (وحـى ) و (عقل ) بوده باشد،
يـا بـه تعبير ديگر احكام آسمانى و تعليمات اسلام در عين اينكه از وحى الهى سرچشمه مى گيرد با ترازوى عقل قابل سنجش و درك مى باشد (منظور كليات احكام است ).
و امـا (ضـلال مـبـيـن ) (گـمـراهـى آشـكـار) كـه در ذيـل آيـه بـه عـنـوان سـابقه قوم عرب بيان شده ، اشاره سربسته و پرمعنائى است به عصر جاهليت كه گمراهى بر سراسر جامعه آنها حكمفرما بود، چه گمراهى از اين بدتر و آشـكـارتـر كـه : بـتـهـائى را كـه از سـنگ و چوب با دست خود مى تراشيدند پرستش مى كردند و در مشكلات خود به اين موجودات بى شعور پناه مى بردند.
دخـتـران خـود را بـا دسـت خـويـش زنـده بـه گـور مـى كـردنـد، سهل است به اين عمل فخر و مباهات نيز مى كردند كه نگذارديم ناموسمان دست بيگانگان بيفتد!.
مـراسـم نـمـاز و نـيـايـش آنها كف زدن و سوت كشيدن در كنار خانه كعبه بود، و حتى زنان بصورت برهنه مادرزاد بر گرد خانه خدا طواف مى كردند و آنرا عبادت مى شمردند!
انـواع خرافات و موهومات بر افكار آنها حاكم بود، و جنگ و خونريزى و غارتگرى مايه مـباهاتشان زن در ميان آنها متاع بى ارزشى بود كه حتى روى آن قمار مى زدند! و از ساده تـريـن حـقـوق انسانى محروم بود، كينه ها و عداوتها را پدران به ارث به فرزندانشان منتقل مى كردند، و به همين دليل خونريزى و كشت و كشتار يك امر عادى محسوب مى شد.
آرى پـيـامـبـر (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) آمـد و آنـهـا را از ايـن ضـلال مبين به بركت كتاب و حكمت نجات داد، و تعليم و تربيت نمود، و به راستى نفوذ در چنين جامعه گمراهى خود يكى از دلائل عظمت اسلام و معجزه آشكار پيامبر بزرگ ما است .
ولى از آنـجـا كه پيامبر اسلام تنها مبعوث به اين قوم (امى ) نبود، بلكه دعوتش همه جـهـانيان را دربر مى گرفت در آيه بعد مى افزايد: (او مبعوث به گروه ديگرى از مؤ منان نيز هست كه هنوز ملحق به اينها نشده اند)، (و آخرين منهم لما يلحقوا بهم ).
اقـوام ديـگـرى كـه بـعـد از يـاران پـيـامـبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) پا به عـرصـه وجـود گـذاردنـد، در مكتب تعليم و تربيت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) پـرورش يـافـتند، و از سرچشمه زلال قرآن و سنت محمدى (صلى الله عليه و آله و سلم ) سيراب گشتند، آرى آنها نيز مشمول اين دعوت بزرگ بودند.
بـه ايـن ترتيب آيه فوق تمام اقوامى را كه بعد از صحابه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سـل م ) به وجود آمدند از عرب و عجم شامل مى شود، در حديثى مى خوانيم هنگامى كه پـيـغـمـبـر اكـرم (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) ايـن آيـه را تـلاوت فـرمـود سـؤ ال كـردنـد: ايـنـهـا كـيـانـند؟ پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) دست خود را بر شانه سـلمـان گـذارد، و فـرمـود لو كـان الايـمـان فـى الثـريـا لنـالتـه رجـال مـن هـؤ لاء: (اگـر ايـمـان در ثـريـا (سـتـاره دوردسـتـى كـه در ايـن زمـيـنـه ضرب المثل است ). باشد مردانى از اين گروه (ايرانيان ) به آن دست مى يابند).
و از آنجا كه همه اين امور از قدرت و حكمت خداوند سرچشمه مى گيرد
در پايان آيه مى فرمايد: (او عزيز و حكيم است ) (و هو العزيز الحكيم ).
سپس به اين نعمت بزرگ يعنى بعثت پيامبر گرامى اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) و بـرنـامـه تـعـليـم و تـربـيـت او اشـاره كـرده . مـى افـزايـد: (ايـن فـضـل خـدا اسـت كـه بـه هـر كـس بـخـواهـد و لايـق بـبـيـنـد مـى بـخـشـد، و خـداونـد صاحب فـضـل عـظـيـم اسـت ) (ذلك فـضـل الله يـؤ تـيـه مـن يـشـاء و الله ذو الفضل العظيم ).
در حقيقت اين آيه همانند آيه 164 سوره آل عمران است كه مى گويد: لقد من الله على المؤ منين اذ بعث فيهم رسولا من انفسهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة و ان كانوا من قبل لفى ضلال مبين و همه چيز آن تقريبا شبيه آيات مورد بحث است .
بـعـضـى نـيـز احـتـمـال داده انـد كـه (ذلك فـضـل الله ) (ايـن فـضـل الهـى اسـت ) اشـاره بـه اصل مقام نبوت باشد كه خداوند اين مقام را به هر كس كه شايسته بداند مى دهد.
ولى تفسير اول ، مناسبتر است ، هر چند جمع ميان هر دو نيز ممكن است ، كه هم رهبرى پيامبر (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) بـراى امـت فـضل الهى است و هم مقام نبوت براى شخص پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ).
نـاگـفـتـه پـيـدا اسـت كـه تـعبير (من يشاء) (هر كس را بخواهد) مفهومش اين نيست كه خدا بيحساب ، فضل و مرحمت خود را به كسى مى دهد، بلكه مشيت در اينجا تواءم با حكمت است ، همانگونه كه توصيف خداوند را به عزيز و حكيم در نخستين آيه سوره اين مطلب را روشن ساخته .
امـيـر مـؤ مـنـان عـلى (عـليـه السـلام ) نـيـز در تـشـريـح ايـن فـضـل بزرگ الهى در نهج البلاغه مى فرمايد: فانظروا الهى مواقع نعم الله عليهم ، حـيـن بـعـث اليـهـم رسـولا، فـعـقد بملته طاعتهم ، و جمع على دعوته الفتهم ، كيف نشرت النعمة عليهم جناح
كرامتها، و اسالت لهم جداول نعيمها، و التفت الملة بهم فى عوائد بركتها فاصبحوا فى نـعـمتها غرقين ، و فى خضرة عيشها فكهين : (به نعمتهاى خداوند بر اين امت بنگريد! در آن زمان كه رسولش را به سوى آنها مبعوث كرد، اطاعت آنها را به آئينش جلب كرد، و با دعـوتـش آنـهـا را مـتـحـد سـاخـت ، بـنـگـريـد چـگـونـه ايـن نـعـمـت بـزرگ پـر و بال كرامت خود را بر آنها گسترد، و نهرهاى مواهب خويش را به سوى آنان جارى ساخت ، و آئيـن حـق بـا تـمـام بـركـاتـش آنـهـا را در بـرگرفت ، آنها در ميان نعمتهايش غرقند، و در زندگانى خرمش شادمانند).نكته :فضل الهى روى حساب است
در حـديـثـى آمـده اسـت كـه جـمـعـى از فـقـراى امـت خـدمـت رسـول خـدا (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) رسـيـدنـد و عـرض كـردنـد: اى رسـول خـدا! ثـروتـمـنـدان امـوالى براى انفاق دارند و ما چيزى نداريم ، وسيله براى حج دارند و ما نداريم ، و امكانات براى آزاد كردن بردگان دارند و ما نداريم .
پـيـامـبـر (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) فرمود: هر كسى صد بار (تكبير) بگويد افـضـل اسـت از آزاد كـردن يـك بـرده ، و كـسـى كـه صـد بـار (تـسـبـيـح خـدا) بگويد افضل است از اينكه يكصد اسب را براى جهاد زين و لجام كند، و كسى كه صد بار (لا اله الاالله ) بـگـويـد، عـمـلش از تـمـام مردم در آن روز برتر است ، مگر اينكه كسى بيشتر بگويد.
ايـن سـخـن بـه گـوش اغـنـيـاء رسيد، آنها نيز به سراغ اين اذكار رفتند، فقراى امت خدمت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) رسيدند و عرض كردند: سخن شما به گوش
اينها رسيده و آنها نيز مشغول ذكر شده اند! پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: ذلك فـضـل الله يـؤ تـيـه مـن يـشـاء: (ايـن فضل الهى است به هر كس بخواهد مى دهد) (اشـاره بـه ايـنـكـه ايـن بـراى امثال شما است كه اشتياق انفاق داريد و وسيله آن در اختيار نـداريـد، و امـا بـراى آنـهـا كـه ثـروتـمـنـدنـد راه وصول به فضل الهى از طريق انفاق از ثروتهايشان است ).
ايـن حـديـث نـيـز شـاهـد سـخـنـى اسـت كـه در بـالا گـفـتـيـم كـه فضل الهى روى حساب حكيمانه است .آيه و ترجمه

مـثـل الذيـن حـمـلوا التـورئة ثـم لم يـحـمـلوهـا كـمـثـل الحـمـار يحمل اءسفارا بئس مثل القوم الذين كذبوا بايت الله و الله لا يهدى القوم الظلمين (5)
قـل يـاءيـهـا الذيـن هـادوا إ ن زعـمـتـم اءنـكم اءولياء لله من دون الناس فتمنوا الموت إ ن كنتم صدقين (6)
و لا يتمنونه اءبدا بما قدمت اءيديهم و الله عليم بالظلمين (7)
قـل إ ن المـوت الذى تفرون منه فإ نه ملقيكم ثم تردون إ لى علم الغيب و الشهدة فينبئكم بما كنتم تعملون (8)
 

ترجمه :
5 – كـسـانى كه مكلف به تورات شدند ولى حق آن را ادا ننمودند مانند درازگوشى هستند كـه كـتـابـهـائى را حـمـل مـى كـنـد، قـومـى كـه آيـات الهـى را تـكـذيـب كـردنـد مثال بدى دارند، و خداوند جمعيت ظالمان را هدايت نمى كند.
6 – بـگـو اى يـهوديان ! اگر گمان مى كنيد كه شما دوستان خدا غير از مردم هستيد آرزوى مرگ كنيد اگر راست مى گوئيد! (تا به لقاى محبوبتان برسيد).
7 – ولى آنـهـا هـرگز تمناى مرگ نمى كنند به خاطر اعمالى كه از پيش فرستاده اند، و خداوند ظالمان را بخوبى مى شناسد.
8 – بگو اين مرگى كه از آن فرار مى كنيد سرانجام با شما ملاقات خواهد كرد، سپس به سـوى كـسى كه از پنهان و آشكار با خبر است برده مى شويد و شما را از آنچه انجام مى داديد خبر مى دهد.تفسير:چارپائى بر او كتابى چند!
در بـعـضـى از روايـات آمـده اسـت كـه يـهود مى گفتند: اگر محمد به رسالت مبعوث شده رسـالتـش شامل حال ما نيست ، لذا نخستين آيه مورد بحث به آنها گوشزد مى كند كه اگر كتاب آسمانى خود را دقيقا خوانده و عمل مى كرديد اين سخن را نمى گفتيد، چرا كه بشارت ظهور پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) در آن آمده است .
مـى فـرمايد: (كسانى كه تورات بر آنها نازل شد و مكلف به آن گشتند ولى حق آن را اداء ننمودند و به آياتش عمل نكردند همانند درازگوشى هستند كه كتابهائى بر پشت خود حـمـل مـى كـنـد) (مـثـل الذيـن حـمـلوا التـوراة ثـم لم يـحـمـلوهـا كمثل الحمار يحمل اسفارا).
او از كتاب چيزى جز سنگينى احساس نمى كند، و برايش تفاوت ندارد كه سنگ و چوب بر پـشـت دارد يا كتابهائى كه دقيقترين اسرار آفرينش و مفيدترين برنامه هاى زندگى در آن است .
ايـن قـوم از خـود راضـى كـه تـنـهـا بـه نام تورات يا تلاوت آن قناعت كردند، بى آنكه انـديـشـه در مـحـتـواى آن داشـته باشند و عمل كنند همانند همين حيوانى هستند كه در حماقت و نادانى ضرب المثل و مشهور خاص و عام است .
ايـن گـويـاتـريـن مـثـالى اسـت كـه بـراى عـالم بـى عمل مى توان بيان كرد كه
سـنـگينى مسؤ ليت علم را بر دوش دارد بى آنكه از بركات آن بهره گيرد، و افرادى كه با الفاظ قرآن سر و كار دارند ولى از محتوا و برنامه عملى آن بيخبرند (و چه بسيارند اين افراد در بين صفوف مسلمين ) مشمول همين آيه اند.
اين احتمال نيز وجود دارد كه يهود با شنيدن آيات نخستين اين سوره و مانند آن كه از موهبت بـعـثـت پـيـامـبـر (صـلى الله عـليـه و آله و سلم ) سخن مى گويد گفته باشند كه ما نيز اهـل كتابيم ، و مفتخر به بعثت حضرت موسى كليم هستيم ، قرآن در پاسخ آنها مى گويد: چه فائده ؟ كه دستورهاى تورات را زير پا نهاديد و آن را در زندگى خود هرگز پياده نكرديد.
ولى بـه هـر حـال هشدارى است به همه مسلمانان كه مراقب باشند سرنوشتى همچون يهود پـيـدا نـكـنـنـد، ايـن فـضل عظيم الهى كه شامل حال آنها شده ، و اين قرآن مجيد كه بر آنها نـازل گـرديـده ، براى اين نيست كه تنها در خانه ها خاك بخورد، يا به عنوان (تعويذ چـشـم زخـم ) حـمايل كنند، يا براى حفظ از حوادث به هنگام سفر از زير آن رد شوند، يا بـراى مـيـمـنت و شگون خانه جديد همراه آئينه و (جاروب )! به خانه تازه بفرستند، و تـا ايـن حـد آن را تنزل دهند، و يا آخرين همت آنها تلاش و كوشش ‍ براى تجويد و تلاوت زيـبـا و تـرتـيـل و حـفـظ آن بـاشـد، ولى در زنـدگـى فردى و اجتماعى كمترين انعكاسى نداشته باشد و در عقيده و عمل از آن اثرى به چشم نخورد.
سـپـس در ادامـه ايـن مـثـل مـى افـزايـد: (قـومـى كـه آيـات الهـى را تـكـذيـب كـردنـد مسلما مثال بدى دارند) (بئس مثل القوم الذين كذبوا بايات الله ).
چـگـونـه آنـهـا تـشـبـيـه بـه (حـمـار حـامـل اسـفـار) نـشـونـد؟ در حـالى كه نه تنها با عمل كه با زبان هم آيات الهى را انكار كردند، چنانكه در آيه 87 سوره بقره درباره همين قوم يهود مى خوانيم : ا فكلما جاءكم رسول بما لا تهوى انفسكم استكبرتم ففريقا كذبتم و فريقا تقتلون : (آيا هر زمان پيامبرى بر خلاف
هواى نفس شما آمد در برابر او تكبر كرديد، گروهى را تكذيب نموديد، و گروهى را به قتل رسانديد)؟!
و در پـايـان آيـه در يك جمله كوتاه و پرمعنى مى فرمايد: (خداوند قوم ستمگر را هدايت نمى كند)؟ (و الله لا يهدى القوم الظالمين ).
درسـت اسـت كـه هـدايـت كـار خـدا اسـت ، امـا زمـيـنه لازم دارد، و زمينه آن كه روح حق طلبى و حقجوئى است بايد از ناحيه خود انسانها فراهم شود، و ستمگران از اين مرحله دورند.
گـفـتـيـم يـهود خود را امتى برگزيده ، و به اصطلاح تافته اى جدا بافته مى دانستند، حـتى گاهى ادعا مى كردند كه پسران خدا هستند! و گاه خود را دوستان خاص خداوند قلمداد مى كردند، چنانكه در آيه 18 سوره مائده آمده است ، و قالت اليهود و النصارى نحن ابناء الله و احـباؤ ه : (يهود و نصارا گفتند ما پسران خدا و دوستان خاص او هستيم ). (هر چند منظورشان فرزندان مجازى باشد).
قـرآن در مـقـابـل ايـن بـلنـدپـروازيـهـاى بـيـدليـل ، آنـهـم از نـاحـيـه گـروهـى كـه حـامـل كـتـاب الهـى بـودنـد اما عامل به آن نبودند، مى گويد: (به آنها بگو اى يهوديان اگر گمان مى كنيد كه شما دوستان خدا غير از مردم هستيد پس آرزوى مرگ كنيد اگر راست مى گوئيد) (قل يا ايها الذين هادوا ان زعمتم انكم اولياء لله من دون الناس فتمنوا الموت ان كنتم صادقين ).
چرا كه دوست هميشه مشتاق لقاى دوست است ، و مى دانيم كه لقاى
معنوى پروردگار در قيامت رخ مى دهد هنگامى كه حجابهاى عالم دنيا كنار رفت ، و غبارهاى شـهـوات و هـوسـهـا فـرو نـشـسـت ، پـرده هـا بـرداشـتـه مـى شـود، و انـسـان بـا چـشـم دل جمال دل آراى محبوب را مى بيند، و بر بساط قربش گام مى نهد، و به مصداق (فى مقعد صدق عند مليك مقتدر) به حريم دوست راه مى يابد.
اگر شما راست مى گوئيد و دوست خاص او هستيد پس چرا اين قدر به زندگى دنيا چسبيده ايـد؟! چـرا ايـن قـدر از مـرگ وحـشت داريد؟ اين دليل بر اين است كه شما در اين ادعاى خود صادق نيستيد.
قرآن همين معنى را به تعبير ديگرى در سوره بقره آيه 96 بازگو كرده است مى گويد: و لتـجـدنـهم احرص الناس على حياة و من الذين اشركوا يود احدهم لو يعمر الف سنة و ما هـو بـمـزحـزحه من العذاب ان يعمر و الله بصير بما يعملون : (آنها را حريصترين مردم بـر زنـدگـى ايـن دنـيـا مـى يابى ، حتى حريصتر از مشركان ، تا آنجا كه هر يك از آنها دوست دارد هزار سال عمر كند، در حالى كه اين عمر طولانى او را از عذاب الهى باز نخواهد داشت و خداوند به اعمال آنها بينا است )!
سپس به دليل اصلى وحشت آنها از مرگ اشاره كرده مى افزايد: (آنها هرگز آرزوى مرگ نـمـى كـنـنـد بـه خـاطـر اعـمـالى كه از پيش ‍ فرستاده اند) (و لا يتمنونه ابدا بما قدمت ايديهم ).

ولى (خداوند ظالمان را به خوبى مى شناسد) (و الله عليم بالظالمين ).
در حـقـيـقـت تـرس انـسـان از مـرگ بـه خـاطـر يـكـى از دو عـامـل اسـت : يـا بـه زنـدگـى بـعـد از مـرگ ايمان ندارد، و مرگ را هيولاى فنا و نيستى و ظلمتكده عدم مى پندارد، و طبيعى است كه انسان از نيستى و عدم بگريزد.
و يـا ايـنـكـه بـه جـهـان پـس از مـرگ مـعـتـقـد اسـت امـا پـرونـده اعـمـال خـود را چنان تاريك و سياه مى بيند كه از حضور در آن دادگاه بزرگ سخت بيمناك است .
و از آنـجـا كـه يـهـود معتقد به معاد و جهان پس از مرگ بودند طبعا علت وحشت آنها از مرگ عامل دوم بود.
تـعـبـيـر بـه (ظـالمـيـن ) مـفـهـوم وسـيـعـى دارد كـه تـمـام اعـمال نارواى يهود از كشتن پيامبران بزرگ الهى گرفته ، تا نسبتهاى ناروا به آنها و غصب حقوق و چپاول اموال و غارت سرمايه هاى مردم ، و آلوده بودن به انواع مفاسد اخلاقى .
ولى مـسـلمـا ايـن وحشت و اضطراب مشكلى را حل نمى كند، مرگ شترى است كه بر در خانه هـمه خوابيده است لذا قرآن مى گويد: (اى پيامبر! به آنها بگو اين مرگى را كه از آن فـرار مـى كـنـيـد سـرانـجـام بـا شـمـا مـلاقـات خـواهـد كـرد) (قل ان الموت الذى تفرون منه فانه ملاقيكم ).
سـپس به سوى كسى كه از پنهان و آشكار با خبر است برده مى شويد و شما را از آنچه انـجـام مـى داديـد خـبـر مـى دهـد) (ثـم تردون الى عالم الغيب و الشهادة فينبئكم بما كنتم تعملون ).
قـانون مرگ از عمومى ترين و گسترده ترين قوانين اين عالم است ، انبياء بزرگ الهى و فـرشـتـگـان مـقـربين همه مى مى رند، و جز ذات پاك خداوند در اين جهان باقى نمى ماند، (كل من عليها فان و يبقى وجه ربك ذو الجلال و الاكرام ) (سوره رحمان آيه 26 و 27).
هـم مـرگ از قـوانـيـن مـسـلم ايـن عـالم اسـت ، و هـم حـضـور در دادگـاه عـدل خـدا و حـسـابـرسـى اعـمـال و هـم خـداونـد از تـمـام اعمال بندگان دقيقا آگاه است .
بـنـابـرايـن تـنـهـا راه بـراى پـايـان دادن بـه ايـن وحـشـت ، پـاك سـازى اعمال ، و
شـسـتـشـوى دل از آلودگـى گناه مى باشد كه هر كس حسابش پاك است از محاسبه اش چه بـاك اسـت ؟ و تـنـهـا در اين صورت است كه على وار مى توان گفت : هيهات بعد اللتيا و اللتـى و الله لابـن ابـى طـالب آنـس بـالمـوت مـن الطفل بثدى امه : (هيهات بعد از آنهمه جنگها و حوادث به خدا سوگند علاقه فرزند ابو طالب به مرگ از علاقه طفل به پستان مادرش بيشتر است )!
و به هنگامى كه فرق مباركش با ضربه (اشقى الاخرين ) از هم شكافته شد خروشى بـرآورد و فـرمـود، فـزت و رب الكـعـبـه : (بـه پروردگار كعبه پيروز شدم و نجات يافتم ).نكته ها:1 – عالم بى عمل ؟
بدون شك تحصيل علم ، مشكلات فراوانى دارد، ولى اين مشكلات هر قدر باشد در برابر بـركـات حـاصـل از عـلم نـاچـيـز اسـت ، بـيـچـارگـى انـسـان روزى خـواهـد بـود كـه زحـمت تـحـصـيـل عـلم را بـر خـود هـمـوار كـنـد، امـا چـيزى از بركاتش عائد او نشود، درست بسان چـهـارپـائى اسـت كـه سـنگينى يك بار كتاب را به پشت خود احساس مى كند. بى آنكه از محتواى آن بهره گيرد.
در بـعـضى از تعبيرات عالم بيعمل به (شجر بلاثمر) (درخت بى ميوه ) يا (سحاب بـلامـطر) (ابر بى باران ) يا شمعى كه مى سوزد و اطراف خود را روشن مى كند ولى خـودش از بـيـن مـى رود، يـا چـهارپائى كه به (طاحونه ) (آسياب ) مى بندند و دائما زحمت مى كشد و طى طريق مى كند، اما چون به دور خود مى گردد، هرگز راهى را طى نمى كند و به جائى نمى رسد و مانند اين
تـشـبـيـهـات كـه هـر كـدام بـيـانـگـر گـوشـه اى از سـرنـوشـت شـوم عـالم بـى عمل است .
در روايات اسلامى نيز در نكوهش اين گونه عالمان ، تعبيرات تكان دهنده اى آمده است :
از جـمـله : از رسـول خـدا (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) نـقـل شـده كـه فـرمـود: (هر كس علمش افزوده شود ولى بر هدايتش نيفزايد، اين علم ، جز دورى از خـدا، بـراى او، حاصلى ندارد) (من ازداد علما و لم يزدد هدى لم يزدد من الله الا بـعـدا) در جـاى ديـگـر از امـيـر مـؤ مـنـان عـلى (عـليـه السـلام ) مـى خـوانـيـم : (عـلم با عـمـل تـواءم اسـت ، هـر كـس چـيـزى را مـى دانـد بـايـد بـه آن عـمـل كـند و علم فرياد مى زند و عمل را دعوت مى كند، اگر به او پاسخ مثبت نداد، از آنجا كـوچ مـى كـنـد)!: (العـلم مـقـرون بـالعـمـل ، فـمـن عـلم عمل ، و العلم يهتف بالعمل فان اجابه و الا ارتحل عنه ).
اصـولا از بـعـضـى از روايـات اسـتـفـاده مـى شـود كـه عـالم بـى عـمـل ، شـايـسـتـه نـام (عـالم ) نـيـسـت ، رسـول خـدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) مى فرمايد: (لا يكون المرء عالما حتى يكون بعلمه عاملا).
و از اين بالاتر آنكه : او تمام مسؤ ليت عالم را بر دوش مى كشد، بى آنكه از مزاياى علم بـهـره مـنـد بـاشـد، لذا در حـديثى از امير مؤ منان على (عليه السلام ) مى خوانيم كه ضمن خطبه اى بر فراز منبر فرمود:
ايـهـا النـاس ! اذا عـلمـتـم فـاعـمـلوا بـمـا عـلمـتـم لعـلكـم تـهـتـدون ، ان العـالم العـامـل بـغـيـره كـالجـاهـل الحـائر الذى لا يـسـتـفـيـق عـن جـهـله بل قد راءيت ان الحجة عليه اعظم و الحسرة ادوم :(اى مردم ! هنگامى كه چيزى را دانستيد عمل كنيد تا هدايت يابيد،
زيـرا عـالمـى كـه بـر خـلاف عـلمـش عـمـل مـى كـنـد، مـانـنـد جاهل سرگردانى است كه هرگز از جهلش هشيار نمى شود، بلكه من حجت را بر چنين عالمى بزرگتر، و حسرت را پايدارتر مى بينم ).
و بـدون شـك وجـود چنين علما و دانشمندانى ، بزرگترين بلا براى يك جامعه ، محسوب مى شـود، و سـرنوشت مردمى كه عالمشان چنين باشد، سرنوشت خطرناكى است كه به گفته شاعر:
 

: شـبـان ، گـوسـفـنـدان را از چـنـگـال گـرگ نـجـات مـى دهـد امـا واى بـه حال گوسفندانى كه شبانشان گرگان باشند.
2 – چرا از مرگ بترسم ؟
مـعـمولا غالب مردم از مرگ مى ترسند، تنها گروه اندكى هستند كه بر چهره مرگ لبخند مى زنند، و آن را تنگ تنگ در آغوش ‍ مى فشارند، دلقى رنگرنگ را مى دهند و جانى جاودان مى گيرند.
امـا بـبـيـنـيـم چـرا مـرگ و مـظـاهـر آن ، و حـتـى نـام آن ، بـراى گـروهـى ، دردآور اسـت ؟ دليـل عـمـده اش ، ايـن اسـت كـه بـه زندگى بعد از مرگ ، ايمان ندارند، و يا اگر ايمان دارنـد، ايـن ايمان به صورت يك باور عميق در نيامده و بر افكار و عواطف آنها حاكم نشده است .
وحشت انسان از فناء و نيستى ، طبيعى است ، انسان حتى از تاريكى شب مى ترسد، چرا كه ظلمت نيستى نور است ، و گاه از مرده نيز مى ترسد، چرا
كه آن هم در مسير فنا قرار گرفته .
امـا اگـر انـسـان بـا تـمـام وجـودش بـاور كـنـد كـه دنيا، زندان مؤ من ، و بهشت كافر است (الدنيا سجن المؤ من و جنة الكافر).
اگـر باور كند كه اين جسم خاكى ، قفسى است براى مرغ روح او كه وقتى اين قفس شكست آزاد مى شود، و به هواى كوى دوست پر و بال مى زند.
اگـر بـاور كـنـد (حجاب چهره جان مى شود غبار تنش ) مسلما در آرزوى آن دم است كه از اين چهره ، پرده برفكند.
اگـر بـاور كـنـد مرغ باغ ملكوت است و از عالم خاك نيست ، و تنها (دو سه روزى قفسى ساخته اند از بدنش )؟
آرى اگـر ديـدگـاه انـسـان دربـاره مـرگ چنين باشد هرگز از مرگ وحشت نمى كند، در عين اينكه زندگى را براى پيمودن مسير تكامل خواهان است .
لذا در حـديـث عـاشـورا مـى خـوانيم : هر قدر حلقه محاصره دشمن تنگتر و فشار دشمن بر حسين (عليه السلام ) و يارانش بيشتر مى شد چهره هاى آنها برافروخته تر و شكوفاتر مـى گـشـت ، و حـتـى پـيـرمـردان اصـحـابـش صـبح عاشورا خندان بودند وقتى از آنها سؤ ال مـى شـد چـرا؟ مـى گفتند: براى اينكه ساعاتى ديگر شربت شهادت مى نوشيم و حور العين را در آغوش مى گيريم !.
علت ديگر براى ترس از مرگ دلبستگى بيش از حد به دنيا است ، چرا كه مرگ ميان او و مـحـبـوبـش جدائى مى افكند، و دل كندن از آنهمه امكاناتى كه براى زندگى مرفه و پر عيش و نوش فراهم ساخته براى او طاقت فرسا است .
عـامـل سـوم خـالى بـودن سـتـون حـسـنـات و پـر بـودن سـتـون سـيـئات نـامـه عمل است .
در حـديـثـى مـى خـوانـيـم كـسـى خـدمـت پـيـامـبـر آمـد عـرض كـرد يـا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) من چرا مرگ را دوست نمى دارم ؟
فرمود: آيا ثروتى دارى ؟
عرض كرد: آرى .
فرمود: چيزى از آن را پيش از خود فرستاده اى ؟
عرض كرد: نه .
فرمود: به همين دليل است كه مرگ را دوست ندارى (چون نامه اعمالت از حسنات خالى است ).
ديـگـرى نـزد ابـو ذر آمـد و هـمين سؤ ال را كرد كه ما چرا از مرگ متنفريم ؟! فرمود: لانكم عمرتم الدنيا، و خربتم الاخرة فتكرهون ان تنتقلوا من عمران الى خراب !:(بـراى ايـنـكـه شـمـا دنـيا را آباد كرده ايد، و آخرتتان را ويران ، طبيعى است كه دوست نداريد از نقطه آبادى به نقطه ويرانى منتقل شويد).آيه و ترجمه

ياءيها الذين ءامنوا إ ذا نودى للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا إ لى ذكر الله و ذروا البيع ذلكم خير لكم إ ن كنتم تعلمون (9)
فـإ ذا قـضـيـت الصـلوة فـانـتـشـروا فـى الا رض و ابـتـغـوا مـن فضل الله و اذكروا الله كثيرا لعلكم تفلحون (10)
و إ ذا راءوا تـجـرة اءو لهـوا انـفـضـوا إ ليـهـا و تـركـوك قـائمـا قل ما عند الله خير من اللهو و من التجرة و الله خير الرزقين (11)
 

ترجمه :
9 – اى كـسـانـى كـه ايمان آورده ايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته مى شود بـه سـوى ذكـر خدا بشتابيد، و خريد و فروش ‍ را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مى دانستيد.
10 – و هـنـگـامـى كـه نـمـاز پـايـان گـرفـت شـمـا آزاديـد در زمـيـن پـراكـنـده شـويد و از فضل الهى طلب كنيد، و خدا را بسيار ياد نمائيد تا
11 – هنگامى كه تجارت يا سرگرمى و لهوى را ببينند پراكنده مى شوند و به سوى آن مى روند، و تو را ايستاده به حال خود رها مى كنند، بگو آنچه نزد خدا است بهتر از لهو و تجارت است و خداوند بهترين روزى دهندگان است .شاءن نزول :در شـاءن نـزول ايـن آيـات يـا خـصـوص آيـه (واذا راءوا تـجـارة ) روايـات مـخـتـلفـى نقل شده كه همه آنها از اين معنى خبر مى دهد كه در يكى از سالها كه مردم مدينه گرفتار خـشكسالى و گرسنگى و افزايش نرخ اجناس شده بودند (دحيه ) با كاروانى از شام فـرا رسـيـد و بـا خود مواد غذائى آورده بود، در حالى كه روز جمعه بود و پيامبر (صلى الله عـليـه و آله و سـلم ) مـشـغـول خـطـبـه نـمـاز جـمـعـه بـود، طـبـق معمول براى اعلام ورود كاروان طبل زدند و حتى بعضى ديگر آلات موسيقى را نواختند، مردم بـا سـرعـت خـود را بـه بـازار رسـانـدند، در اين هنگام مسلمانانى كه در مسجد براى نماز اجـتـمـاع كـرده بـودنـد خـطـبـه را رهـا كـرده و بـراى تـاءمين نيازهاى خود به سوى بازار شـتـافـتـنـد، تـنـهـا دوازده مـرد و يـك زن در مـسـجـد بـاقـى مـانـدنـد (آيـه نازل شد و آنها را سخت مذمت كرد) پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: اگر اين گروه اندك هم مى رفتند از آسمان سنگ بر آنها مى باريد.تفسير:بزرگترين اجتماع عبادى سياسى هفته
در آيـات گـذشـتـه بـحـثـهـاى فـشـرده اى پيرامون توحيد و نبوت و معاد، و نيز مذمت يهود دنـيـاپـرست آمده بود، آيات مورد بحث به گفتگو پيرامون يكى از مهمترين وظائف اسلامى كـه در تـقـويت پايه هاى ايمان تاءثير فوق العاده دارد، و از يك نظر هدف اصلى سوره را تشكيل مى دهد، يعنى نماز جمعه و بعضى از احكام آن مى پردازد.
نخست همه مسلمانان را مخاطب قرار داده مى فرمايد: (اى كسانى كه ايمان آورده ايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته مى شود به سوى ذكر خدا (خطبه و نماز) بشتابيد و خـريـد و فـروش را رهـا كـنيد، اين براى شما بهتر است اگر مى دانستيد) (يا ايها الذين آمنوا اذا نودى للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا الى ذكر الله و ذروا البيع ذلكم خير لكم ان كنتم تعلمون ).(نودى ) از ماده (نداء) به معنى بانگ برآوردن است ، و در اينجا به معنى اذان است ، زيرا در اسلام ندائى براى نماز جز اذان نداريم ، چنانكه در آيه 58 سوره مائده نيز مى خـوانـيـم : و اذا نـاديـتـم الى الصـلوة اتـخـذوهـا هـزوا و لعـبـا ذلك بـانهم قوم لا يعقلون : (هنگامى كه مردم را به سوى نماز مى خوانيد (و اذان مى گوئيد) آنرا به مسخره و بازى مـى گـيـرنـد، ايـن بـخـاطـر آن اسـت كـه آنـهـا قـومـى هـسـتـنـد بـى عقل ).
بـه ايـن ترتيب هنگامى كه صداى اذان نماز جمعه بلند مى شود مردم موظفند كسب و كار را رها كرده به سوى نماز كه مهمترين ياد خدا است بشتابند.
جـمـله ذلكـم خـيـر لكم … اشاره به اين است كه اقامه نماز جمعه و ترك كسب و كار در اين مـوقـع مـنـافع مهمى براى مسلمانان دربردارد اگر درست پيرامون آن بينديشند، و گرنه خداوند از همگان بى نياز و بر همه مشفق است .
ايـن جـمله يك اشاره اجمالى به فلسفه و منافع نماز جمعه است كه به خواست خدا در بحث نكات از آن بحث خواهيم كرد.
البـتـه تـرك خـريـد و فـروش مـفـهـوم وسـيـعـى دارد كـه هـر كـار مـزاحـمـى را شامل مى شود.
امـا ايـنـكـه چرا روز (جمعه ) را به اين نام ناميده اند؟ به خاطر اجتماع مردم در اين روز براى نماز است ، و اين مساءله تاريخچهاى دارد كه در بحث نكات خواهد آمد.
قابل توجه اينكه در بعضى از روايات اسلامى در مورد نمازهاى روزانه آمده است اذا اقيمت الصـلوة فـلا تاتوها و انتم تسعون و اءتوها و انتم تمشون و عليكم السكينة : (هنگامى كـه نـمـاز (نـمـازهـاى يـومـيـه ) بـرپا شود براى شركت در نماز ندويد، و با آرامش گام بـرداريـد) ولى در مـورد نـمـاز جـمـعـه آيـه فـوق مـى گويد: فاسعوا (بشتابيد) و اين دليل بر اهميت فوق العاده نماز جمعه است .
منظور از (ذكرالله ) در درجه اول نماز است ، ولى مى دانيم كه خطبه هاى نماز جمعه هم كـه آمـيـخـتـه با ذكر خدا است ، در حقيقت بخشى از نماز جمعه است ، بنابراين بايد براى شركت در آن نيز تسريع كرد.
در آيـه بـعـد مـى افـزايـد: (هـنـگـامى كه نماز پايان گيرد شما آزاديد در زمين پراكنده شـويـد و از فـضـل الهى طلب كنيد، و خدا را بسيار ياد نمائيد تا رستگار شويد) (فاذا قـضـيـت الصـلوة فـانـتـشـروا فـى الارض و ابـتـغـوا مـن فضل الله و اذكروا الله كثيرا لعلكم تفلحون ).
گـرچـه جـمله (ابتغوا من فضل الله ) (فضل خدا را طلب كنيد) يا تعبيرات مشابه آن در قـرآن مـجـيـد شايد غالبا به معنى طلب روزى و كسب و تجارت آمده است ، ولى روشن است كـه مـفهوم اين جمله گسترده است و كسب و كار يكى از مصاديق آن است ، لذا بعضى آنرا به معنى عيادت مريض ، و زيارت مؤ من ، يا تحصيل علم و دانش تفسير كرده اند، هر چند منحصر به اينها نيز نمى باشد.
نـاگـفـته پيدا است كه امر به (انتشار در زمين ) و (طلب روزى ) امر وجوبى نيست ، بـلكـه بـه اصـطـلاح (امـر بـعـد از حـظـر) و نـهـى اسـت ، و دليـل بـر جـواز مـى بـاشـد، ولى بـعـضـى از ايـن تـعـبـيـر چـنـيـن اسـتـفـاده كـرده انـد كه تـحـصيل روزى بعد از نماز جمعه مطلوبيت و بركتى دارد، و در حديثى آمده است كه پيامبر بعد از نماز جمعه سرى به بازار مى زد.
جـمـله (و اذكـرواالله كـثـيرا) اشاره به ياد خدا است در برابر آنهمه نعمتهائى كه به انـسـان ارزانـى داشـتـه ، و بعضى (ذكر) را در اينجا به معنى (فكر) تفسير كرده انـد، آنـچـنـان كـه در حـديـث آمده تفكر ساعة خير من عبادة سنة : (يك ساعت انديشيدن از يك سال عبادت بهتر است ).
بـعضى نيز آن را به مساءله توجه به خدا در بازارها و به هنگام معاملات و عدم انحراف از اصول حق و عدالت تفسير كرده اند.
ولى روشـن اسـت كـه آيـه مفهوم گسترده اى دارد كه همه اينها را در بر مى گيرد، اين نيز مسلم است كه روح (ذكر) (فكر) است ، و ذكر بى فكر لقلقه زبانى بيش نيست ، و آنچه مايه فلاح و رستگارى است همان ذكر آميخته با تفكر در جميع حالات است .
اصولا ادامه (ذكر) سبب مى شود كه ياد خدا در اعماق جان انسان رسوخ كند و ريشه هاى غفلت و بيخبرى را كه عامل اصلى هرگونه گناه است بسوزاند، و انسان را در مسير فلاح و رستگارى قرار دهد و حقيقت لعلكم تفلحون حاصل گردد.
در آخـريـن آيـه مـورد بـحث كسانى كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) را به هـنـگـام نماز جمعه رها كردند و براى خريد از قافله تازه وارد به بازار شتافتند شديدا مورد
مـلامـت قـرار داده مى گويد: (هنگامى كه تجارت يا لهوى را بهبينند پراكنده مى شوند و بـه سوى آن مى روند، و تو را ايستاده (در حالى كه خطبه نماز جمعه مى خوانى ) رها مى كنند) (و اذا راءوا تجارة او لهوا انفضوا اليها و تركوك قائما).
ولى (بـه آنـهـا بـگـو آنـچـه نزد خدا است از لهو و تجارت بهتر است و خداوند بهترين روزى دهندگان است ) (قل ما عند الله خير من اللهو و من التجارة و الله خير الرازقين ).
ثـواب و پـاداش الهـى و بركاتى كه از حضور در نماز جمعه و شنيدن مواعظ و اندرزهاى پـيـامـبـر (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) و تـربـيت معنوى و روحانى عائد شما مى شود قابل مقايسه با هيچ چيز ديگر نيست ، و اگر از اين مى ترسيد كه روزى شما بريده شود اشتباه مى كنيد، خداوند بهترين روزى دهندگان است .
تـعـبـير به لهو اشاره به طبل و ساير آلات لهوى است كه به هنگام ورود قافله تازه اى به مدينه مى زدند كه هم نوعى اخبار و اعلام بود و هم وسيلهاى براى سرگرمى و تبليغ كـالا، هـمـانـگـونـه كـه در دنـياى امروز نيز در فروشگاههائى كه به سبك غرب است نيز نمونه آن ديده مى شود.
تـعـبـيـر به (انفضوا) به معنى پراكنده شدن و انصراف از نماز جماعت ، و روى آوردن به كاروان است كه در شاءن نزول گفته شد هنگامى كه كاروان (دحيه ) وارد مدينه شد (و او هـنـوز اسـلام را اخـتـيـار نـكـرده بـود) بـا صـداى طبل و ساير آلات لهو مردم را به بازار فراخواند، مردم مدينه حتى مسلمانانى كه در مسجد مـشـغول استماع خطبه نماز جمعه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) بودند، به سوى او شتافتند، و تنها سيزده نفر، و به روايتى كمتر، در مسجد باقى ماندند.
ضـمـيـر در (اليـهـا) بـه تـجـارت بـازمـى گـردد، يـعـنـى بـه سـوى مال التجارة شتافتند، اين به خاطر آن است كه لهو، هدف اصلى آنها نبود، بلكه مقدمه اى
بود براى اعلام ورود كاروان و يا سرگرمى و تبليغ كالا در كنار آن .
تـعـبـيـر بـه (قائما) نشان مى دهد كه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) ايستاده ، خـطـبـه نـمـاز جـمـعـه مـى خـوانـد، چـنـانـكـه در حـديـثـى از (جـابـر بـن سـمـره ) نـقـل شـده كـه مـى گـويـد: (هـرگـز رسـول خـدا (صـلى الله عـليـه و آله و سلم ) را در حال خطبه نشسته نديدم و هر كس بگويد نشسته خطبه مى خواند، تكذيبش كنيد).
و نيز روايت شده كه از (عبدالله بن مسعود) پرسيدند: (آيا پيامبر (صلى الله عليه و آله و سـلم ) ايـسـتـاده خـطـبـه مى خواند)؟ گفت : مگر نشنيده اى كه خداوند مى گويد: و تركوك قائما: (تو را در حالى كه ايستاده بودى رها كردند)؟
در تـفـسـيـر (درالمـنـثور) آمده است كه اولين كسى كه نشسته ، خطبه نماز جمعه خواند، معاويه بود!نكته ها:1 – نخستين نماز جمعه در اسلام
در بـعـضـى از روايـات اسـلامـى آمـده است كه مسلمانان مدينه ، پيش از آنكه پيامبر (صلى الله عـليـه و آله و سـلم ) هجرت كند، با يكديگر صحبت كردند و گفتند: يهود در يك روز هفته اجتماع مى كنند (روز شنبه ) و نصارى نيز روزى براى اجتماع دارند (يكشنبه ) خوبست ما هم روزى قرار دهيم و در آن روز جمع شويم و ذكر خدا گوئيم و شكر او را بجا آوريم ، آنـها روز قبل از شنبه را كه در آن زمان (يوم العروبه ) ناميده مى شد، براى اين هدف برگزيدند، و به سراغ(اسـعـد بن زراره ) (يكى از بزرگان مدينه ) رفتند، او نماز را به صورت جماعت با آنـهـا بجا آورد و به آنها اندرز داد و آن روز، روز جمعه ناميده شد، زيرا روز اجتماع مسلمين بود.(اسـعـد) دسـتـور داد گوسفندى را ذبح كردند و نهار و شام همگى از همان يك گوسفند بود، چرا كه تعداد مسلمانان در آن روز، بسيار كم بود…
و اين نخستين جمعه اى بود كه در اسلام تشكيل شد.
امـا اوليـن جـمـعـه اى كـه رسـول خـدا (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) بـا اصـحـابـش تشكيل دادند، هنگامى بود كه به مدينه هجرت كرد، وارد مدينه شد، و آن روز روز دوشنبه دوازدهـم ربـيـع الاول هنگام ظهر بود، حضرت ، چهار روز در (قبا) ماندند و مسجد قبا را بنيان نهادند، سپس روز جمعه به سوى مدينه حركت كرد (فاصله ميان قبا و مدينه بسيار كـم اسـت و امـروز قـبـا يـكـى از مـحـله هـاى داخل مدينه است ) و به هنگام نماز جمعه به محله (بنى سالم ) رسيد، و مراسم نماز جمعه را در آنجا برپا داشت ، و اين اولين جمعه اى بود كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) در اسلام بجا آورد، خطبه اى هم در اين نماز جمعه خواند كه اولين خطبه حضرت در مدينه بود.
يـكـى از محدثان از (عبدالرحمن بن كعب ) نقل كرده كه پدرم هر وقت صداى اذان جمعه را مـى شـنـيـد بـر (اسـعـد بـن زرارة ) رحـمـت مـى فـرسـتـاد، هـنـگـامـى كـه دليل اين مطلب را جويا شدم گفت به خاطر آن است كه او نخستين كسى بود كه نماز جمعه را بـا مـا بـجـا آورد گـفـتـم آنـروز چـنـد نـفـر بـوديـد گـفـت فـقـط چهل نفر!2 – اهميت نماز جمعهبـهـتـريـن دليـل بـر اهـمـيـت ايـن فـريـضـه بـزرگ اسـلامـى قـبـل از هـر چـيـز آيـات هـمـيـن سـوره اسـت ، كـه بـه هـمـه مـسـلمـانـان و اهل ايمان دستور مى دهد به محض شنيدن اذان جمعه به سوى آن بشتابند، و هرگونه كسب و كار برنامه مزاحم را ترك گويند، تا آنجا كه اگر در سالى كه مردم گرفتار كمبود مـواد غـذائى هـسـتـنـد كـاروانـى بيايد و نيازهاى آنها را با خود داشته باشد به سراغ آن نروند، و برنامه نماز جمعه را ادامه دهند.
در احاديث اسلامى نيز تاءكيدهاى فراوانى در اين زمينه وارد شده است از جمله : در خطبه اى كـه مـوافـق و مـخـالف آن را از پـيـامـبـر گـرامـى اسـلام (صـلى الله عـليـه و آله و سلم ) نـقـل كـرده انـد آمـده : ان الله تعالى فرض عليكم الجمعه فمن تركها فى حياتى او بعد مـوتـى اسـتـخـفافا بها او جحودا لها فلا جمع الله شمله ، و لا بارك له فى امره ، الا و لا صـلوة له ، الا و لا زكـوة له ، الا و لا حـج له ، الا و لا صوم له ، الا و لا بر له حتى يتوب : (خـداونـد نماز جمعه را بر شما واجب كرده هر كس آن را در حيات من يا بعد از وفات من از روى اسـتـخـفاف يا انكار ترك كند خداوند او را پريشان مى كند، و به كار او بركت نمى دهـد، بـدانـيـد نـمـاز او قـبـول نـمـى شـود، بـدانـيـد زكـات او قـبـول نـمـى شـود، بـدانـيـد حـج او قـبـول نـمـى شـود، بـدانـيـد اعمال نيك او قبول نخواهد شد تا از اين كار توبه كند)!
در حـديـث ديـگـرى از امـام بـاقـر (عـليـه السـلام ) مى خوانيم : صلوة الجمعة فريضة ، و الاجـتـمـاع اليـهـا فـريـضـة مـع الامـام ، فـان تـرك رجل من غير علة ثلاث جمع فقد ترك ثلاث فرائض ، و لا يدع ثلاث فرائض من غير علة الا مـنـافق : (نماز جمعه فريضه است و اجتماع براى آن با امام (معصوم ) فريضه است ، هر گاه مردى بدون عذر سه جمعه را ترك گويد فريضه را ترك گفته و كسى
سه فريضه را بدون علت ترك نمى گويد مگر منافق .
و در حـديـث ديـگـرى از رسـول خـدا مـى خـوانـيـم : مـن اتى الجمعة ايمانا و احتسابا استانف العـمل : (كسى كه از روى ايمان و براى خدا در نماز جمعه شركت كند گناهان او بخشوده خواهد شد و برنامه عملش را از نو آغاز مى كند).
روايـات در ايـن زمـيـنـه بـسـيـار اسـت كـه ذكـر هـمـه آنـهـا بـه طول مى انجامد در اينجا با اشاره به يك حديث ديگر اين بحث را پايان مى دهيم .
كـسـى خـدمـت رسـول خـدا (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) آمـد، عـرض كـرد يـا رسول الله ! من بارها آماده حج شده ام اما توفيق نصيبم نشده فرمود: عليك بالجمعة فانها حـج المـسـاكـيـن : (بـر تـو باد به نماز جمعه كه حج مستمندان است ) (اشاره به اينكه بسيارى از بركات كنگره عظيم اسلامى حج در اجتماع نماز جمعه وجود دارد).
البـتـه بـايـد تـوجـه داشـت كـه مـذمـتـهاى شديدى كه در مورد ترك نماز جمعه آمده است و تـاركـان جمعه در رديف منافقان شمرده شده اند در صورتى است كه نماز جمعه واجب عينى بـاشـد يـعـنى در زمان حضور امام معصوم و مبسوطاليد و اما در زمان غيبت بنابر اينكه واجب مـخـيـر بـاشد (تخيير ميان نماز جمعه و نماز ظهر) و از روى استخفاف و انكار انجام نگيرد مـشـمـول ايـن مـذمـتـهـا نـخـواهـد شـد، هـر چـنـد عظمت نماز جمعه و اهميت فوق العاده آن در اين حـال نـيـز مـحـفـوظ اسـت (توضيح بيشتر درباره اين مساءله را در كتب فقهى بايد مطالعه كرد).3 – فلسفه نماز عبادى سياسى جمعهنماز جمعه ، قبل از هر چيز يك عبادت بزرگ دستجمعى است ، و اثر عمومى
عـبـادات را كه تلطيف روح و جان ، و شستن دل از آلودگيهاى گناه و زدودن زنگار معصيت از قـلب مـى بـاشـد در بـردارد، بـخـصـوص ‍ ايـنـكـه مـقـدمـتـا دو خـطـبـه دارد كـه مشتمل بر انواع مواعظ و اندرزها و امر به تقوى و پرهيزگارى است .
و اما از نظر اجتماعى و سياسى ، يك كنگره عظيم هفتگى است كه بعد از كنگره سالانه حج ، بـزرگـتـريـن كـنـگـره اسـلامـى مـى بـاشـد، و بـه هـمـيـن دليـل در روايـتـى كـه قـبـلا از پـيـغـمـبـر اكـرم (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) نقل كرديم آمده بود كه جمعه حج كسانى است كه قادر به شركت در مراسم حج نيستند.
در حقيقت اسلام ، به سه اجتماع بزرگ اهميت مى دهد:
اجتماعات روزانه كه در نماز جماعت حاصل مى شود.
اجتماع هفتگى كه در مراسم نماز جمعه است .
و اجتماع حج كه در كنار خانه خدا هر سال يكبار انجام مى گيرد نقش نماز جمعه در اين ميان بـسـيـار مـهـم اسـت بـخـصـوص اينكه يكى از برنامه هاى خطيب در خطبه نماز جمعه ، ذكر مسائل مهم سياسى و اجتماعى و اقتصادى است و به اين ترتيب اين اجتماع عظيم و پرشكوه مى تواند منشاء بركات زير شود:
الف : آگاهى بخشيدن به مردم در زمينه معارف اسلامى و رويدادهاى مهم اجتماعى و سياسى .
ب : ايجاد همبستگى و انسجام هر چه بيشتر در ميان صفوف مسلمين به گونه اى كه دشمنان را به وحشت افكند و پشت آنها را بلرزاند.
ج : تجديد روح دينى و نشاط معنوى براى توده مردم مسلمان .
د: جلب همكارى براى حل مشكلات عمومى .
بـه هـمـيـن دليـل هـمـيـشـه دشـمـنان اسلام ، از يك نماز جمعه جامع الشرائط كه دستورهاى اسلامى دقيقا در آن رعايت شود بيم داشته اند.
و نيز به همين دليل نماز جمعه هميشه به عنوان يك اهرم نيرومند سياسى
در دست حكومتها بوده است ، منتها حكومتهاى عدل همچون حكومت پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سـلم ) از آن بـهـتـريـن بـهـره برداريها را به نفع اسلام ، و حكومتهاى جور همانند بنى اميه از آن سوء استفاده براى تحكيم پايه هاى قدرت خود مى كردند.
در طول تاريخ مواردى را مشاهده مى كنيم كه هر كس مى خواست ، بر ضد حكومتى قيام كند، نخست از شركت در نماز جمعه او خوددارى مى كرد، چنانكه در داستان عاشورا مى خوانيم كه گروهى از شيعيان در خانه (سليمان بن صرد خزاعى ) جمع شدند، و نامه اى خدمت امام حـسـيـن (عـليـه السـلام ) از كـوفه فرستادند، كه در نامه آمده بود (نعمان بن بشير) والى بـنـى اميه بر كوفه ، منزوى شده و ما در نماز جمعه او شركت نمى كنيم ، و چنانچه بدانيم شما به سوى ما حركت كرده ايد او را از كوفه بيرون خواهيم كرد.
در صحيفه سجاديه از امام سجاد على بن الحسين (عليهماالسلام ) مى خوانيم : اللهم ان هذا المقام لخلفائك و اصفيائك و مواضع امنائك فى الدرجة الرفيعة التى اختصصتهم بها قد ابـتـزوهـا: (خـداونـدا! ايـن (اشـاره به نماز جمعه و عيد قربان ) مقامى است كه مخصوص خـلفـاء و برگزيدگان و امناء بلندپايه تو است كه ويژه آنها نمودى ، و (خلفاى جور بنى اميه ) آن را به زور از اولياى حق گرفته و غصب كرده اند).
گـاه مى شود كه دشمنان اسلام يك هفته تمام شبانه روز تبليغات مسموم مى كنند ولى با يـك خـطبه نماز جمعه و مراسم پرشكوه و حياتبخش آن همه خنثى مى شود، روح تازه اى در كالبدها دميده ، و خون تازه اى در عروق به حركت درمى آيد.
توجه به اين نكته كه طبق فقه شيعه در محدوده يك فرسخ در يك فرسخ
بيش از يك نماز جمعه جائز نيست و حتى كسانى كه در دو فرسخى (تقريبا 11 كيلومترى ) از مـحـل انـعقاد جمعه قرار دارند در آن نماز شركت مى كنند، روشن مى شود كه عملا در هر شهر كوچك يا بزرگ و حومه آن يك نماز جمعه بيشتر منعقد نخواهد شد، بنابراين اجتماعى چنين عظيمترين اجتماع آن منطقه را تشكيل مى دهد.
امـا بـا نـهـايـت تـاسف اين مراسم عبادى سياسى كه مى تواند مبداء حركت عظيمى در جوامع اسلامى گردد به خاطر نفوذ حكومتهاى فاسد در آن در بعضى كشورهاى اسلامى چنان بى روح و بـى رمـق شـده اسـت كـه عـمـلا هـيـچ اثـر مـثـبـتـى از آن گـرفـتـه نـمـى شـود و شـكـل يك برنامه تشريفاتى به خود گرفته ، و به راستى اين از سرمايه هاى عظيمى است كه براى از دست رفتن آن بايد گريه كرد.
مـهـمـتـريـن نـمـاز جـمـعـه سـال نـمـاز جـمـعـه اى اسـت كـه قـبـل از رفتن به عرفات در مكه انجام مى گيرد كه تمام حجاج خانه خدا از سراسر جهان در آن شـركـت دارند كه نماينده واقعى تمام قشرهاى مسلمين در كره زمين هستند، سزاوار است كه براى تهيه خطبه چنين نماز حساسى عده زيادى از دانشمندان هفته ها و ماهها مطالعه كنند و مـحـصول آن را در آن روز حساس و خطبه تاريخى بر مسلمانان عرضه نمايند و مسلما مى تـوانـنـد بـه بـركـت آن آگـاهـى زيـادى بـه جـامـعـه اسـلامـى داده و مـشـكـلات مـهـمـى را حل كنند.
امـا بـا نـهـايـت تـاسـف در ايـن ايـام ديـده مـى شـود كـه مسائل بسيار پيش پا افتاده و مطالبى كه تقريبا همه از آن آگاهى دارند مطرح مى شود، و از مـسـائل اصـولى ابـدا خـبرى نيست ؟ آيا براى از دست رفتن چنين فرصتهاى بزرگ و سرمايه هاى عظيم نبايد گريست ؟! و براى دگرگون ساختن آن نبايد به پا خاست ؟!4 – آداب نماز جمعه و محتواى خطبه هانـماز جمعه (با وجود شرائط لازم ) بر مردان بالغ و سالم كه قدرت بر شركت در نماز را دارنـد واجـب اسـت ، و بـر مـسـافـران و پـيرمردان واجب نيست هر چند حضور در نماز جمعه براى مسافر جائز است ، همچنين زنها نيز مى توانند در نماز جمعه شركت كنند، هر چند بر آنها واجب نيست .
كـمـتـريـن عـددى كـه نـماز جمعه با آن منعقد مى شود پنج نفر از مردان است . نماز جمعه دو ركـعـت اسـت و جـاى نـمـاز ظـهـر را مـى گـيـرد، و دو خـطـبـه اى كـه قبل از نماز جمعه خوانده مى شود در حقيقت به جاى دو ركعت ديگر محسوب مى شود.
نـمـاز جـمعه همانند نماز صبح است و مستحب است حمد و سوره را در آن بلند بخوانند و نيز مستحب است سوره جمعه را در ركعت اول و سوره منافقين را در ركعت دوم قرائت كنند.
در نـمـاز جـمـعـه دو قـنـوت مـسـتـحـب اسـت يـكـى قـبـل از ركـوع ركـعـت اول و ديگر بعد از ركوع ركعت دوم .
خـوانـدن دو خـطـبـه قـبل از نماز جمعه واجب است همانگونه كه ايستادن خطيب به هنگام ايراد خـطـبـه نـيـز واجـب مـى بـاشـد، شخصى كه خطبه مى خواند حتما بايد همان امام نماز جمعه باشد.
خطيب بايد صداى خود را چنان بلند كند كه مردم صداى او را بشنوند تا محتواى خطبه به گوش همگان برسد.
به هنگام ايراد خطبه بايد خاموش بود، و به سخنان خطيب گوش داد، و رو به روى خطيب نشست .
شـايـسـتـه اسـت خـطـيـب مـردى فـصـيـح و بـليـغ و آگـاه بـه اوضـاع و احوال مسلمين و با خبر از مصالح جامعه اسلامى ، و شجاع ، و صريح اللهجه ، و قاطع در اظـهـار حـق بـاشد. اعمال و رفتار او سبب تاثير و نفوذ كلامش گردد، و زندگى او مردم را به ياد خدا بياندازد.
شـايـسـتـه اسـت پـاكـيـزه ترين لباس در تن بپوشد، و خود را خوشبو كند، و با وقار و سكينه گام بردارد، و هنگامى كه بر فراز منبر جاى گرفت بر مردم سلام كند، و رو به روى آنـان بـايـسـتـد، و بر شمشير يا كمان يا عصا تكيه كند، نخست بر منبر بنشيند، تا اذان تمام شود، و بعد از فراغت از اذان شروع به خطبه كند.
مـحتواى خطبه نخست حمد خدا و درود بر پيامبر است (احتياط اين است كه اين قسمت به زبان عـربى باشد ولى بقيه به زبان مستمعين خوانده مى شود) سپس مردم را به تقواى الهى تـوصـيـه كـند، و يكى از سور كوتاه قرآن را بخواند، و اين امر را در هر دو خطبه رعايت كـنـد، و در خـطبه دوم بعد از درود بر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) دعا بر ائمه مسلمين كند، و براى مؤ منين و مؤ منات استغفار نمايد.
و شايسته است در ضمن خطبه مسائل مهمى كه با دين و دنياى مسلمين ارتباط دارد مطرح كند، و آنـچـه مـورد نـيـاز مـسـلمـيـن در داخـل و خـارج كـشـورهـاى اسـلامـى و در داخـل و خـارج آن مـنـطـقـه مـى بـاشـد مـورد بـحـث قـرار دهـد، و مسائل سياسى و اجتماعى و اقتصادى و دينى را با در نظر گرفتن اولويتها مطرح نمايد، به مردم آگاهى بخشد و آنها را از توطئه هاى دشمنان با خبر بسازد، برنامه هاى كوتاه مـدت و دراز مـدت بـراى حـفـظ جـامـعـه اسـلامـى و خـنثى كردن نقشه هاى مخالفان به آنها گوشزد كند.
خـلاصـه خـطـيـب بـايـد بـسـيـار هـوشـيـار و بـيـدار و اهـل فـكـر و مـطـالعـه در مسائل اسلامى باشد، و از موقعيت اين مراسم بزرگ حداكثر استفاده را براى پيشبرد اهداف اسلام و مسلمين بنمايد.
در حديثى از امام على بن موسى الرضا (عليه السلام ) مى خوانيم : انما جعلت الخطبة يوم الجـمـعـة لان الجـمـعـة مـشهد عام ، فاراد ان يكون للامير سبب الى موعظتهم ، و ترغيبهم فى الطاعة ، و ترهيبهم من المعصية ، و توقيفهم على ما اراد من مصلحة دينهم و دنياهم ، و يخبرهم بـمـا ورد عـليـهـم مـن الافـاق مـن الاهـوال التـى لهم فيها المضرة و المنفعة … و انما جعلت خـطـبـتـيـن ليـكـون واحـدة للثـنـاء عـلى الله و التـمـجـيـد و التـقـديـس لله عـز و جـل و الاخـرى للحـوائج و الاعـذار و الانذار و الدعاء و لما يريد ان يعلمهم من امره و نهيه ما فيه الصلاح و الفساد:(خطبه ، براى اين در روز جمعه تشريع شده است كه نماز جمعه يك برنامه عمومى است ، خداوند مى خواهد به امير مسلمين امكان دهد تا مردم را موعظه كند به اطاعت ترغيب نمايد، و از مـعـصيت الهى بترساند و آنها از آنچه مصلحت دين و دنيايشان است آگاه سازد، و اخبار و حـوادث مـهـمى كه از نقاط مختلف به او مى رسد و در سود و زيان و سرنوشت آنها مؤ ثر اسـت بـه اطـلاعـشان برساند… و دو خطبه قرار داده شده تا در يكى حمد و ثنا و تمجيد و تـقـديـس الهـى كـنند، و در ديگرى نيازها و هشدارها و دعاها را قرار دهند، و اوامر و نواهى و دستوراتى كه باصلاح و فساد جامعه اسلامى در ارتباط است به آنها اعلام دارند).5 – شرائط وجوب نماز جمعهدر ايـنـكـه امـام جـمـعـه مـانـنـد هـر امـام جـمـاعـت ديـگـر بـايـد عادل باشد ترديدى نيست ، ولى سخن در اين است كه شرائطى افزون بر اين دارد يا نه ؟
جـمـعـى مـعـتقدند اين نماز از وظائف امام معصوم يا نماينده خاص او است ، و به تعبير ديگر مربوط به زمان حضور امام معصوم (عليه السلام ) است .
در حـالى كـه بـسـيـارى از مـحـققين معتقدند كه اين شرط وجوب عينى نماز جمعه است ، ولى براى وجوب تخييرى اين شرط لازم نيست و در زمان غيبت نيز مى توان نماز جمعه را برپا داشت و جانشين نماز ظهر مى شود، و حق همين است ، بلكه هر گاه حكومت اسلامى با شرايط آن از طـرف نايب عام امام (عليه السلام ) تشكيل گردد احتياط اين است كه امام جمعه منصوب از طرف او باشد، و مسلمانان در نماز جمعه شركت كنند.
در ايـن زمينه و در مسائل ديگر مربوط به نماز جمعه سخن بسيار است كه ذكر همه آنها از حوصله يك بحث تفسيرى خارج و بايد آنها را در كتب فقه و حديث جستجو كرد.
خـداوندا! بما توفيقى مرحمت فرما كه از اين شعائر بزرگ اسلامى براى تربيت نفوس و نجات مسلمين از چنگال دشمنان حداكثر بهره بردارى را بنمائيم .
پروردگارا! ما را از كسانى قرار ده كه مشتاق لقاى تو باشيم و از مرگ نهراسيم .
بارالها! نعمت ايمان و تعليم و تربيت انبياء را هرگز از ما سلب نفرما.
آمين يا رب العالمين



سیمای سوره جمعه

سوره جمعه یازده آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

یکی از اهداف اساسی این سوره،ترغیب و تشویق و تحریص مسلمانان به حضور یکپارچه در اجتماع هفتگی نمازجمعه است.

معنی کلمات سوره جمعه

این سوره با تسبیح خداوند و بیان بعثت پیامبر اسلام آغاز گشته و در ادامه از مسلمانان می خواهد که همچون یهود نباشند که تورات به آنان داده شد اما آنان تحمل نکرده و به آن عمل نکردند و از مسلمانان می خواهد هرگاه ندای نمازجمعه برخاست،دست از هر کاری بکشند و به سوی ذکر خدا بشتابند و در غیر این صورت سزاوار توبیخ و سرزنش اند.

قرائت سوره جمعه،در شب جمعه و رکعت اول نمازجمعه سفارش شده است.

به نام خداوند بخشنده مهربان.

آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است،برای خداوند تسبیح گویند، فرمانروایِ با قداستِ عزیز حکیم.

نکته ها:

* سوره قبل با «سَبَّحَ» و این سوره با «یُسَبِّحُ» آغاز شد،شاید نشان آن باشد که تسبیح برای خداوند،بوده و هست و خواهد بود.

* شاید چهار صفتِ «الْمَلِکِ ، اَلْقُدُّوسِ ، اَلْعَزِیزِ ، اَلْحَکِیمِ» در این آیه،مقدمه آیه بعد باشد که می فرماید: هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ …اگر خداوند برای شما پیامبری می فرستد،به خاطر نیاز خداوند به پرستش نیست،بلکه او حاکمی منزّه و مقتدر است و بعثت انبیا بر اساس حکمت اوست که انسان را از طریق تزکیه و خودسازی و تعلیم و آموزش دین و حکمت،از ظلمات به نور برساند.

* تسبیح خداوند،ریشه و اساس تمام عقاید و تفکرات صحیح اسلامی است:

توحید،بر اساس تسبیح و منزّه دانستن خداوند از شرک است. «سُبْحانَ اللّهِ عَمّا یُشْرِکُونَ» [1]

عدل،بر اساس منزّه دانستن خداوند از ظلم است. «سُبْحانَ رَبِّنا إِنّا کُنّا ظالِمِینَ» [2]

نبوّت و امامت،بر اساس تسبیح خداوند است،یعنی خداوند منزّه است از این که بشر را بدون راهنما و به حال خود واگذارد،بنابراین کسانی که می گویند:خداوند وحی و راهنمایی نفرستاده است،در حقیقت او را به درستی نشناخته اند. «وَ ما قَدَرُوا اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا ما أَنْزَلَ اللّهُ»[3]

معاد،بر اساس تسبیح خداوند و منزّه دانستن او از کار عبث و بیهوده و باطل است. «رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ» [4]، «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لا تُرْجَعُونَ» [5]

آری،اگر انسان خداوند را از هر عیب و نقص مبرّا دانست،عاشق و بنده ی او می شود،از او پروا کرده و بر او توکل می کند و روابط اجتماعی و حرکات و افعال خود را مطابق رضای او تنظیم می کند.

 

اهمیت و جایگاه تسبیح

* در قرآن،هشت بار فرمان توکل،هشت بار فرمان استغفار،پنج بار فرمان عبادت،پنج بار فرمان ذکر و یاد خدا،دو بار فرمان تکبیر و چند بار فرمان سجده آمده است،ولی فرمان تسبیح،شانزده مرتبه آمده است.

* امام صادق علیه السلام از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله روایت می کند که آن حضرت فرمود:هرگاه بنده ای«سبحان الله»بگوید،هر آنچه در زیر عرش قرار دارد همراه با او تسبیح گویند و به گوینده ی این سخن،ده برابر پاداش داده می شود و هرگاه«الحمد لله»بگوید،خداوند نعمت های دنیا را بر او ارزانی دارد تا زمانی که با خداوند ملاقات کند و آنگاه نعمت های آخرت بر او ارزانی شود[6]

* تسبیح خداوند،نوعی تشکر از اوست.قرآن می فرماید:هرگاه فتح و پیروزی به سراغ شما آمد خدا را تسبیح گویید. إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ … فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ[7]

* تسبیح خداوند،کفّاره کلماتی است که در مجالس گفته یا شنیده می شود.در حدیث می خوانیم:رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگامی که از مجالس برمی خاستند، ذکر«سبحانک اللهم و بحمدک»را گفته و می فرمودند:این کلمه،کفّاره مجلس است انه کفاره المجلس»

* تسبیح،وسیله نجات است.قرآن درباره حضرت یونس علیه السلام می فرماید: «فَلَوْ لا أَنَّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ لَلَبِثَ فِی بَطْنِهِ إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ» [8]اگر او تسبیح گو نبود،برای همیشه در شکم ماهی ماندگار بود.

در حدیث دیگری می خوانیم:هنگامی که انسان«سبحان الله»می گوید،تمام فرشتگان بر او درود می فرستند.«صلی علیه کل ملک» [9]

* در سحرهای ماه مبارک رمضان،سفارش به قرائت دعایی شده است که تمام جملات آن با«سبحان الله»آغاز می شود:سبحان من یعلم جوارح القلوب…،سبحان رب الودود…

* در حدیث می خوانیم:شخصی وارد خانه امام صادق علیه السلام شد و حضرت را در حال نماز دید که شصت مرتبه ذکر«سبحان الله»را تکرار فرمود یا می خوانیم:امام صادق علیه السلام در حال سجده پانصد مرتبه ذکر«سبحان الله»را تکرار فرمودند.[10]

تسبیح موجودات

در جهان بینی الهی،پرستش و عبادت خداوند مخصوص انسان نیست،بلکه همه موجودات در حال پرستش اند.

* شخصی از پیامبر صلی الله علیه و آله معجزه ای درخواست کرد.حضرت مقداری ریگ از زمین برداشت و در دست گرفت و به درخواست پیامبر و اذن الهی،صدای تسبیح سنگریزه ها را شنیدند. [11]

* رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:چه بسیار مرکب ها که از راکب خود بهترند،زیرا بیشتر ذکر خدا می گویند. [12]

* درباره تسبیح موجودات هستی،به چند نکته بایستی توجه شود:

الف)قرآن،تسبیح موجودات را آگاهانه و از روی علم و شعور می داند: «کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ»[13]

ب)هرکسی نمی تواند تسبیح سایر موجودات را درک کند: «وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ» [14]

ج)تسبیح موجودات،گوناگون است.امام سجاد علیه السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل فرمود که:مرغان در هر صبحگاه خداوند را تسبیح نموده و قوت روز خود را مسئلت می نمایند. [15]

نظامی،در این زمینه چنین سروده است:

خبر داری که سیاحان افلاک

چرا گردند گِرد مرکز خاک

چه می خواهند،از این منزل بریدن

معنی کلمات سوره جمعه

که می جویند،از این محمل کشیدن

در این محراب،معبودشان کیست

از این آمد شدن،مقصودشان چیست

همه هستند سرگردان چو پرگار

پدید آینده خود را طلب کار

حافظ شیرازی نیز می فرماید:

روشن از پرتو رویت،نظری نیست که نیست

منّت خاک درت،بر بشری نیست که نیست

ناظر روی تو صاحب نظرانند آری

سرّ گیسوی تو در هیچ سری نیست که نیست

حاجی سبزواری صاحب کتاب منظومه،نیز می گوید:

موسیی نیست که دعوی«انا الحق»شنود

ور نه این زمزمه اندر شجری نیست که نیست

مولوی نیز می گوید:

جمله ذرّات عالم در نهان

با تو می گویند روزان و شبان

ما سمیعیم و بصیر و باهشیم

با شما نامحرمان ما خامشیم

پیام ها:

1- در جهان بینی الهی،هستی در حال تسبیح خداست. «یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ»

2- در تسبیح تکوینی،تفاوتی میان موجودات آسمان و زمین،میان جمادات و نباتات و حیوانات و انسان نیست. «یُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ»

3- ستایش،باید ملاک و میزان و دلیل داشته باشد.تسبیح،تنها سزاوار کسی است که حکومت و قداست و عزّت و حکمت را با هم داراست. یُسَبِّحُ لِلّهِ … اَلْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ

4- پادشاهی و فرمانروایی خداوند،همراه با قداست و قدرت و حکمت است.

«الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ»

5-حکومت خداوند،همراه با حکمت است. اَلْمَلِکِ … اَلْحَکِیمِ

6- خداوند،عزیز است. «الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ» (همان گونه که پیامبرش،ایمان آوردندگان به پیامبرش و قرآنش عزیز هستند. «وَ لِلّهِ الْعِزَّهُ وَ لِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ»[16]

، «وَ إِنَّهُ لَکِتابٌ عَزِیزٌ» [17])

7- قدرتی ارزش دارد که همراه با حکمت باشد، «الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ» خداوند هم قدرتمند است و هم حکیم،امّا قدرتمندی دیگران معمولاً با روحیه استکبار و استعمار همراه است.

اوست که در میان مردم درس ناخوانده،پیامبری از خودشان مبعوث کرد تا آیات الهی را بر آنان بخواند و آنها را رشد و پرورش داده(از آلودگی شرک و تفرقه پاک سازد)و کتاب آسمانی و حکمت به آنان بیاموزد و همانا پیش از این در انحراف و گمراهی آشکار بودند.

نکته ها:

* کلمه«امی»،منسوبِ کلمه«ام»است.اطلاق این کلمه بر مردم مکّه،یا از آن جهت است که مکّه،امّ القری است،یا از آن جهت که در زبان عربی به کسانی که خواندن و نوشتن را نمی دانند،«امی»می گویند،زیرا مثل روزی هستند که از مادر متولّد شده اند.

* در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:چون مردم مکّه،کتاب و رهبر آسمانی نداشتند، خداوند نسبت امّی به آنان داده است وگرنه برخی از آنها توان نوشتن داشتند.[18]

* «یُزَکِّیهِمْ» ،از مصدر«تزکیه»و ریشه آن،«زکات»به معنای رشد و نموّ همراه با خیر و برکت است.یعنی پیامبر مأمور است تا اخلاق زشت را از میان مردم بردارد و اخلاق نیکو را در میان آنان رواج دهد تا به رشد و کمال رسند.

* مراد از«حکمت»در اینجا همان معارف و حقایقی است که از آیات قرآن بر می آید و با تغییر نگرش انسان به جهان و دادن بینش صحیح به او،زمینه های سعادت او را فراهم می سازد.

چنانکه منکران خدا می گفتند: «ما هِیَ إِلاّ حَیاتُنَا الدُّنْیا»[19]زندگانی ما محدود به همین دنیاست.اما خداوند،حقیقت را چیز دیگری معرفی می کند و می فرماید: «ما هذِهِ الْحَیاهُ الدُّنْیا إِلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدّارَ الْآخِرَهَ لَهِیَ الْحَیَوانُ» [20]،این دنیا،جز بازی و سرگرمی نیست و زندگانی واقعی در آخرت است. [21]

* «حکمت»،جدای از«کتاب»نیست،بلکه یکی از اوصافِ آن است،چنانکه در جای دیگر می فرماید: «وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ» [22]و خداوند نیز،کتاب و حکمت را در کنار هم،بر پیامبر نازل کرده است: «وَ أَنْزَلَ اللّهُ عَلَیْکَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ»[23].بنابراین مراد از تعلیم کتاب و حکمت که وظیفه پیامبر است، «یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ» تعلیم قرآن سراسر حکمت است که به مردم بینشِ درست زندگی کردن را می آموزد. [24]

* در آیه 129 سوره بقره،حضرت ابراهیم علیه السلام از خداوند درخواست کرد که پیامبری با چنین ویژگی هایی که در این آیه مطرح شده را در میان مردم مبعوث کند؛در این آیه استجابت آن دعا را می بینیم.در حدیث می خوانیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:«أنا دعوه أبی ابراهیم»یعنی من دعای مستجاب شده پدرم ابراهیم هستم.

* در آیه قبل،سخن از خداوندِ حکیم بود،در این آیه،یکی از نشانه های حکمت خدا،بعثت پیامبر و یکی از دلایل بعثت انبیا تعلیم حکمت به مردم معرفی شده است.

* در قرآن،چهل و شش مرتبه از ضلالت و گمراهی و انحراف سخن به میان آمده و در بیشتر موارد کلمه ی «ضَلالٍ» همراه با «مُبِینٍ» آمده و گاهی نیز تعبیر به «ضَلالٍ کَبِیرٍ» [25]و «ضَلالٍ بَعِیدٍ» [26]شده است؛با یک نگاه کوتاه در می یابیم که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مردم را:

از فرزند کشی به فرزند دوستی،

از جهل به علم،

از غارت اموال دیگران به ایثار و گذشت از اموال خود،

از رباخواری به کسب و کار حلال،

از شرک به توحید،

از تفرقه به وحدت،

از خرافات به حقیقت،

از ذلّت به عزّت،

و در یک کلام،از ضلالت به هدایت رهنمون ساخت.

چنانکه جعفر بن ابیطالب،در نزد نجاشی پادشاه حبشه،در وصف پیامبر اسلام گفت:ما مردمی بودیم که بت می پرستیدیم،مردار می خوریم،کارهای زشت انجام می دادیم،رشته خویشاوندی را بریده بودیم،حق همسایگان را رعایت نمی کردیم،افراد قوی به افراد ضعیف رحم نمی کردند و…تا این که خداوند پیامبری از میان ما برانگیخت و او ما را به ارزش های انسانی فرمان داد. «وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ»

سؤال:آیا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله تنها بر امّیین و مردم حجاز و عربها مبعوث شده است؟

پاسخ: حضرت محمّد صلی الله علیه و آله در میان مردم مکّه ظهور کرد و دعوت خود را از آنجا آغاز نمود،ولی نامه هایی که آن حضرت به پادشاهان ایران و روم و رؤسای قبایل مختلف فرستاد،بیانگر این حقیقت است که دعوت آن حضرت،محدود به جزیرهالعرب و یا قوم عرب نبوده است.

پیام ها:

1- بعثت پیامبران کاری الهی است. «هُوَ الَّذِی بَعَثَ»

2- بعثت پیامبران،عامل رویش،جهش و رستاخیز در همه سطوح و امور جامعه است. «بَعَثَ»

3- برخاستن پیامبر از یک جامعه امّی و آنگاه پرچمداری علم و حکمت،یک معجزه الهی است. «بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً»

4- رهبر جامعه اسلامی باید از مردم، «رَسُولاً مِنْهُمْ» و در مردم باشد. «فِی الْأُمِّیِّینَ»

5-تلاوت قرآن،وسیله و مقدمه تزکیه و تزکیه مقدم بر تعلیم و تعلّم است

یَتْلُوا … یُزَکِّیهِمْ … یُعَلِّمُهُمُ .(چنانکه در جای دیگر می خوانیم: «اتَّقُوا اللّهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللّهُ» [27]از خداوند پروا کنید تا خداوند،حقایقی را به شما بیاموزد).

6- تزکیه و خودسازی باید در سایه مکتب انبیا و آیات الهی باشد.(ریاضت ها و رهبانیت هایی که در سایه تعلیم پیامبران نباشد،خود نوعی انحراف است.) «یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ»

7- تزکیه و تعلیم در رأس برنامه های انبیاست. «یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ»

8-در مکتب انبیا،پرورش روحی و آموزش فکری،در کنار بینش و بصیرت مطرح است. «یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ»

9- در محیط فاسد نیز می توان کار تربیتی کرد. «وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ»

10- برای درک زحمت های پیامبران الهی،باید به وضعیّت فرهنگی و اخلاقی مردم زمان آن ها توجه کرد. «وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ»

و(این بعثت،مخصوص زمان پیامبر نیست،بلکه برای)دیگرانی از مردم که هنوز به آنان ملحق نشده اند(و در آینده متولّد می شوند،خواهد بود)و اوست خدای مقتدر حکیم.

این بعثت،(در اختیار مردم نیست بلکه)لطف و تفضّل الهی است که به هر کس که بخواهد،(و لیاقت داشته باشد)می دهد و خداوند صاحب فضل بزرگ است.

نکته ها:

* در تفاسیر شیعه و سنّی می خوانیم:هنگامی که این آیه نازل شد،پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در پاسخ این سؤال که مراد از«آخرین»در آیه سوم چه کسانی هستند؟،دست مبارکشان را برشانه سلمان گذاشته و فرمودند:اگر ایمان در ستاره ثریّا باشد،مردانی از نسل و تبار این مرد به سراغ آن خواهند رفت.

پیام ها:

1- رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله،مخصوص مردم معاصر خود نیست بلکه شامل تمام مردم پس از او،از هر نژاد و اقلیم می شود. وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا …

2- هیچ کس قدرت جلوگیری از نفوذ اسلام در آینده تاریخ را نخواهد داشت.

وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا … وَ هُوَ الْعَزِیزُ

3- پشتوانه پیامبران،قدرت و حکمت خداوند است. بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ … وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

4- همان حکمتی که دلیل فرستادن انبیا برای پیشینیان بوده،در بعثت پیامبر اسلام نیز هست. اَلْعَزِیزُ الْحَکِیمُ … بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ … وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ … وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ

5-گرچه نبوّت فضل و مقام بزرگی است که خداوند به هر کس بخواهد عطا می کند ولی چون حکیم است،این مقام را تنها به اهلش می دهد. «الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ»

کسانی که مکلّف به تورات شدند،ولی حق آن را ادا نکردند،مانند الاغی هستند که کتاب هایی حمل می کند،(ولی چیزی از آن نمی فهمد.)گروهی که آیات خدا را انکار کردند،مَثَل بدی دارند و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند.

نکته ها:

* در آیات قبل سخن از بعثت بود و در این آیه سخن از یهودیانی است که بر اساس کتاب آسمانی خود،تورات،پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را می شناختند ولی لجاجت کرده و حاضر به پذیرش رسالت او نشدند.

* «أسفار»جمع«سفر»به معنای کتابی است که از حقایق پرده برداری می کند. [28]تورات،از بخش های مختلفی تشکیل یافته که به هر بخش که همانند یک سوره از قرآن می باشد، یک«سِفر»می گویند.مانند سِفر پیدایش.

* گرچه قرآن در این آیه،از یهودیان انتقاد می کند،اما در واقع کنایه ای است به مسلمانان که مبادا شما نیز قرآن را بشنوید،ولی به آن عمل نکنید.

* قرآن در چند مورد،انسان های نااهل را به چارپایان تشبیه کرده که یکی از آنها عالمان بی عمل هستند که در این آیه به آنها اشاره شده است. «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ»[29]

سعدی می گوید:

علم چندان که بیشتر خوانی

چون عمل در تو نیست نادانی

نه محقق بود نه دانشمند

چارپایی بر او کتابی چند

آن تهی مغز را چه علم و خبر

که بر او هیزم است یا دفتر

حضرت علی علیه السلام فرمود:عالمی که به علمش عمل کند اهل نجات است و کسی که به علمش عمل نکند،اهل هلاکت و حسرت خواهد بود و دوزخیان از بوی بد او اذیّت می شوند و بیشترین حسرت و ندامت در دوزخ از آنِ کسی خواهد بود که مردم را به سوی خدا دعوت کرده و آنان سخن او را پذیرفته و به بهشت وارد شده اند،ولی دعوت کننده خود به دوزخ می رود؛زیرا گرفتار هوای نفس و آرزوهای طولانی شده است.

«ان اشد اهل النار ندامه و حسره رجل دعا عبدا الی الله فاستجاب و قبل منه و اطاع الله فادخله الله الجنه و ادخل الداعی النار بترکه علمه و اتباعه الهوی و طول الأمل» [30]

* امام صادق علیه السلام فرمود:«ان العالم اذا لم یعمل بعلمه زلت موعظته عن القلوب کما یزل المطر عن الصفا»[31]موعظه عالمی که به علمش عمل نکند از دل ها منحرف می شود،همان گونه که باران از روی سنگ منحرف می شود.

* امام سجاد علیه السلام فرمودند:در انجیل آمده است:«ان العلم اذا لم یعمل به لم یزدد صاحبه الا کفرا و لم یزدد من الله الا بعدا»[32]به دانشمندی که به علمش عمل نکند،جز کفر و دوری از خدا چیزی افزوده نمی شود.

* در این آیه تمثیلی تند و هشداردهنده در مورد عالمانِ بی عمل دینی مطرح شده است.

پیشوایان دینی نیز در این باره تمثیلات و تشبیهات بسیاری را بیان کرده اند که به گوشه ای از آنها اشاره می کنیم:

*عالم بی عمل،همچون شمعی است که دیگران از نورش بهره مند می شوند،ولی خود هلاک می گردد. [33]

*عالم بی عمل،مانند گنجی است که انفاق نشود. [34]

*عالم بد،مثل سنگی است که در مسیر آب قرار گرفته است؛نه خود از آن می نوشد و نه می گذارد آب به دیگران برسد[35]

*عالم بی عمل،مانند چاه فاضلابی است که درون آن متعفّن است[36]

*عالم بی عمل،مانند قبری است که ظاهرش سالم است ولی درون آن استخوان های پوسیده است[37]

گوشه ای از سیمای زشت یهود در قرآن

سنگدل هستند: مِنَ الَّذِینَ هادُوا … أُولئِکَ الَّذِینَ لَمْ یُرِدِ اللّهُ أَنْ یُطَهِّرَ قُلُوبَهُم[38]

رفاه طلب هستند: «لَنْ نَصْبِرَ عَلی طَعامٍ واحِدٍ» [39]

در روی زمین فساد می کنند: «یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَساداً» [40]

حتی به خداوند تهمت می زنند: «یَدُ اللّهِ مَغْلُولَهٌ» [41]

کتاب الهی را تحریف می کنند: «یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ»[42]

هر کجا وحی طبق میل آن ها نباشد،تکبّر می ورزند: «أَ فَکُلَّما جاءَکُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوی أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ» [43]

نسبت به اهل ایمان،بیشترین کینه را دارند: «أَشَدَّ النّاسِ عَداوَهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ» [44]

انبیا را به قتل می رساندند: لَقَدْ أَخَذْنا مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ أَرْسَلْنا إِلَیْهِمْ رُسُلاً … فَرِیقاً کَذَّبُوا وَ فَرِیقاً یَقْتُلُونَ [45]

غضب شده خداوند هستند: «وَ باؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اللّهِ» [46]

گروهی از آنان مورد لعنت حضرت عیسی و حضرت داود بوده اند: «لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی إِسْرائِیلَ عَلی لِسانِ داوُدَ وَ عِیسَی»[47]

پیام ها:

1- استفاده از تمثیل در بیان حقایق،شیوه ای قرآنی است.(قرآن دانشمندان بی عمل را به الاغ تشبیه کرده است که به ظاهر سنگین است،ولی در واقع، خفیف است). مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراهَ … کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً

2- افشایِ عالمان ناصالح و زبان گشودن به انتقاد از آنان،امری قرآنی است. «مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْراهَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً»

3- اگر عمل نکردن به تورات،انسان را تا مرز حیوانی همچون الاغ پایین می آورد،عمل نکردن به قرآن که کتاب برتر است،انسان را چگونه می سازد؟ «کَمَثَلِ الْحِمارِ» 4- در اختیار داشتن و حملِ کتاب آسمانی مهم نیست،عمل به آن مهم است. لَمْ یَحْمِلُوها … یَحْمِلُ أَسْفاراً

5-عمل نکردن به علم و دانش خود،نوعی تکذیب عملی آن است. «بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُوا»

6- عمل نکردن به علم،نوعی ظلم است. «وَ اللّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمِینَ»

7- دلیل محرومیّت ها،عملکرد خود ماست. «وَ اللّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمِینَ»

بگو:ای یهودیان! اگر گمان می کنید که تنها شما اولیای خدا هستید نه سایر مردم،اگر(در این پندار)راست می گویید،آرزوی مرگ کنید(تا به پاداشهایی که خداوند برای اولیای خود مقرّر کرده،برسید!).

ولی آنان به خاطر آنچه پیش از این انجام داده اند،(تحریف کتاب و کتمان صفات پیامبر و…)هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد و خداوند به ستمگران به خوبی آگاه است.

نکته ها:

* در آیاتی از قرآن آمده است که یهود،خود را برتر از دیگران و حتی خود را فرزندان خدا می دانستند و شعار «نَحْنُ أَبْناءُ اللّهِ»[48]سر می دادند،با این که مردمی ثروت اندوز و دنیادوست بودند،چنانکه قرآن می فرماید: «أَحْرَصَ النّاسِ عَلی حَیاهٍ» [49]این آیه گویا با آنان مباهله می کند که اگر راست می گویید که از اولیای خدا هستید،باید به استقبال مرگ بروید.

شما که می گویید:تنها اهل بهشت ما هستیم، «لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّهَ إِلاّ مَنْ کانَ هُوداً أَوْ نَصاری»[50]

،پس چرا حاضر نیستید آرزوی مرگ کنید. «قُلْ إِنْ کانَتْ لَکُمُ الدّارُ الْآخِرَهُ عِنْدَ اللّهِ خالِصَهً مِنْ دُونِ النّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ» [51]

چرا از مرگ می ترسیم؟

اگر سفر به سوی آخرت را به سفرهای دنیوی تشبیه کنیم،می بینیم که نگرانی های یک راننده در مسافرت،می تواند دلایل مختلفی داشته باشد:

الف)گاهی نگرانی به خاطر کمبود بنزین است،امّا کسی که برای آخرت خود توشه برداشته است،نگران نیست. «تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزّادِ التَّقْوی» [52]

ب)گاهی نگرانی به خاطر وسیله نقلیه می باشد که سرقتی است،امّا کسی که درآمدش حلال است،نگران نیست.

ج)گاهی نگرانی برای جنس قاچاقی است که به همراه دارد،اما کسی که بار گناه به دوش ندارد،نگران نیست.

د)گاهی نگرانی برای سرعت غیر مجاز است،امّا کسی که اهل افراط و تفریط نیست، «کانَ أَمْرُهُ فُرُطاً» [53]و زندگی اش بر اساس اعتدال و میانه روی بوده است، «لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً» [54]،ترسی ندارد.

ه)گاهی نگرانی به خاطر همسفران ناشناس و نادرست است،ولی کسی که در دنیا همراه و همنشین ابرار بوده است،نگران نیست.

و)گاهی از تنها بودن در جاده می ترسد،ولی کسی که در کاروان ابرار قرار دارد و ارتباط او با مؤمنان است تنها نیست.

ز)گاهی از نرسیدن به مقصد ترس و دغدغه دارد،ولی کسی که معتقد است ذرّه ای از عمل او هدر نمی رود،نگران نیست. فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ … [55]

* از ابوذر پرسیدند:چرا از مرگ می ترسیم؟ فرمود:«انکم عمرتم الدنیا و خربتم الآخره

فتکرهون ان تنتقلوا من عمران الی خراب» [56]شما دنیا را آباد و آخرت را خراب کرده اید،پس کراهت دارید که از آبادی به سوی خرابی بروید.

* حضرت علی علیه السلام می فرمود:«و الله ابن ابیطالب آنس بالموت من الطفل بثدی امه» [57]به خدا سوگند انس من(علی)به مرگ از انس طفل به سینه مادرش بیشتر است.و هنگام ضربت خوردن در محراب مسجد کوفه فرمود:«فزت و رب الکعبه»به پروردگار کعبه سوگند که رستگار شدم.

* امام حسین علیه السلام ضمن خطبه مفصّلی می فرمایند:«خط الموت علی ولد آدم مخط القلاده علی جید الفتاه» [58]مرگ برای فرزندان آدم،مثل گردنبند بر گردن عروسان، زیباست.

* گرچه خطاب این آیه به یهودیان است،ولی آمادگی برای مرگ،وسیله ای برای سنجش همه مدّعیان ایمان و ولایت الهی است. «فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ»

پیام ها:

1- خداوند،شیوه بحث و استدلال با ادیان دیگر و محاجّه با مخالفان را به پیامبر و امّت او آموزش می دهد. «قُلْ یا أَیُّهَا الَّذِینَ هادُوا»

2- با منطق وجدان،شبهات و برداشت های پوچ را پاسخ دهید. «إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیاءُ لِلّهِ»

3- انحصارطلبی در امور معنوی و دینی،ممنوع است. «مِنْ دُونِ النّاسِ»

4- جلوی بلند پروازی ها و تخیّلات نابه جا را باید گرفت. إِنْ زَعَمْتُمْ … فَتَمَنَّوُا اَلْمَوْتَ»

5-معیار صداقت در ادّعای ایمان،آمادگی برای مرگ است. «فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ» هر دوستی،به ملاقات دوست خود علاقمند است،اگر شما دوست خدا هستید،چرا به ملاقات خداوند علاقمند نیستند؟ إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیاءُ لِلّهِ … فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ

6- آن گونه استدلال کنید که دشمن حرفی برای زدن نداشته باشد. فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ …

وَ لا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً

7- ریشه فرار از مرگ،اعمال خود انسان هاست. «وَ لا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ»

8-چه بسا کسانی به دروغ ادّعایِ اولیاء اللّه بودن دارند،اما خداوند به باطن ناپاک آنان آگاه است. «وَ اللّهُ عَلِیمٌ بِالظّالِمِینَ»

(ای پیامبر!)بگو:همانا مرگی را که از آن فرار می کنید قطعاً ملاقات کننده شما است،سرانجام به نزد آن که به غیب و شهود آگاه است،برگردانده می شوید،پس او شما را به آنچه انجام داده اید خبر خواهد داد.

نکته ها:

* انسان ها برای فرار از مرگ،هزاران تدبیر می اندیشند،ولی چه سود؟ از جبهه جنگ فرار می کنند،اما خداوند می فرماید:هرگز این فرار جلوی قتل یا مرگ شما را نخواهد گرفت.

«قُلْ لَنْ یَنْفَعَکُمُ الْفِرارُ» [59]خانه های بسیار محکم می سازند،ولی باز هم مرگ به سراغشان می آید. «أَیْنَما تَکُونُوا یُدْرِکْکُمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ کُنْتُمْ فِی بُرُوجٍ مُشَیَّدَهٍ» [60]آری،در دنیا نمی توان از مرگ فرار کرد همان گونه که در آخرت نمی توان از قهر و کیفر الهی فرار کرد. «یَقُولُ الْإِنْسانُ یَوْمَئِذٍ أَیْنَ الْمَفَرُّ»[61]

* ایمان و باور به این که در قیامت دوباره زنده شده و حضور خواهیم یافت و جرم ها کشف خواهد شد،بهترین عامل برای رعایت تقوا در دنیا است. «فَیُنَبِّئُکُمْ»

پیام ها:

1- اراده خداوند بر اراده انسان غالب است. تَفِرُّونَ … مُلاقِیکُمْ

2- بین مرگ و قیامت،فاصله زیادی است. «فَإِنَّهُ مُلاقِیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ» ( «ثُمَّ» برای تأخیر به کار می رود.)

3- علم خداوند نسبت به حاضر و غایب و ظاهر و باطن یکسان است. «عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَهِ»

4- مجرم باید ابتدا از جرم خود آگاه شود،سپس به کیفر برسد. «فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

ای کسانی که ایمان آورده اید! آنگاه که برای نماز روز جمعه ندا داده شد، پس به سوی یاد خدا(نماز)شتاب کنید و داد و ستد را رها کنید که این برای شما بهتر است،اگر بدانید.

نکته ها:

* رسول گرامی اسلام در معراج مشاهده فرمود که فرشتگان برای کسانی که روز جمعه به نماز جمعه حاضر شوند و غسل جمعه کنند،طلب مغفرت می نمایند و می گویند:«اللهم اغفر للذین یحضرون صلاه الجمعه اللهم اغفر للذین یغتسئلون یوم الجمعه»[62]

جایگاه روز جمعه

در اسلام،در میان روزها،روز جمعه از اهمیّت خاصی برخوردار است و روایات در این باره بسیار است که به برخی از آنها اشاره می شود:

*پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:جمعه،سرور روزهای هفته و دارای بزرگ ترین مرتبه در نزدخداوند متعال است. [63]

*جمعه،روز کمک به محرومان و فقراست.در حدیث می خوانیم که پرداخت صدقه و انفاق خود را در روز جمعه پرداخت کنید.[64]

*جمعه،عید مسلمانان است. [65]

*جمعه روز ظهور امام زمان علیه السلام و پایان غیبت آن حضرت است:«یخرج قائمنا یوم الجمعه» [66]

*در روز جمعه درهای آسمان برای بالا رفتن اعمال بندگان باز می شود.[67]

*پیامبر می فرماید:در روز جمعه خداوند کارهای نیک را چند برابر و کارهای زشت را محو می کند،به درجات مؤمنان می افزاید،دعاها را اجابت می کند،بلاها را دور و حاجات مؤمنان را برآورده می سازد. [68]

* هرکس روز جمعه به زیارت قبر پدر و مادر یا یکی از آنها برود،گناهانش بخشیده و نام او در زمره نیکان نوشته می شود[69]

* در روز جمعه،غسل جمعه را ترک نکنید که سنّت پیامبر اسلام است و از بوی خوش بهره گیرید و لباس نیکو در بر کنید. [70]

* پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:آیا به شما خبر دهم چه کسی اهل بهشت است؟ کسی که گرما و سرمای شدید او را از اعمال روز جمعه باز ندارد. [71]

* در روز جمعه تا آنجا که توان دارید،کارهای خیر انجام دهید.«و لیفعل الخیر ما استطاع»[72]

* برای کسی که در روز جمعه به نظافت پردازد و ناخن و موی سر و صورت خود را کوتاه کند و مسواک زند…و به سوی نماز جمعه برود،هفتاد هزار فرشته او را بدرقه کنند و برای او استغفار و شفاعت نمایند. [73]

جایگاه نماز جمعه

اولین اقدام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از هجرت به مدینه،اقامه نماز جمعه بود.

نمازی که دعوت به آن با جمله «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» شروع شده است.

نمازی که با جمله «فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ» مردم به اقامه آن ترغیب شده اند.

نمازی که فرمان ترک داد و ستد را به همراه دارد.

نمازی که در روایات،هم وزن حج شمرده شده است.«علیک بالجمعه فانها حج المساکین»[74]

نمازی که بعد از خطبه اش دعا مستجاب می شود.[75]

نمازی که با تکیه امام جمعه به اسلحه اقامه می شود.

نمازی که سبک شمردن و استخفاف آن،نشانه ی نفاق شمرده شده است.

نمازی که در آن امام جمعه باید مردم را به تقوا سفارش کند.

نمازی که در آن مردم از مسایل جهان آگاه می شوند.

نمازی که باید به جماعت برگزار شود ونمی توان آن را فردی خواند.

نمازی که سفارش شده تسهیلات لازم برای حضور زندانیان مالی در آن فراهم شود.[76]

نمازی که سزاوار است سفر به خاطر حضور در آن به تأخیر افتد.حضرت علی علیه السلام در نامه ای به حارث همدانی می فرماید:روز جمعه مسافرت مکن تا در نماز حاضر شوی مگر سفری که در راه خدا باشد و یا کاری که به انجام آن معذوری. [77]

نمازی که سفارش شده از روز قبل،خود را برای حضور در آن آماده کنید.حضرت علی علیه السلام از اینکه روز پنج شنبه دارویی مصرف کنند که سبب ضعف(و عدم شرکت در نماز)در روز جمعه شود،مردم را نهی می فرمودند [78]و امام باقر علیه السلام در وصف یاران پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

فرمودند:آنان از روز پنج شنبه خود را برای نماز جمعه آماده می کردند. [79]

نمازی که ثواب شرکت در آن برای مسافر،بیش از ثواب افرادی است که مقیم همان شهرند[80]

نمازی که یک شب مانده به انجام آن،به تلاوت آیات آن سفارش شده است.در روایات سفارش شده که در نماز مغرب شب جمعه،سوره جمعه تلاوت شود که به نوعی تذکر و یادآوری و آماده شدن برای نماز جمعه است.

* پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:هر قدمی که مؤمن به سوی نماز جمعه بر می دارد،خداوند هول و هراس روز قیامت را از او کم می کند. [81]

* نماز جمعه کفّاره گناهانی است که انسان در طول هفته انجام می دهد،البته مادامی که گناهان کبیره را رها کند[82]

* کسی که کارگری را اجیر کرده او را از رفتن به نماز جمعه باز ندارد که گناه می کند.[83]

* هرکس سه جمعه پی در پی بدون عذر موجّه نماز جمعه را ترک نماید،نام او به عنوان منافق ثبت می شود.«من ترک الجمعه ثلاثه متتابعه لغیر عله کتب منافقا»[84]

و در روایت دیگری می خوانیم هر کس به غیر از بیماری و عذر موجه دیگری سه جمعه در نماز جمعه حضور نیابد،خداوند بر قلب او مُهر می زند.[85]

* هر کس نتوانست در نماز جمعه شرکت کند،پس مبلغی را صدقه دهد(تا کفّاره ی عدم حضور او در نماز جمعه باشد). [86]

* رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:هر کس در زمان حیات و یا پس از مرگ من،نماز جمعه را از روی انکار یا استخفاف و سبک شمردن ترک کند،خداوند کارش را جمع نمی کند،در امورش برکت قرار نمی دهد و حج و صدقه او قبول نیست،مگر آن که توبه کند[87]

* هنگامی که امام جمعه برای خواندن خطبه می ایستد،بر مردم لازم است که سکوت کنند[88] و نماز نخوانند[89]و با ادب بنشینند.[90]

وظیفه امام جمعه

1.خطبه های نماز،طولانی نباشد.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:بعد از شما اقوامی می آیند که خطبه ها را طولانی و نماز را کوتاه می خوانند:«سیأتی بعدکم اقوام یطیلون الخطب و یقصرون الصلاه»اما شما نماز را طولانی بخوانید و خطبه ها را کوتاه کنید:«اطیلوا الصلاه و اقصروا الخطبه»[91]

2.خداوند،در نماز جمعه دو خطبه را قرار داد تا یکی از آن ها به حمد و ثنای الهی و تقدیس خداوند،و دیگری به حوائج مردم و هشدار و آموزش آنان و نیایش اختصاص یابد. [92]

3.در حال قیام،به ایراد خطبه بپردازد.«ما رأیت رسول الله خطب الا و هو قائم» [93]

4.خطیب،اسلحه دست گیرد ولی آن را به کار نبرد بلکه به موعظه و ارشاد بپردازد. (یعنی قدرت داریم ولی در عین حال،دلسوز و مهربانیم)چنانکه پیامبر به کمان یا عصا تکیه می دادند و خطبه می خواندند.«یتوکأ علی قوس او عصا» [94]

5.هنگامی که امام جمعه از منبر بالا می رود و رو به مردم می ایستد به مردم سلام کند.«من السنه اذا صعد الامام المنبر ان یسلم اذا استقبل الناس»[95]

6.خواندن سوره جمعه و منافقون در نماز جمعه.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در نماز جمعه سوره جمعه و سوره منافقون را قرائت می فرمودند؛سوره جمعه را برای بشارت دادن به مؤمنان و برحذر داشتن آنان از دنیا و سوره منافقون را برای مأیوس کردن و توبیخ منافقان. [96]

7.آگاه نمودن مردم را به مسائل روز.امام رضا علیه السلام فرمود:نماز جمعه یک گردهمایی عمومی است تا امام جمعه مردم را به عبادت و اطاعت ترغیب کند و از گناه و معصیت پرهیز دهد و آنان را از آنچه در اطراف آنها روی می دهد و از آنچه برایشان مفید و یا مضّر است،آگاه کند.

«و یخبرهم بما ورد علیهم من الآفاق و من الاهوال التی لهم فیها المضره و المنفعه» [97]

8.امام جمعه،مردم را از آنچه خداوند به آن امر کرده و آنچه از آن نهی فرموده و آنچه مایه ی صلاح و فساد آنان است،آگاه سازد و آنان را تعلیم دهد.«ان یعلمهم من امره و نهیه ما فیه الصلاح و الفساد» [98]

پیام ها:

1- برای دعوت مردم به عبادت باید بسترسازی کرد.(در ابتدای سوره قبل از دستور به شرکت در نماز جمعه،سخن از تسبیح موجودات است.) یُسَبِّحُ لِلّهِ … فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ

2- برای دعوت مردم،آنان را با احترام و نام نیک یاد کنیم. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا»

3- حضور در نماز جمعه،نشانه ایمان است. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاهِ …

4- نماز،مایه ی ذکر خدا است. إِذا نُودِیَ لِلصَّلاهِ … فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ

5-برای حضور در نماز جمعه،شتاب کنید. «لِلصَّلاهِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا»

6- برای حضور در نماز جمعه،باید موانع موجود را برطرف کرد. «وَ ذَرُوا الْبَیْعَ» (رها کردن کسب و کار و تجارت از باب نمونه است وگرنه همه کارها را باید در هنگام نماز،رها کرد و در نماز جمعه حضور یافت.)

7- خداوند که فرمان ترک تجارت می دهد،آن را با وعده های حق جبران می کند.

«ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»

8-نشانه علم واقعی،انتخاب بهترین ها در هر زمان است. «ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»

9- در تربیت دینی،هم تشویق لازم است، «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا»

هم فرمان لازم است، «فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ»

هم نهی لازم است، «ذَرُوا الْبَیْعَ»

هم استدلال لازم است. «ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ»

پس هنگامی که نماز پایان یافت،در زمین پراکنده شوید و از فضل الهی طلب کنید و خدا را بسیار یاد کنید،باشد که رستگار شوید.

نکته ها:

* در فرهنگ قرآن،مالِ دنیا فضل الهی است،لذا در این آیه می فرماید: «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ» ،بعد از پایان نماز جمعه،به سراغ فضل خدا یعنی درآمد و تجارت بروید.چنانکه در جای دیگر،آن را«خیر»شمرده و می فرماید: «إِنْ تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّهُ» [99]اگر کسی خیری باقی گذارده،وصیت کند که در اینجا مراد از خیر،مال دنیاست.

* پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:هرکس در بازار و محل کسب و کار با اخلاص خدا را یاد کند،در حالی که مردم از خدا غافلند و به کارهای خود مشغولند،خداوند برای او هزار حسنه ثبت می کند و روز قیامت او را مورد مغفرت ویژه خویش قرار می دهد. [100]

* نشاط انسان برای عبادت باید بیش از نشاط او برای کسب درآمد باشد.درباره عبادت فرمود: «فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ» و در این آیه درباره تجارت می فرماید: «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ» هر دو کلمه «فَاسْعَوْا» و «ابْتَغُوا» به معنای تلاش و حرکت است،لیکن در آیه اول واژه «سعی»و حرف«فاء»وجود دارد که عشق و نشاط و سرعت در آن نهفته است.

* فضل الهی گاهی مادّی و گاهی معنوی است.در آیه چهارم همین سوره درباره بعثت

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «ذلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ» و در این آیه درباره کسب و کار و تجارت می فرماید: «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ».

پیام ها:

1- زمان تعطیلی کسب و کار و تجارت به خاطر عبادت،نباید زیاد به درازا کشیده شود.(در آیه قبل،فرمان ترک داد و ستد صادر شد و در این آیه بلافاصله پس از انجام عبادت آن منع برطرف شد). فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاهُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ …

2- خداوند،تعطیل بازار مسلمانان و رهاکردن کار،حتی در یک روز کامل را نمی پسندد. «فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاهُ فَانْتَشِرُوا»

3- کسب درآمد و دریافت فضل الهی،نیاز به هجرت و حرکت و مسافرت در زمین دارد. «فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ»

4- در انجام عبادت سرعت بگیرید، «فَاسْعَوْا» ولی در کار مادی به سراغ آن روید و نیازی به عجله نیست،زیرا رزق نزد خداوند مقدّر است. «وَ ابْتَغُوا»

5-لطف و فضل خداوند بسیار است ولی انسان باید برای به دست آوردن آن تلاش کند. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ»

6- در اسلام،تن پروری ممنوع است. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ»

7- دنیا،گوشه ای از فضل الهی است. «مِنْ فَضْلِ اللّهِ»

8-رستگاری،در سایه انجام فرمان های الهی است. فَاسْعَوْا … ذَرُوا … وَ ابْتَغُوا … وَ اذْکُرُوا … لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

9- تلاش برای رسیدن به امور معنوی و مادی،هر دو فرمان خداست.در آیه قبل فرمود: «فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ» و در این آیه می فرماید: «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ»

10- اگر داد و ستد با اراده انسان باشد معامله ای بیش نیست، «وَ ذَرُوا الْبَیْعَ» ،امّا اگر بعد از انجام عبادت به سراغ داد و ستد رفتیم،به فضل الهی تبدیل می شود. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ»

11- تلاش برای دنیا نباید همراه با غفلت از یاد خدا باشد. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ وَ اذْکُرُوا اللّهَ کَثِیراً»

12- اسلام هم خواهان کیفیّت در عبادت است، «فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ»[101]و هم به دنبال کمّیّت. «وَ اذْکُرُوا اللّهَ کَثِیراً»

13- آنجا که زمینه غفلت و لغزش بیشتر است مثل بازار،یاد خدا ضروری تر است. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ وَ اذْکُرُوا اللّهَ کَثِیراً»

14- یاد خدا در همه حال لازم است،چه در حال عبادت، «فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللّهِ» و چه در حال تجارت. «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللّهِ وَ اذْکُرُوا اللّهَ»

15- انسان با عملکرد و انتخاب خوب خود می تواند زمینه رستگاری را فراهم آورد. فَاسْعَوْا … وَ ابْتَغُوا … وَ اذْکُرُوا … لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

16- یاد خدا،زمانی عامل رستگاری می شود که مداوم و مستمر باشد. «وَ اذْکُرُوا اللّهَ کَثِیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»

و چون داد و ستد یا سرگرمی ببینند،(از دور تو)پراکنده و به سوی آن روانه شوند و تو را ایستاده(در حال خواندن خطبه)رها کنند.(به آنان) بگو:آنچه(از فضل و برکت)نزد خداست،از سرگرمی و داد و ستد بهتر است و خداوند بهترین روزی دهندگان است.

نکته ها:

* در تفاسیر می خوانیم:پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله مشغول خواندن خطبه های نماز جمعه بود که کاروان تجاری همراه با طبل و دُهل و سر و صدا وارد مدینه شد.بیشتر نمازگزاران به سراغ کاروان رفتند و حضرت را که در حال ایستاده مشغول ایراد خطبه بود،تنها گذاشتند.

این آیه نازل شد و آنان را توبیخ کرد.

* آیه به جای انتقاد از ترک خطبه و نماز،از تنها گذاردن پیامبر،انتقاد می کند. آری، شکستن حرمت رهبر آسمانی از شکستن خطبه و نماز مهم تر است.

* آغاز این سوره با بعثت پیامبر اسلام بود و پایان آن،با انتقاد از تنها گذاشتن آن حضرت و این خود هشدار به مؤمنان است.

پیام ها:

1- قرآن،از حرص و بی تقوایی در کسب و کار انتقاد می کند. وَ إِذا رَأَوْا … اِنْفَضُّوا إِلَیْها

2- عامل انحراف از یاد خدا،یا مادّیات است و یا نفسانیّات. «تِجارَهً أَوْ لَهْواً»

3- خطیب جمعه باید در حال ایستاده،به ایراد خطبه بپردازد. «وَ تَرَکُوکَ قائِماً»

4- هرکاری که اطراف رهبر الهی را خلوت کند،قابل توبیخ است. «وَ تَرَکُوکَ قائِماً»

5-گرایش های مردم،همیشه صحیح و به حق نیست. «وَ تَرَکُوکَ قائِماً»

6- دو خطبه،جزء نماز جمعه است و استماع آن ها لازم است. «وَ تَرَکُوکَ قائِماً»

7- در تبلیغ،مسایل مادّی را نفی نکنید بلکه برتری معنویات را مطرح کنید. «ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَهِ»

8-ملاک ارزش ها،حسن عاقبت است نه کامیابی های زود گذر. «ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَهِ»

9- برای کسب رزق،عبادت را رها نکنید تا به سراغ تجارت بروید.بلکه ابتدا عبادت کنید و سپس به سراغ تجارت بروید،که رزق به دست خداست. ما عِنْدَ اللّهِ خَیْرٌ … وَ اللّهُ خَیْرُ الرّازِقِینَ

10- تجارت تنها راه به دست آوردن رزق نیست،اگر خدا بخواهد از غیر آن هم به شما رزق می دهد. «وَ اللّهُ خَیْرُ الرّازِقِینَ»

11- خداوند روزی نمازگزاران جمعه را تضمین کرده است. «وَ اللّهُ خَیْرُ الرّازِقِینَ»

«والحمدللّه ربّ العالمین»

 

[1] – طور،43

[2] – قلم،29

[3] – انعام،91

[4] – آل عمران،191

[5] – مؤمنون،115

[6] – تفسیرالمیزان،ج10،ص30.

[7] – فتح،1-3.

[8] – صافّات،143.

[9] – بحار،ج 93،ص 177.

[10] – وافی،ج 2،ص 157.

[11] – تفسیر المیزان،ج13،ص96

[12] – تفسیر المیزان

[13] – نور،41.

[14] – اسراء،44.

[15] – تفسیر المیزان.

[16] – منافقون،8.

[17] – .فصّلت،41.

[18] – تفسیر نورالثقلین

[19] – جاثیه،24

[20] – عنکبوت،64

[21] – تفسیر المیزان

[22] – .یس،2

[23] – نساء،113.

[24] – تفسیر المیزان

[25] – ملک،آیه 9

[26] – ابراهیم،3.

[27] – بقره،282.

 

[28] – مفردات راغب

[29] – اعراف،179.

[30] – کافی،ج 1،ص 44.

[31] – کافی،ج 1،ص 44.

[32] – کافی،ج 1،ص 45.

[33] – میزان الحکمه،ج9،ص54.

[34] – میزان الحکمه،ج 9،ص 55.

[35] – میزان الحکمه،ج 9،ص 55.

[36] – محجّه البیضاء،ج 1،ص 130

[37] – محجّه البیضاء،ج 1،ص 130

[38] – مائده،41.

[39] – بقره،61.

[40] – مائده،64

[41] – مائده،64.

[42] – .نساء،46.

[43] – بقره،87

[44] – مائده،82.

[45] – مائده،70

[46] – بقره،61.

[47] – مائده،78.

[48] – مائده،18.

[49] – بقره،96

[50] – بقره،111

[51] – بقره،94.

[52] – بقره،197.

[53] – کهف،28.

[54] – فرقان،67.

[55] – .زلزال،6 و 7

[56] – محجه البیضاء،ج 8،ص 258.

[57] – نهج البلاغه،خطبه 5

[58] – مقتل خوارزمی،ج2،ص241

[59] – احزاب،16.

[60] – .نساء،78.

[61] – .قیامت،10.

[62] – مستدرک الوسائل،ج 6،ص 91.

[63] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 17.

[64] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 67.

[65] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 66

[66] – کمال الدین،ص 164

[67] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 325.

[68] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 63.

[69] – صلاه الجمعه،ص 245.

[70] – کافی،ج 3،ص 417

[71] – کنزالعمال،حدیث 21085

[72] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 78.

[73] – مستدرک،ج 6،ص 46.

[74] – تهذیب،ج 3،ص 237.

[75] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 46.

[76] – .وسائل الشیعه،ج 5،ص 36.

[77] – نهج البلاغه،نامه 69

[78] – بحارالانوار،ج 89،ص 197.

[79] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 46.

[80] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 36.

[81] – .مستدرک الوسائل،ج6،ص42.

[82] – بحار الانوار،ج 89،ص 256.

[83] – مستدرک الوسائل،ج 6،ص 7.

[84] – مستدرک الوسائل،ج 8،ص 407.

[85] – کنز العمّال،حدیث 21147.

[86] – کنز العمّال،حدیث 21139

[87] – .مستدرک الوسائل،ج 6،ص 10.

[88] – بحارالانوار،ج 89،ص 256.

[89] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 39

[90] – کنز العمّال،ج 7،ص 746.

[91] – کنز العمّال،ج 7،ص 748

[92] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 40.

[93] – بحارالانوار،ج 89،ص 131.

[94] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 38

[95] – وسائل الشیعه،ج 5،ص 43.

[96] – کنز العمّال،ج 8،ص 378

[97] – بحارالانوار،ج 89،ص 201.

[98] – وسائل الشیعه،ج5،ص40

[99] – بقره،180

[100] – تفسیر مجمع البیان

[101] – مؤمنون،2

ترجمه معانی قرآن کریم به زبان فارسی، مترجم: کارگروه زبان فارسی در سایت دار الإسلام

بوابة إلكترونية لنشر ترجمات مجانية وموثوقة ومتطورة لمعاني وتفاسير القرآن الكريم بلغات العالم، تم تجهيزها بإشراف ورعاية وتطوير جهات متخصصة ومترجمين ثقات، يتاح الوصول إليها وأخذ نسخ منها وإعادة نشرها لعموم الجهات والأفراد بكل يسر وسهولة، من خلال جميع وسائل النشر والتواصل الإلكتروني.

وذلك بحصر أفضل ترجمات معاني وتفاسير القرآن الكريم الموثوقة المتوفرة في الساحة، والحصول على حقوق نشرها لإتاحتها مجاناً بكافة الصيغ.

إدخال ترجمات معاني القرآن الكريم المختارة من خلال التحويل النصي وتدقيق الإدخال ليسهل حفظها واسترجاعها ونشرها إلكترونياً، وستستمر المراجعة وتصحيح الملاحظات على الترجمات -إن شاء الله-.

وذلك من خلال نشر مجموعة كبيرة من ترجمات معاني وتفاسير القرآن الكريم على هذه البوابة، وإتاحة الوصول إليها من خلال جميع أنواع الأنظمة والأجهزة الذكية والشبكات الإلكترونية.

معنی کلمات سوره جمعه

GET / https://quranenc.com/api/translation/sura/{translation_key}/{sura_number}description: get the specified translation (by its translation_key) for the speicified sura (by its number)

Parameters:translation_key: (the key of the currently selected translation)sura_number: [1-114] (Sura number in the mosshaf which should be between 1 and 114)

Returns:
json object containing array of objects, each object contains the “sura”, “aya”, “translation” and “footnotes”.

example:https://quranenc.com/api/translation/sura//1

GET / https://quranenc.com/api/translation/aya/{translation_key}/{sura_number}/{aya_number}description: get the specified translation (by its translation_key) for the speicified aya (by its number sura_number and aya_number)

Parameters:translation_key: (the key of the currently selected translation)sura_number: [1-114] (Sura number in the mosshaf which should be between 1 and 114)aya_number: [1-114] (Aya number in the sura which should be between 1 and 286)

Returns:
json object containing the “sura”, “aya”, “translation” and “footnotes”.

example:https://quranenc.com/api/translation/aya//1/1

نام نویسی در خبرنامه

0